ماهیت حقوقی عقود مجانی با شرط عوض
محورهای موضوعی : تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری
1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین
کلید واژه: شرط عوض, عاریه, عقود مجانی, ماهیت حقوقی,
چکیده مقاله :
قراردادهای بدون عوض یا مجانی که به قصد احسان وکمک به دیگری منعقد میشوند ممکن است همراه با شرط عوض باشند.عقود ودیعه وعاریه جزو قراردادهایی هستند که قانونگذار به صراحت آنها را مجانی نامیده است ودر عرف نیز رایگان شناخته میشوند ولی ممکن است یکی از طرفین بموجب شرط عوض مال یا عملی در ازای کار یا مال خود از طرف مقابل مطالبه کند. دراین صورت صحت وماهیت حقوقی چنین عقدی مورد سوال است زیرا آثار متفاوتی در پی خواهد داشت.اگر ماهیت این عقد معوض به حساب آید عقد لازم و حق حبس برای هر یک از طرفین بوجود میاید ولی اگر همچنان رایگان محسوب شود عقد جایز و حق حبسی وجود ندارد.نویسندگان حقوقی معتقدند وجود شرط عوض ماهیت عقد مجانی را تغییر نمیدهد ولی به نظر نویسنده وجود شرط عوض در قراردادهایی که بموجب قانون مجانی هستند در صورتیکه عوض قابل توجه یا قابل برابری با کار یا خدمت طرف قرارداد باشد موجب تغییر در ماهیت قرارداد طرفین میشود و نمیتوان چنین قراردادی را به صرف نامی که طرفین از آن استفاده نموده اند مجانی دانست و احکام عقد مجانی را بر آن مترتب نمود.