میزان تأثیرگذاری قاعده لاضرر در تحقق خیار غبن

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری

علی محمودیان ¹ , امین امانی ² , روح الله مرادی ³

1 - مربی گروه حقوق، دانشگاه پیام نور بروجن، تهران، ایران (نویسنده مسئول): [e-mail]
2 - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور بروجن، مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور تهران، ایران. [e-mail]
3 - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1397/03/19 تاریخ پذیرش : 1397/09/15 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: قاعده لاضرر, خیار غبن, منشأ خیار, بقای خیار, ماده 421 قانون مدنی,

چکیده مقاله :

این مقاله پیرامون میزان تأثیرگذاری قاعده لاضرر در تحقق خیار غبن است، تردیدی نیست که به هنگام ظهور غبن، حق فسخ عقد برای شخص مغبون ایجاد می شود. مقاله حاضر با بهره مندی از روش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای درصدد پاسخگویی به این سؤالات است که چه عواملی موجب می گردد که بستر و مقتضی تحقق خیار غبن فراهم گردد، چه عواملی عناصر استمرار بقای خیار غبن هستند و در نهایت چگونه می‌توان تعارض قاعده لاضرر را با مفاد ماده 421 قانون مدنی برطرف نمود. مبانی خیار غبن را باید محدود به سه عامل دانست: تراضی متعاقدین، قاعده لاضرر و سوءاستفاده غابن، اما عناصر استمرار بقاء خیار غبن را بعد از تحقق این خیار در عالم اعتبار عبارت اند از: اطلاق روایات، سؤاستفاده غابن، استقرار امنیت و سلامت قراردادی، اصل استصحاب و اراده ضمنی. در مورد تعارض ظاهری قاعده لاضرر و مفاد ماده 421 قانون مدنی باید این گونه اذعان نمود که قاعده لاضرر شرط تحقق و حیات خیار غبن به حساب می آید اما شرط استمرار بقای این خیار محسوب نمی‌شود به همین دلیل است که با پرداخت کلیۀ خسارات و مابه التفاوت مبلغ قراردادی از طرف غابن به شخص مغبون این خیار ساقط نمی گردد.