تحلیل جامعه‌شناختی شاخص‌های توسعه اقتصادی- اجتماعی در دوره پساتحریم

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

فاطمه رفیعی ¹ , طهمورث شیری ²

1 - دانشجوی دکتری تخصصی جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران.
2 - دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1396/08/27 تاریخ پذیرش : 1396/08/27 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: توسعه, توسعه اجتماعی و اقتصادی, تحریم, پساتحریم,

چکیده مقاله :

استدلال مقاله این است که امر توسعه به صورت تک بعدی و تک سویه نیست و همچنین توزیع متوازن و برابر منابع و امکانات برآمده و محصول توسعه، رابطه مستقیم و معنی‌داری با توسعه یافتگی اجتماعی و اقتصادی دارد که به همین منظور با محوریت این گزاره، سعی شده تحلیلی از وضعیت شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی توسعه متأثر از عنصر بیرونی و بین‌المللی پساتحریم ارائه شود. روش‌ تحقیق کتابخانه‌ای و پیمایش و به منظور جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز از تکنیک و ایزار فیش‌برداری نظری و تحلیل مضمون و پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شده است و جامعه آماری پژوهش کلیه اعضاء هیات علمی و کارشناسان و دست اندرکاران اقتصادی و اجتماعی دانشگاه تهران بوده که با استفاده از فرمول کوکران حجم جامعه آماری پژوهش 98 نمونه در نظر گرفته شد و با نمونه‌گیری خوشه‌ای داده‌ها و اطلاعات لازم از این نمونه‌ها گردآوری شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که وضعیت ابعاد و مولفه‌های اجتماعی و اقتصادی توسعه (وضعیت فقر، وضعیت آموزش، وضعیت تورم، امنیت، اشتغال، واردات، صادرات، مصرف و وضعیت سرمایه‌گذاری) در دوران قبل و پس از تحریم به طور معنی‌داری متفاوت‌اند، به صورتی که نتیجه نهایی تحقیق حاکی از آن است که نه تنها توسعه اجتماعی و اقتصادی ایران پس از تحریم روند نزولی و کاهشی نداشته، بلکه در بسیاری از ابعاد و مولفه‌های اجتماعی و اقتصادی توسعه از جمله امنیت، آموزش، صادرات، پس انداز و سرمایه‌گذاری، رشد و ارتقا نیز وجود داشته است و از سوی دیگر وضعیت فقر و تورم نیز کاهش یافته است.

چکیده انگلیسی:

The argument of the article is that development is not one-dimensional and one-sided, but also a balanced distribution of resources and facilities, and the product of development has a direct and significant relationship with social and economic development. An analysis of the status of the social and economic indicators of development influenced by the external and international elements of post-hierarchy. The method of library research and scrolling was used to collect the required data and information using the technique and theoretical analysis, thematic analysis and a researcher-made questionnaire. The statistical population of the study is all faculty members and experts in social and economic affairs of the University of Tehran. Using the Cochran formula, a sample of 98 individual is selected. The cluster sampling is used to gather data from these samples. The research findings show that the status of dimensions and socio-economic components of development "poverty status, education status, inflation situation, security, employment, import, export, consumption and investment status" were significantly different in the pre and post-sanctions period. The final result of the research is that not only Iran's social and economic development has not declined after a boycott, but also in many aspects of the social and economic development, including security, education, exports, savings and investment, a growth and upgrade is visible. On the other hand, poverty and inflation has declined.

منابع و مأخذ:

1. امیرارجمند، اردشیر (1386)، بررسی و تحلیل تضمینات حقوق اقتصادی و اجتماعی بین الملل (حقوق رفاهی) در نظام های حقوقی داخلی، آموزه های قرآنی، شماره 23.


2. امیری، فاطمه، یحیی آبادی، ابوالفضل، صمدی، سعید (1392)، تحلیل توسعه یافتگی ایران با استفاده از شاخصHDI ، مقالات اولین همایش الکترونیکی ملی چشم انداز اقتصاد ایران، تهران.


3. باقری، فریده، حیدری، خلیل، پیمان، سیدحسین (1381)، محاسبه خط فقر در ایران طی سال‌های 82-1380، پژوهشکده‌ی آمار.


4. بهرام زاده، احمد (1383)، ماهنامه علمی آموزشی تدبیر، سال چهارم، شماره 134.


5. بهروزی فر، مرتضی (۱۳۸۴)، تأثیر تحریم های یک جانبه آمریکا بر اقتصاد و تجارت و بازارهای انرژی جهانی، مجله بازرگانی، شماره 33، زمستان، تهران.


6. پیری، عیسی (1392)، تحلیل نقش سرمایه اجتماعی در کارآفرینی و توسعه اقتصادی کلانشهرها در شرایط تحریم دولت، کنفرانس بین المللی اقتصاد در شرایط تحریم.


7. زیبایی، حسن (1387)، تجارب برنامه‌های توسعه کشور در خصوص توزیع درآمد و عدالت اجتماعی (ارائه راهکارهای پیشنهادی برای برنامه چهارم توسعه)، معاونت امور اقتصادی و هماهنگی، دفتر اقتصاد کلان.


8. علیزاده افشار، فرهاد، آذریان، محمدامین (1392)، آسیب شناسی بافت فرسوده و ارائه راهکارهای نوسازی آن درراستای توسعه پایدار، کنفرانس بین المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری.


9. فتحی، سروش و قابل رحمت، فاطمه (1395)، شهروند مداری پیش‌ درآمدی بر توسعه‌ اجتماعی شهرهای جدید (مطالعه‌ی موردی: شهر جدید پرند)، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، مقاله 8، دوره 8، شماره 2، بهار 1395، صفحه 137-127


10. مرزبان، حسین، استادزاد، علی حسین (1392)، تاثیر تحریم های اقتصادی برتولید و رفاه اجتماعی ایران: رهیافتی از الگوی رشد تعمیم یافته تصادفی، پژوهش های اقتصادی ایران.  


11. میرفردی، اصغر، ابتکاری، محمدحسین (1392)، تبیین مفاهیم، شاخص­ها و رویکردهای نظری توسعه اقتصادی، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی.


12. نقره کار، صالح (1394)، مقررات گذاری اقتصادی پسا­تحریم، فصلنامه حقوقی، تحلیلی، آموزشی، پژوهشی استیناف، شماره 6 و 7، برگرفته از:www. http://article.irna.ir/33168.


13. نوبخت، محمدباقر (۱۳۸۳)، نگاهی به مسائل اقتصاد ایران و راهکارهای آن - مجموعه سخنرانی ها، مرکز پژوهشی های مجلس شورای اسلامی.


14. واعظ زاده، ساجده و همکاران (1394)، مؤلفه‌های پایداری اجتماعی در برنامه‌های توسعه ایران، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، مقاله 3، دوره 7، شماره 2، بهار 1394، صفحه 45-59

 

1. Hoffar, Gary Clyde; Shot, Jeffrey; Elliot, Kimberly NN; OG Barbara, 2007, Economic Revision Review: Third Edition, Portson Institute for International Economics, USA.


2. Huntington, Samuel, 2013, Development Goals for Understanding Political Development, Myron Weiner and Samuel Huntington, Translated: Strategic Studies Institute, Tehran: Strategic Studies Institute.


3. Lewis, W.A، 1955، the theory of economic growth. Homewood, IL: Irwin.


4. Reading, Hugo f., a، 1979، dicrionery of the socince, routledge & keganp p aul, London.


5. Webster, Andrew; 2013, an Introduction to the Development Sociology, Translator: Amir Hossein Asghari, Tehran, and Kuhsar.