طراحی الگوی توسعه سرمایه فرهنگی در نظام آموزش و پرورش ایران
محورهای موضوعی :
مطالعات توسعه اجتماعی ایران
حمیدرضا بازگلی
1
(دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران)
محمود صفری
2
(استادیار فلسفه تعلیم و تربیت، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران)
محمد نقی ایمانی
3
(استادیار مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران)
تاریخ دریافت : 1399/11/21
تاریخ پذیرش : 1399/11/21
تاریخ انتشار : 1399/12/01
کلید واژه:
سرمایه,
سرمایه فرهنگی,
هویت اجتماعی,
سرمایه اجتماعی,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف طراحی الگوی توسعه سرمایه فرهنگی در نظام آموزش‌وپرورش انجام شد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات جزء پژوهش‌های آمیخته (کیفی- کمی) بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی و سازمانی شامل مسئولین وزارت آموزش‌وپرورش و در بخش کمّی شامل تمامی مدیران دبیرستان‌های متوسطه دوره دوم شهر تهران بود. حجم نمونه در بخش کیفی با اشباع نظری (20 نفر) و در بخش کمّی بر اساس فرمول کوکران 290 نفر برآورد شد. ابزار گردآوری داده‌ها، در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمّی، پرسشنامه محقق‌ساخته با 185 سؤال بر مبنای مقیاس 5 گزینه‌ای بود. روایی پرسشنامه از نظر محتوایی از طریق چند نفر از خبرگان، روایی سازه شاملﻫﻤﮕﺮا از طریق محاسبه ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وارﯾﺎﻧﺲ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه و روایی واﮔﺮا از طریق محاسبه جذر AVE به تأیید رسید. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی برای ابعاد پرسشنامه بالاتر از 7/0 به دست آمد.نتایج به دست آمده به شناسایی 10 مؤلفه و 185 شاخص منجر شد که 5 مؤلفه اثرگذار شامل هویت اجتماعی، سرمایه اجتماعی، تعاملات خانوادگی، مصرف رسانه و سبک زندگی و 5 بعد اثرپذیر پیشرفت تحصیلی، توانمندسازی دانش‌آموزان، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، مقبولیت اجتماعی و شادی دانش‌آموزان تأثیر دارند. نتایج دیگر نشان داد که وضعیت موجود مؤلفه‌های شناسایی شده در توسعه سرمایه فرهنگی در نظام آموزش‌وپرورش مطلوب است.
چکیده انگلیسی:
The aim of this study was to design a model for the development of cultural capital in the education system. The present study was applied in terms of purpose and in terms of data collection was a mixed research (qualitative-quantitative). The statistical population in the qualitative part included academic and organizational experts including the officials of the Ministry of Education and in the quantitative part included all high school principals in the second year of Tehran. The sample size was estimated in the qualitative part with theoretical saturation (20 people) and in the quantitative part based on Cochran's formula 290 people. The data collection tool was semi-structured interview in the qualitative part and a researcher-made questionnaire with 185 questions based on a 5-item scale in the quantitative part. The content validity of the questionnaire was confirmed by several experts, the construct validity of the inclusions was confirmed by calculating the trough and the validity of the questionnaire was confirmed by calculating the square root of the AVE. The reliability of the questionnaire was obtained through Cronbach's alpha and the combined reliability coefficient for the dimensions of the questionnaire was higher than 0.7. The results led to the identification of 10 components and 185 indicators, of which 5 effective components including social identity, social capital, family interactions, consumption Media and lifestyle and 5 effective dimensions of academic achievement, student empowerment, social responsibility, social acceptance and student happiness are influential. Other results showed that the current situation of the identified components in the development of cultural capital in the education system is favorable.
منابع و مأخذ:
بابایی‌فرد، اسدالله؛ حیدریان، امین. (1394). بررسی تأثیر سرمایة فرهنگی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان. مجلة علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، بهار و تابستان 94، صص 117-142.
پرکان،اکبر و همکاران(1399)بررسی تأثیر سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی بر نگرش به طلاق در بین افراد 50-21 ساله ساکن شهر کرمان، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران،دوره 12،شماره2، صص7-31.
تمنا، سعید؛ صمدی، سمیه. (1395). رابطه سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی با میزان آگاهی دانشجویان از فرهنگ دانشگاهی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش‌عالی، دوره 22، شماره 1، صص 126-99.
درودیان، حمید؛ شیری، طهمورث؛ محمدپور، سارا. (1399). رابطه میزان استفاده از شبکه های تلوزیونی صدا وسیما و سرمایه فرهنگی دانشجویان(دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب). پژوهش اجتماعی، بهار 1399، شماره 46 ، صص 19 تا 32.
رستمی، گلشن؛ بنی‌فاطمه، حسین؛ علیزاده‌اقدم، محمدباقر. (1392). بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با میزان مشارکت اجتماعی در بین دبیران زن شاغل در آموزش‌وپرورش شهر میاندوآب. مطالعات جامعه‌شناسی، سال سوم، شماره نهم، زمستان 92، صص 98-78.
زارع شاه آبادی، اکبر؛ اسدنژاد، فرزانه؛ تیموری، فاطمه. (1399). مقایسه نقش خانواده و مدرسه در جامعه‌پذیری دینی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه فیروزآباد. تربیت اسلامی، تابستان 1399، شماره 32 ، صص 93 تا 116.
سپهرنیا، رزیتا؛ دلاور، علی؛ صالحی امیری، سیدرضا. (1394). رابطه آموزش با ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران. فصلنامه روانشناسی تربیتی، شماره سی و هشتم، سال یازدهم، زمستان 94، صص 85-112.
عسکری،پیمانه و همکاران(1397)طراحی الگوی توسعه سرمایه فرهنگی در خانواده ایرانی، فصلنامه مطالعات تووسعه اجتماعی ایران، دوره 10،شماره 2، صص 27-40.
یزدان‌پناه، رویا؛ بهیان، شاپور؛ جهانبخش، اسماعیل. (1397). بررسی جامعه‌شناختی تأثیر سرمایه فرهنگی و ابعاد آن بر مقبولیت اجتماعی. مطالعات فرهنگ_ ارتباطات، دوره نوزدهم، شماره چهل و دوم، تابستان 97، صص 1-24.
Avci, E. (2020). Examining the Relationship between Cultural Capital and Self-Efficacy: A Mixed Design Study on Teachers. Athens Journal of Education, 7(2), 169-192.
Breinholt, A., & Jæger, M. M. (2020). How does cultural capital affect educational performance: Signals or skills? The British Journal of Sociology, 71(1), 28-46.
Hamlin, D. (2019). Do homeschooled students lack opportunities to acquire cultural capital? Evidence from a nationally representative survey of American households. Peabody Journal of Education, 94(3), 312-327.
Huriye Yeröz, (2019) "Manifestations of social class and agency in cultural capital development Processes: An empirical study of Turkish migrant women entrepreneurs in Sweden", International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research.
Kuly, Michelle; Stewart, Etoile. & Dudley, Michael. (2015). Enhancing Cultural Capital: The Arts and Community Development in Winnipeg.
Moeller, K. (2019). Intangible and financial performance: causes and effects. Journal of Intellectual Capital, 10(2), 224–245.
Phillips, R. & Shockley, G. (2010). Linking Cultural Capital Conceptions to Asset-Based Community Development. Mobilizing communites: asset building as a community development strategy, 92, pp 370-382.
Radulović, M., Vesić, D., & Malinić, D. (2020). Cultural capital and students’ achievement: The mediating role of self-efficacy. Sociologija, 62(2), 255-268.
Uzair-ul-Hassan, M., Parveen, I., & Saleem, S. (2020). Implications of Cultural Capital in Women’s Higher Education Participation and Social Mobility. Pakistan Journal of Education, 36(3).
Wildhagen, T. (2010b). Capitalizing on Culture: How Cultural Capital Shapes Educational Experiences and Outcomes. Sociology Compass, 4(7), 519– 531. Doi: 10.1111/ j.1751-9020.2010.00296.x
Wu, Y. (2018). Cultural Capital, the State, and Educational Inequality in China, 1949–1996. Sociological Perspectives, 51 (1), 201–227. Doi: 10. 1525/ sop. 2018. 51.1.201.
_||_
بابایی‌فرد، اسدالله؛ حیدریان، امین. (1394). بررسی تأثیر سرمایة فرهنگی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان. مجلة علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، بهار و تابستان 94، صص 117-142.
پرکان،اکبر و همکاران(1399)بررسی تأثیر سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی بر نگرش به طلاق در بین افراد 50-21 ساله ساکن شهر کرمان، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران،دوره 12،شماره2، صص7-31.
تمنا، سعید؛ صمدی، سمیه. (1395). رابطه سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی با میزان آگاهی دانشجویان از فرهنگ دانشگاهی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش‌عالی، دوره 22، شماره 1، صص 126-99.
درودیان، حمید؛ شیری، طهمورث؛ محمدپور، سارا. (1399). رابطه میزان استفاده از شبکه های تلوزیونی صدا وسیما و سرمایه فرهنگی دانشجویان(دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب). پژوهش اجتماعی، بهار 1399، شماره 46 ، صص 19 تا 32.
رستمی، گلشن؛ بنی‌فاطمه، حسین؛ علیزاده‌اقدم، محمدباقر. (1392). بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با میزان مشارکت اجتماعی در بین دبیران زن شاغل در آموزش‌وپرورش شهر میاندوآب. مطالعات جامعه‌شناسی، سال سوم، شماره نهم، زمستان 92، صص 98-78.
زارع شاه آبادی، اکبر؛ اسدنژاد، فرزانه؛ تیموری، فاطمه. (1399). مقایسه نقش خانواده و مدرسه در جامعه‌پذیری دینی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه فیروزآباد. تربیت اسلامی، تابستان 1399، شماره 32 ، صص 93 تا 116.
سپهرنیا، رزیتا؛ دلاور، علی؛ صالحی امیری، سیدرضا. (1394). رابطه آموزش با ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران. فصلنامه روانشناسی تربیتی، شماره سی و هشتم، سال یازدهم، زمستان 94، صص 85-112.
عسکری،پیمانه و همکاران(1397)طراحی الگوی توسعه سرمایه فرهنگی در خانواده ایرانی، فصلنامه مطالعات تووسعه اجتماعی ایران، دوره 10،شماره 2، صص 27-40.
یزدان‌پناه، رویا؛ بهیان، شاپور؛ جهانبخش، اسماعیل. (1397). بررسی جامعه‌شناختی تأثیر سرمایه فرهنگی و ابعاد آن بر مقبولیت اجتماعی. مطالعات فرهنگ_ ارتباطات، دوره نوزدهم، شماره چهل و دوم، تابستان 97، صص 1-24.
Avci, E. (2020). Examining the Relationship between Cultural Capital and Self-Efficacy: A Mixed Design Study on Teachers. Athens Journal of Education, 7(2), 169-192.
Breinholt, A., & Jæger, M. M. (2020). How does cultural capital affect educational performance: Signals or skills? The British Journal of Sociology, 71(1), 28-46.
Hamlin, D. (2019). Do homeschooled students lack opportunities to acquire cultural capital? Evidence from a nationally representative survey of American households. Peabody Journal of Education, 94(3), 312-327.
Huriye Yeröz, (2019) "Manifestations of social class and agency in cultural capital development Processes: An empirical study of Turkish migrant women entrepreneurs in Sweden", International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research.
Kuly, Michelle; Stewart, Etoile. & Dudley, Michael. (2015). Enhancing Cultural Capital: The Arts and Community Development in Winnipeg.
Moeller, K. (2019). Intangible and financial performance: causes and effects. Journal of Intellectual Capital, 10(2), 224–245.
Phillips, R. & Shockley, G. (2010). Linking Cultural Capital Conceptions to Asset-Based Community Development. Mobilizing communites: asset building as a community development strategy, 92, pp 370-382.
Radulović, M., Vesić, D., & Malinić, D. (2020). Cultural capital and students’ achievement: The mediating role of self-efficacy. Sociologija, 62(2), 255-268.
Uzair-ul-Hassan, M., Parveen, I., & Saleem, S. (2020). Implications of Cultural Capital in Women’s Higher Education Participation and Social Mobility. Pakistan Journal of Education, 36(3).
Wildhagen, T. (2010b). Capitalizing on Culture: How Cultural Capital Shapes Educational Experiences and Outcomes. Sociology Compass, 4(7), 519– 531. Doi: 10.1111/ j.1751-9020.2010.00296.x
Wu, Y. (2018). Cultural Capital, the State, and Educational Inequality in China, 1949–1996. Sociological Perspectives, 51 (1), 201–227. Doi: 10. 1525/ sop. 2018. 51.1.201.
