مؤلفه‌های پایداری اجتماعی در برنامه‌های توسعه ایران

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

ساجده واعظ زاده ¹ , اسدالله نقدی ² , علی ایاسه ³

1 - دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
2 - دانشیار جامعه‌شناسی دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا همدان
3 - کارشناس ارشد جمعیت و توسعه

تاریخ دریافت : 1394/09/08 تاریخ پذیرش : 1394/09/08 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: برنامه‌های توسعه, توسعه پایدار, پایداری اجتماعی, برنامه‌ریزی توسعه,

چکیده مقاله :

پایداری اجتماعی یکی از مفاهیم مرتبط با توسعه پایدار است که از دهه 1960 به بعد در برنامه‌های توسعه کشورهای مختلف وارد شد اما به دلیل عدم اجماع بر سر مؤلفه‌ها و جایگاه آن در میان سایر اجزاء توسعه پایدار در عمل به گونه‌های بسیار متفاوتی با آن برخورد شده است. در این مطالعه شاخص‌های پایداری اجتماعی در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه ایران به روش تحلیل محتوا و در چارچوب نظریه‌های جامعه‌شناسی بررسی شدند. علاوه بر این، وضعیت گروه‌های هدف در برنامه‌های توسعه و نوع سیاست‌گذاری در رابطه با آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس یافته‌های پژوهش، رویکرد غالب در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه ایران، رویکرد نیازهای اساسی است که نیازهایی مانند اشتغال، بهداشت، مسکن و تغذیه را دربرمیگیرد. به‌عنوان گروه‌های هدف، روستائیان بیشترین توجه را در هر دو برنامه به خود جلب نموده‌اند، سپس اقشار کم‌درآمد و در رده بعد زنان، به‌ویژه زنان سرپرست خانوار قرار دارند. حاشیه‌نشینان، کارگران، جوانان، کودکان و سالمندان به ترتیب از دیگر گروه‌های مهم هدف هستند.