نقش توسعه برنامه های فرهنگی-اجتماعی دانشگاه پیام نور بر نشاط اجتماعی دانشجویان در سال 95

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

حسین بشیری گیوی ^{1 *}

1 - مدرس/دانشگاه پیام نور و علمی کاربردی

تاریخ دریافت : 1396/07/10 تاریخ پذیرش : 1396/08/26 تاریخ انتشار : 1386/10/01

کلید واژه: دانشگاه پیام نور, توسعه فرهنگی, نشاط اجتماعی, عملکرد اجتماعی,

چکیده مقاله :

چکیدهنشاط (شاد کامی) یکی از خلقیات اساسی در زندگی فرد است و نقش مهمی در چارچوب حیات روانی و اجتماعی او بازی می‌کند. نشاط عبارت از چگونگی داوری فرد درباره نحوه گذران زندگی است، این نوع داوری فرد درباره نحوه گذران زندگی است. این نوع داوری متأثر از ادراکات شخصی فرد و تجربه احساسات و عواطف مثبت است که بر سبک تبیین، قضاوت و تصمیم‌گیری او اثر می‌گذارد که در این تحقیق که به روش پیمایش با ابزار پرسشنامه صورت گرفت، تأثیر متغیرهای مستقل جنسیت، تأهل، سن، توسعه فرهنگی ـ اجتماعی پیام نور اردبیل، پایگاه اجتماعی بر متغیر وابسته نشاط اجتماعی در جامعه دانشجویان بررسی شد و در این میان سن، جنسیت، پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، عملکرد فرهنگی، عملکرد اجتماعی از شدت رابطه مستقیم بالایی با نشاط اجتماعی دانشجویان داشت. هم‌چنین تأهل نیز دارای عدم رابطه معنی‌دار با متغیر نشاط اجتماعی دانشجویان داشت و با توجه به آزمون رگرسیون ضریب تعیین رگرسیون برابر 344/0=R2 می‌باشد، یعنی می‌توان با میزان 344/0 به پیش‌بینی و همچنین تبیین متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل پرداخت. واژگان کلیدی: توسعه فرهنگی، عملکرد اجتماعی، دانشگاه پیام نور، نشاط اجتماعی.

چکیده انگلیسی:

چکیدهنشاط (شاد کامی) یکی از خلقیات اساسی در زندگی فرد است و نقش مهمی در چارچوب حیات روانی و اجتماعی او بازی می‌کند. نشاط عبارت از چگونگی داوری فرد درباره نحوه گذران زندگی است، این نوع داوری فرد درباره نحوه گذران زندگی است. این نوع داوری متأثر از ادراکات شخصی فرد و تجربه احساسات و عواطف مثبت است که بر سبک تبیین، قضاوت و تصمیم‌گیری او اثر می‌گذارد که در این تحقیق که به روش پیمایش با ابزار پرسشنامه صورت گرفت، تأثیر متغیرهای مستقل جنسیت، تأهل، سن، توسعه فرهنگی ـ اجتماعی پیام نور اردبیل، پایگاه اجتماعی بر متغیر وابسته نشاط اجتماعی در جامعه دانشجویان بررسی شد و در این میان سن، جنسیت، پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، عملکرد فرهنگی، عملکرد اجتماعی از شدت رابطه مستقیم بالایی با نشاط اجتماعی دانشجویان داشت. هم‌چنین تأهل نیز دارای عدم رابطه معنی‌دار با متغیر نشاط اجتماعی دانشجویان داشت و با توجه به آزمون رگرسیون ضریب تعیین رگرسیون برابر 344/0=R2 می‌باشد، یعنی می‌توان با میزان 344/0 به پیش‌بینی و همچنین تبیین متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل پرداخت. واژگان کلیدی: توسعه فرهنگی، عملکرد اجتماعی، دانشگاه پیام نور، نشاط اجتماعی.

متن کامل:



1

 

 

 

 

نقش توسعه برنامه های  فرهنگی-اجتماعی دانشگاه پیام نور بر نشاط اجتماعی 

دانشجویان در سال 95

         

چكيده

 

نشاط (شاد کامی) یکی از خلقیات اساسی در زندگی فرد است و نقش مهمی در چارچوب حیات روانی و اجتماعی او بازی می‌کند. نشاط عبارت از چگونگی داوری فرد درباره نحوه گذران زندگی است، این نوع داوری فرد درباره نحوه گذران زندگی است. این نوع داوری متأثر از ادراکات شخصی فرد و تجربه احساسات و عواطف مثبت است که بر سبک تبیین، قضاوت و تصمیم‌گیری او اثر می‌گذارد كه در اين تحقيق كه به روش پيمايش با ابزار پرسشنامه صورت گرفت، تأثير متغيرهاي مستقل جنسيت، تأهل، سن، توسعه فرهنگی ـ اجتماعی پیام نور اردبیل، پايگاه اجتماعي بر متغير وابسته نشاط اجتماعي در جامعه دانشجویان بررسي شد و در اين ميان سن، جنسیت، پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، عملکرد فرهنگی، عملکرد اجتماعی از شدت رابطه مستقيم بالايي با نشاط اجتماعي دانشجویان داشت. هم‌چنين تأهل نيز داراي عدم رابطه معني‌دار با متغير نشاط اجتماعی دانشجویان داشت و با توجه به آزمون رگرسیون ضريب تعيين رگرسيون برابر 344/0=R2 مي‌باشد، يعني مي‌توان با ميزان 344/0 به پيش‌بيني و همچنين تبيين متغير وابسته توسط متغيرهاي مستقل پرداخت. 

واژگان کليدي: توسعه  فرهنگی، عملکرد اجتماعی، دانشگاه پیام نور، نشاط اجتماعی. 

 

 

 

 

بيان مسأله

انسان موجودي هدفمند و جوياي نشاط (شادکامي)، خوشبختي و سعادت مي‌باشد و تا زماني كه به آنچه مي‌خواهد دست نيابد احساس نشاط، خوشبختي و سعادت نمي‌كند. شايد به جرأت بتوان گفت همه تلاش هر انسان در جهت يافتن شادي، نشاط و خوشبختي در آينده است. در واقع مي‌توان گفت احساس نشاط يكي از مهمترين پشتوانه‌هاي ما براي مقابله با مشكلات است همه با مسايل روبرو مي‌شوند، مسئوليت‌هاي جديد بپذيرند و خود را با تغييرات سازگار كنند. اين شرايط حتي شخصيت‌هاي قوي را تحت فشار قرار مي‌دهد. توانايي در كسب نشاط به انسان استقامت مي‌دهد تا از عهده مشكلات برآيد. نشاط واقعي به اين بستگي دارد كه انسان نيازهاي دروني و پنهاني خود را از طريقي كه جامعه و هنجارهاي معمول آن را قبول دارد، برآورد. در اين راستا مي‌توان گفت احساس نشاط (مثل رضايت) به آن حالت موجود زنده گفته مي‌شود كه تمايلات حركت وي به هدف خود رسيده‌اند، يا برنامه‌ريزي فرد به‌ثمر رسيده و يا در حال رسيدن به نتيجه مي‌باشد. به‌صورت دقيق‌تر مي‌توان گفت: نشاط واقعي احساسي خاص است كه شخص به هنگام رسيدن به آروزهايش پيدا مي‌كند. اما بايد يادآور شد كه احساس نشاط به متغيرهاي متفاوت اجتماعي و فردي بستگي دارد كه از يك‌سو اين نيازها به حكومت و از سوي ديگر به جامعه و نظام ارزشي و در نهايت خود شخص برمي‌گردد. جامعه از سويي به‌وجود آورنده شرايطي است كه مي‌تواند فرد را به‌سوي تحقق اهداف و آرزوهاي فردي سوق دهد و از سوي ديگر زمينه‌ساز تحقق فضايي است كه فرد مي‌تواند به كنش متقابل و ارتباط با دانشجویان كه باعث ايجاد آرامش، امنيت و اطمينان خاطر وي براي يك زندگي مناسب باشند، مبادرت ورزد. نشاط در زندگي، تركيبي است از شرايط فردي و اجتماعي و در واقع خود نشانه‌اي از نگرش‌هاي مثبت نسبت به جهان و محيطي كه فرد را فرا گرفته و در آن زندگي مي‌كند. نشاط در زندگي، احساس خوشبختي، اعتماد متقابل و احساس تعهد و موارد مشابه همه در يك دسته فرهنگي قرار دارند و نشانه نگرش فرد به خود و جهان پيراموني است. سطح پايين نشاط اجتماعي به گرايش‌هاي منفي نسبت به جامعه مربوط مي‌شود. شايد دليل عمده اين شرايط، وضعيتي است كه جامعه از جهت تحقق اهداف و ايجاد امنيت ناشي از تحقق آن براي فرد در پي مي‌آورد. احساس امنيت ناشي از ارضاي نيازها و تحقق اهداف، از جمله عواملي اساسي است كه نشاط در زندگي را در بين افراد جامعه گسترش مي‌دهد (ازكمپ، 1373).

دانشگاه از جمله نهادهای آموزشی است که مستقیماً با زندگی شهروندان ارتباط دارد و این ارتباط در تمامی ابعاد از جمله برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی با دانشجویان در ارتباط است و این ارتباط می‌تواند در زندگی دانشجویان نقش اساسی داشته باشد. عملکرد فرهنگی، اجتماعی دانشگاه پیام نور به‌نظر می‌رسد نقش زیربنایی در نشاط اجتماعی دانشجویان داشته باشد. دانشگاه با عملکرد مثبت و تأثیرگذار خود میزان مشارکت اجتماعی دانشجویان را افزایش می‌دهد و اگر دانشجویان خود را عضو رسمی دانشگاه بدانند هم در توسعه پایدار مشارکت می‌کنند و با این مشارکت میزان نشاط اجتماعی در بین دانشجویان افزایش پیدا می‌کند. 

در هر روی در این تحقیق برآنیم تا:

 توسعه برنامه های فرهنگی و اجتماعی دانشگاه پیام نور اردبیل تاچه اندازه بر میزان نشاط اجتماعی دانشجویان رابطه دارد؟

 

 

مباني نظري تحقيق

نظریه بری ریچاردز در مورد نشاط 

بری ریچاردز بحثی دارد درباره «نظم و تربیت و نشاط» به نظر او نظم و تربیتی که در رفتارهای اجتماعی توده‌هاست خود‌به‌خود موجب نشاط می‌گردد و همین نشاط است که افراد فرهیخته و فرادست را وامی‌دارد تا گاهی خود را در دل این رفتارها بگنجانند و به آرامش و نشاط حاصل از این پیوست دست یابند. این نظم خودجوش و پایدار که حاصل روابط متقابل افراد است نظمی الزام‌آورتر و نیرومندتر از اراده و عقل تک‌تک کسانی که آن را بوجود آورده‌اند است. این فعالیت‌های منظم اگر چه حاصل عقل‌ها و اراده‌های فردی است اما همین عقل فردی در ارتباط متقابل تبدیل به عقل جمعی می‌شود که مقتضیات و پی‌آمدهای خالص خودش را دارد. نمونه‌های این نظم و ترتیب را می‌توان در تبعیت از قانون، پذیرش حق و حقوق خود و دیگری و . . . مشاهده کرد. وقتی فرد برای کسب حق و آزادی خود ملزم به رعایت حق و آزادی دیگران شود، نفس این التزام متقابل موجب یک نظم و ترتیب عمومی است. این نظم تخطی‌ناپذیر یا کمتر تخطی‌پذیر به نشاط عمومی می‌انجامد. این نشاط و لذت ناشی از کامیابی نسبی امیال و خواسته‌هاست (صفی‌خواه، 1389). 

 

مقبولیت (مورد تأیید واقع‌شدن) و احساس نشاط و شادی 

تمایل داشتن به تأیید‌شدن چیز خوبی است، ‌چون در صورت تأمین‌نشدن آن فقط دلسرد می‌شویم. ولی وقتی یک تمایل یا آرزو به توقع یا نیاز تبدیل می‌شود، حاصل آن اضطراب، افسردگی، ‌و عصبانیت است. توقع تأیید و نیاز به تأیید ریشه اصلی کم‌رویی است. شما معمولاً برای آن‌که می‌ترسید مبادا دیگران در مورد شما خوب فکر نکنند. طبق خواسته‌ای خودتان عمل نمی‌کنید. سپس بی‌توجهی دیگران را مدرکی برای بی‌ارزش بودنتان در نظر می‌گیرید. اما بهتر است خودتان باشید وسعی نکنید خودتان را ثابت کنید (آلیس وبکر، 1383). 

نظریه ارزش منزلت نیز به بررسی عوامل تأثیرگذار بر میزان احساس نشاط و رضایت از زندگی می‌پردازد. این نظریه، سطوح داده‌ها را به اندازه سطوح پاداش‌ها مورد توجه قرار می‌دهد. بر اساس نظریه ارزش منزلت، هر فرد دوست دارد با توجه به موقعیت خود (که شامل سطح تحصیلات، زحمت و تلاش، امکانات و . . . می‌گردد) منزلت و جایگاه مناسب در جامعه، محل کار و خانواده داشته باشد. اگر فرد چنین شرایطی را دارا باشد، احساس نشاط و رضایت از زندگی خواهد داشت و در غیر این‌صورت احساس کسالت، ‌ناامیدی و نارضایتی می‌کند (شالی، 1388). 

چون اکثر اعضاي گروه‌های هم‌سال اکثراً‌ به موفقیت‌های اجتماعی و هویت فردی دست می‌یابند و مورد پذیرش این گروه‌ها واقع می‌شوند، اکثر نوجوانان و جوانان برای این موضوع اهمیت حیاتی قائلند. بزرگسالان قاعدتاً‌ از محدودیت توانایی انجام کار و میزان مقبولیت اجتماعی خود آگاهند ولی نوجوانان نسبت به هویت خود اطلاع و اطمینان کمتری دارند بنابراین مایل نیستند که مقام و موقعیت خود را که مورد قبول گروه‌های هم‌سال قرار گرفته از روی اشتباه به‌خطر اندازند. از این رو فشارهای وارده از سوی همگنان را می‌پذیرند (کالبش، 1383). 

همه افراد علی‌القاعده برای ورود به میدان‌های دوستی صمیمانه صاحب استعدادند ارزش دوستی برای عموم وسیعاً قابل تشخیص است و بسیاری از دانشجویان گزارش می‌دهند که تعداد دوستان صمیمی و نزدیک آنان کمتر از تعداد آشنایان آن‌ها هستند. 

هرچند دوستی‌ها عمیق و صمیمانه قابل حصولند ولی از دست دادن دوستان نیز وجود دارد موقعی که انسانی را دوست دارید به او اطمینان کرده و به‌طرق مختلف به وی وابستگی پیدا می‌کنید. چنانچه دوستتان رفتار شما را تأیید نکند بیش از حد معمول بیقرار می‌شوید، ‌اگر به شما اعتنا نکند از او دوری می‌جويید و فکری می‌کنید رفتار او نسبت به شما از روی ریا بوده و سپس احساس رفتار بی‌انصافانه‌ای از سوی او دارید. 

همچنین پیوند اجتماعی روابط انسانی خاص چون عشق یا دوستی و محبت را تحت پوشش قرار می‌دهید که هرچند اساس رابطه اجتماعی هستند لیکن توسط هیچ رشته خاصی مورد بررسی قرار نگرفته است. حال آنکه روابط خانوادگی برعکس آن بوده چون هم از لحاظ روان‌شناسی و هم اجتماعی مورد تحقیق قرار گرفته است. بر پایه این پیوند‌های اجتماعی اساس، اشکال جمعی‌تری از روابط در نظر گرفته می‌شوند، مانند معاشرتی‌بودن و جامعه‌پذیری (قابلیت برقراری ارتباط و گذشت مسانحه نسبت به دیگران) ‌همبستگی (قابلیت همکاری با دیگران) یا سوسیالیته (توانایی ایجاد یک مجمع و گروه با دیگران یا اجتماعی‌شدن) و آنچه امکان توصیف و مقایسه توان و پویایی افراد را در مکانیسم‌های کلی‌تر سازمان‌ها می‌دهد (زیبرا، ‌1385). 

انسان باید با سایرین ارتباط برقرار کند، ‌ولی اگر این رابطه به‌صورت وابستگی یا تمکین باشد سبب از دست رفتن استقلال و شخصیت فردی خواهد شد. در این شکل رابطه شخص ضعیف است رنج می‌برد، ‌به‌صورت دشمن درآمده و یا بی‌عاطفه و خونسرد می‌شود. اما اگر رابطه به‌صورت عشق‌ورزی داشته باشد انسان درحالی‌که خود را با دیگران حس می‌کند شخصیت فردی خویش را نیز محفوظ می‌دارد (فروم، ‌1386).

یک‌سری استاندارد‌هایی درخصوص شادی و نشاط مورد توافق همگان قرار گرفته است. چهره گشاده، ‌وجود لبخند بر لبان، ‌لباس مناسب و . . . ملاک شادابی شناخته می‌شود. حال اگر این شادی و نشاط پایدار و ریشه‌دار باشد، ‌نتایج زیادی برای فرد شاداب در پی خواهد داشت. بزرگ‌ترین نتیجه‌ای که جوان شاد بدست خواهد آورد، ‌موفقیت او در امور مختلف زندگی است. پیامد دوم این شادی و نشاط افزایش ارتباطات اجتماعی مناسب است (گلزاری، 1388).

الیزابت ‌هاریک، ‌معتقد است شادکامی مثلثی است با سه عامل محبوبیت، ‌مقبولیت و مؤفقیت، ‌یعنی انسان شاد انسانی است که اولاً روحش پر از دوستی با دیگران باشد. مطمئن باشد که دیگران دوستش دارند و او نیز به دیگران علاقه‌مند است. از طرف دیگر انسان برای شاد بودنش باید مقبولیت نیز داشته باشد و این مقبولیت چیزی غیر از محبوبیت است، مقبولیت بیش‌تر در ارتباط اجتماعی و در پذیرفتن مشارکت‌های اجتماعی مطرح می‌شود بعد دیگر هم موفقیت در کار است. در مجموع این سه عنصر، شادکامی به همراه می‌آورند. و در عین حال، خود این عوامل نیز بر یکدیگر اثر می‌گذارند (الیس و بکر، 1383). 

 

موانع اصلی بر سر راه شادی از دید آلبرت آلیس و بکر 

موانع اصلی موجود بر سر راه تقریباً تمام شادی‌ها و سلامت هیجانی عبارتند از نیازها، توقعات، دستورها، اصرارها و عقاید مطلق. فلاسفه غربی مثل زنو، اپیکتتوس، مارکوس اورلیوس و سایر رواقیون و متفکران شرقی مثل بودا هزاران سال قبل به این موضوع پی برده بودند. فلاسفه جدید مثل باروخ اسپینوزا، جان دیویی، برتراند راسل نیز به صحت این تعلیم باستانی رسیده بودند، و درمانگرانی مثل آلفرد آدلر، پارل دوبوا، الکساندر هرزبرگ و جورج کلی، که خیلی صریح به علل فلسفی اختلالات پی برده بودند و برای کنار آمدن با مشکلات هیجانی توصیه‌ها و راه‌های عملی ابداع کرده بودند (آلیس وبکر، ‌1383). 

 

چارچوب نظری تحقیق 

کی از نیازهای بشر، نیاز به شادمانی و ابراز شادی است. شادی  میتواند با لذت بردن، رضایتمندی ازمقتضیات نوع  زندگی جمعی یا فردی از جمله زندگی کاری ، تحصیلی ، فراغتی و... نداشتن احساس منفی نظیر استرس، افسردگی و ... متبلور شود. شادمانی تنها یک موضوع فردی  و روانی نبوده  بلکه عملی است که از  تاثیر و تاثر متقابل با جامعه  تولید می شود.به تعبیر دیگر از کنش متقابل انسانها در فرایند دادو ستدهای اجتماعی در جامعه حاصل می شودبنابرین عوامل مختلفی در قالب شبکه در تولید و افزایش و کاهش آن نقش دارند(فتحی،1394).

نشاط (شادکامی) ‌یکی از خلقیات اساسی در زندگی فرد است و نقش مهمی در چارچوب حیات روانی و اجتماعی او بازی می‌کند. نشاط عبارت از چگونگی داوری فرد درباره نحوه گذران زندگی است، این نوع داوری فرد در باره نحوه گذران زندگی است. این نوع داوری متأثر از ادراکات شخصی فرد و تجربه احساسات و عواطف مثبت است که بر سبک تبیین، قضاوت و تصمیم‌گیری او اثر می‌گذارد(آرام،1389). عواملی که نشاط را به‌وجود می‌آورند شامل احساس رضایتمندی از زندگی و فقدان عواطف منفی همچون افسردگی و لذت‌بردن از وقایع می‌باشد و یکی از علل تأثیرگذار در برقراری اصول بهداشت روانی و خوشبختی است و بر فضای شناختی و رشد آن اثر می‌گذارد. نشاط یکی از ابعاد اصلی تجربه بوده و معمولاً در پی ایجاد پاسخ‌های مطلوب است که کارکرد مناسبی به‌جای می‌گذارند در بررسی تمایلات اجتماعی مردم آمده است که ثروت و پول می‌تواند مشکلات مردم را حل کند و تولید نشاط نماید اما یافته‌ای دیگر نیز به‌دست آمده که نشان می‌دهد افرادی که تصور می‌کنند ثروت مهم است و موفقیتشان را با آن ارزیابی می‌کنند کمتر شاد هستند و حتی با داشتن ثروت مأیوس می‌باشند. همچنین در یافته‌های دیگر، روشن شده که سروصداهای لذت‌بخش و رویدادهای هیجان‌آور اجتماعی قادر است، ایجاد خوشحالی کند و در سطح اختصاصی‌تر کارکردن و یا وجود آرامش و انجام فعالیت‌های انفرادی همچون ازدواج، ورزش، مطالعه ممکن است احساس نشاط به‌وجود آورد. حتی می‌تواند به نقش مذهب در ایجاد نشاط اشاره نمود. بنابراین مهارت‌یافتن در استفاده از امکانات مناسب و شادکام‌کننده و دوری از موانعی که بر سد راه آن است توصیه جدی و جهانی است، زیرا نشاط علاوه بر آن که خود یک نتیجه است استعداد ایجاد می‌کند که بارآورنده سایر نتایج مثبت است (لهستانی‌زاده، 1382). 

عوامل مهمی مانند صفات شخصیتی، مؤلفه‌های شناختی، ‌گرایش‌های اعتقادی و محیطی، تربیتی، جمعیتی، ‌زمینه‌ساز نشاط به‌شمار می‌روند. بررسی‌های بسیاری همبستگی ویژگی‌های وراثتی، صفات شخصیتی، ‌شناختی و مذهبی بانشاط را گزارش کرده‌اند. مارنهام و چنگ، ‌در تحقیقات خود پی برده‌اند که برون‌گرایی با نشاط همبستگی مثبت و روان‌نژندی با آن همبستگی منفی دارد. سایر مطالعات نیز این موضوع را محقق ساخته‌اند. بررسی مجموعه این‌گونه تحقیقات، بر روابط زمینه‌ای ژنتیکی و صفات شخصیتی در نشاط تأکید می‌کند. عوامل جامعه‌شناختی نیز نقش مؤثری در ایجاد نشاط ایفا می‌نمایند. این عوامل و عوامل دیگری مانند، امید به آینده، مقبولیت (مورد تأیید‌شدن)، ارضاء ‌نیازها، ‌پایگاه اقتصادی و اجتماعی، همگی در مبانی نظری، مورد بحث قرار گرفته‌اند، که در اینجا هم به‌صورت مختصر اشاره می‌شود. یکی از زمینه‌های اصلی و مهم در بوجود آمدن احساس نشاط و شادی، ‌وجود امید نسبت به خود، زندگی و آینده است (ایزاوا، 2004). 

 

روش نمونه‌گيري 

در اين تحقيق از روش نمونه‌گيري تصادفی ساده استفاده شده است. 

 

جدول (1): ضريب آلفاي گويه‌هاي مربوط به هر يك از متغيرها

گويه‌ها	نشاط اجتماعی (متغير وابسته)	عملکرد فرهنگی و اجتماعی
ضريب آلفاي كرونباخ	71/0	85/0

 

 

 

 

 

 

 

براي پايايي¹ متغيرها از روش پايداري دروني (ضريب آلفا) استفاده شد، يعني با بررسي ضريب آلفاي گويه‌هاي مربوط به هر يك از متغيرها و محاسبه‌ي ضريب آلفاي نسبتاً بالاي ‌آن‌ها انسجام دروني بالاي گويه‌ها را تأييد مي‌كند. 

 

آمار استنباطي 

فرضیه: بين میزان سن و میزان نشاط اجتماعی دانشجویان پیام نور رابطه معني‌داري وجود دارد. 

 

جدول (2): آزمون پيرسون

	نشاط اجتماعي	سن
همبستگي پيرسون Sig سطح معني‌داري جمع كل	1 0 244	**188/0 003/0 244

 

با توجه به اينكه متغير وابسته (نشاط اجتماعي) و متغير مستقل (سن) هر دو فاصله‌اي ـ فاصله‌اي است از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شده است اين آزمون در فاصله اطمينان 99% سنجش شده است سطح معني‌داري برابر 003/0=Sig است كه نشان‌دهنده رابطه معني‌داري بين نشاط اجتماعي و سن مي‌باشد و همچنين ميزان همبستگي پيرسون برابر 188/0 است كه نشان‌دهنده شدت رابطه متوسط و مستقيم بين متغيرهاست در نتيجه با توجه به اطلاعات جدول فرضيه H0 ابطال و فرضيه H1 تأييد مي‌شود. 

 

فرضیه: میزان نشاط اجتماعی در بین دختران و پسران دانشجویان پیام نور تفاوت معنی‌داری وجود دارد. 

 

جدول (3): آزمون گروهي نشاط اجتماعي دختران و پسران

جنسيت	تعداد افراد	ميانگين	انحراف استاندارد	خطاي معيار ميانگين
زن مرد	114 129	4123/38 7907/39	00586/5 64258/5	46884/0 49680/0

 

جدول (4): آزمون tمستقل

	آزمون ليون		t مستقل
	F	Sig سطح معني‌داري	t	df درجه آزادي	Sig سطح معني‌داري	ميانگين
واريانس بين دو گروه واريانس درون دو گروه	134/0	714/0	003/2 ـ  018/2 ـ	241 995/240	046/0 045/0	37842/0 ـ  37842/0 ـ

 

با توجه به آزمون ليون سطح معني‌داري برابر 714/0=Sig است به‌عبارت ديگر واريانس بين دو گروه برابر است و با توجه به نتايج آزمون t مستقل در فاصله اطمينان 95% سطح معني‌داري برابر 046/0=Sig كه نشان‌دهنده تفاوت معني‌داري بين دو گروه جنسيت است و همچنين t بدست آمده برابر 003/2ـ=t با درجه آزادي 241=df يعني ميانگين نشاط اجتماعي دختران با ميانگين نشاط اجتماعي پسران تفاوت معناداري دارد بنابراين فرضيه H0 ابطال و فرضيه H1 تأييد مي‌شود.

 

فرضیه: میزان نشاط اجتماعی در بین دو گروه مجردین و متأهلین دانشجویان پیام نور تفاوت معنی‌داری وجود دارد. 

 

جدول (5): آزمون گروهي نشاط اجتماعي مجردين و متاپلين

جنسيت	تعداد افراد	ميانگين	انحراف استاندارد	خطاي معيار ميانگين
مجرد متأهل	119 124	61/38 66/39	777/5 952/4	530/0 445/0

 

جدول (6): آزمون tمستقل

	آزمون ليون		t مستقل
	F	Sig سطح معني‌داري	t	df درجه آزادي	Sig سطح معني‌داري	ميانگين
واريانس بين دو گروه واريانس درون دو گروه	956/0	329/0	532/12 ـ  527/1 ـ	241 274/232	127/0 128/0	06/1 ـ  06/1 ـ

با توجه به آزمون ليون سطح معني‌داري برابر 329/0=Sig است به‌عبارت ديگر واريانس بين دو گروه برابر است و با توجه به نتايج آزمون t مستقل در فاصله اطمينان 95% سطح معني‌داري برابر 127/0=Sig كه نشان‌دهنده عدم تفاوت معني‌داري بين دو گروه مجردين و متأهلين است. بنابراين فرضيه H0 ابطال و فرضيه H1 تأييد مي‌شود.

 

فرضیه: بین پايگاه اجتماعی و میزان نشاط اجتماعی دانشجویان پیام نور رابطه معنی‌داری وجود دارد. 

 

جدول (7): آزمون اسپیرمن

	نشاط اجتماعی	پايگاه اجتماعي
همبستگي پيرسون Sig سطح معني‌داري جمع كل	1 0 244	**169/0 009/0 244

 

با توجه به اينكه متغير وابسته (نشاط اجتماعي) و متغير مستقل (پايگاه اجتماعي) هر دو ترتیبی ـ ترتیبی است از آزمون اسپیرمن استفاده شده است اين آزمون در فاصله اطمينان 99% سنجش شده است سطح معني‌داري برابر 009/0 = Sig است كه نشان‌دهنده رابطه معني‌داري بين نشاط اجتماعی و پايگاه اجتماعي مي‌باشد و همچنين ميزان همبستگي پيرسون برابر 169/0 است كه نشان‌دهنده شدت رابطه متوسط و مستقیم بين نشاط اجتماعي و پايگاه اجتماعي است يعني هر چه پايگاه اجتماعي بالا مي‌رود ميزان نشاط اجتماعي افزایش مي‌یابد در نتيجه با توجه به اطلاعات جدول فرضيه H0 ابطال و فرضيه H1 تأييد مي‌شود.

 

فرضیه: بین توسعه فرهنگی دانشگاه و میزان نشاط اجتماعی دانشجویان پیام نور رابطه معنی‌داری وجود دارد. 

 

جدول (8): آزمون پيرسون

	نشاط اجتماعي	عملکرد فرهنگی
همبستگي پيرسون Sig سطح معني‌داري جمع كل	1 0 244	**041/0 000/0 244

با توجه به اينكه متغير وابسته (نشاط اجتماعي) و متغير مستقل (توسعه  فرهنگی دانشگاه) هر دو فاصله‌اي ـ فاصله‌اي است از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شده است اين آزمون در فاصله اطمينان 99% سنجش شده است سطح معني‌داري برابر 000/0=Sig است كه نشان‌دهنده رابطه معني‌داري بين نشاط اجتماعي و عملکرد فرهنگی دانشگاه مي‌باشد و همچنين ميزان همبستگي پيرسون برابر 041/0 است كه نشان‌دهنده شدت رابطه بسيار ضعیف و مستقيم بين نشاط اجتماعي و توسعه فرهنگی دانشگاه است، در نتيجه با توجه به اطلاعات جدول فرضيه H0 ابطال و فرضيه H1 تأييد مي‌شود.

 

فرضیه: بين توسعه  اجتماعی دانشگاه و ميزان نشاط اجتماعي دانشجویان پیام نور رابطه معنی‌داری وجود دارد. 

 

جدول (9): آزمون پيرسون

	نشاط اجتماعي	عملکرد اجتماعی
همبستگي پيرسون Sig سطح معني‌داري جمع كل	1 0 244	**267/0 000/0 244

 

با توجه به اينكه متغير وابسته (نشاط اجتماعي) و متغير مستقل (توسعه  اجتماعی دانشگاه) هر دو فاصله‌اي ـ فاصله‌اي است از آزمون همبستگي پيرسون استفاده شده است اين آزمون در فاصله اطمينان 99% سنجش شده است سطح معني‌داري برابر 000/0=Sig است كه نشان‌دهنده رابطه معني‌داري بين نشاط اجتماعي و نوسعه اجتماعی دانشگاه مي‌باشد و همچنين ميزان همبستگي پيرسون برابر 267/0 است كه نشان‌دهنده شدت رابطه متوسط و مستقيم بين نشاط اجتماعي و توسعه  اجتماعی دانشگاه است، در نتيجه با توجه به اطلاعات جدول فرضيه H0 ابطال و فرضيه H1 تأييد مي‌شود.

 

 

 

 

 

جدول (10): آزمون رگرسيون

مدل	R	ضريب تعيين رگرسيون	ضريب تعيين تعديل‌شده رگرسيون	Error
1	586/0	344/0	323/0	470/4

 

با توجه به اطلاعات جدول ضريب تعيين رگرسيون برابر 344/0=R2 مي‌باشد يعني مي‌توان با ميزان 344/0 به پيش‌بيني و همچنين تبيين متغير وابسته توسط متغيرهاي مستقل پرداخت. 

 

جدول (11): ANOVA

مدل	Sum of Squares	df	Mean Square	F	Sig.
رگرسيون جمع	292/2374 664/6910	7 234	185/339 984/19	973/16	000/0

 

با توجه به جدول ANOVA ميزان f برابر است با 973/16=f و با توجه به سطح معني‌داري 000/0=Sig نشان دهنده معني‌داري متغيرهاست. 

 

 نتيجه‌گيري 

يافته‌هاي اين پژوهش حاكي از اين است كه توسعه فرهنگی دانشگاه از عوامل مهم و مؤثر بر نشاط اجتماعی دانشجویان پیام نور مي‌باشد. با توجه به ديدگاه‌هاي پارسونز و چلبي در ايجاد نشاط اجتماعی كه به سنت فرانسلي (زبان مشترك، تاريخ مشترك، فرهنگ مشترك، تقدير مشترك) و ساختار اجتماعي می‌پردازند. و همچنین پارسونز در اين بخش چهار نوع رابطه اشاره مي‌كند، رابطه خويشاوندي، روابط جامعه‌اي يا شبه‌اجتماعي، روابط مذهبي و روابط فرهنگ تعليمي اشاره مي‌كند به وضوح ديديم كه اگر ارزش‌ها و شاخص‌هاي مادي و معنوي فرهنگ در جامعه‌ای از ثبات، اصالت و ساختار محكمي برخوردار باشد، مي‌تواند مفهومي مؤثر بر نشاط اجتماعی باشد و در اين پژوهش تئوري پارسونز نيز به اثبات رسيده و میزان همبستگی پیرسون برابر 041/0 که نشانگر رابطه معنی‌داری و شدت بسیار ضعیف و مستقیم بین عملکرد فرهنگی دانشگاه و نشاط اجتماعی است. هر چه شاخص‌های فرهنگ در جامعه تقویت شود به همان میزان رابطه و شدت نشاط اجتماعی افزایش می‌یابد. با توجه به عملکرد ضعیف دانشگاه در حوزه فرهنگ با اینکه در تحقیقات پیشین عملکرد فرهنگی تأثیر مستقیم و شدت رابطه بسیاری با نشاط اجتماعی دارا بود ولی در این تحقیق این مفهوم بسیار ضعیف بود. 

بین توسعه اجتماعی دانشگاه و نشاط اجتماعی رابطه معنی‌داری وجود داشت و شدت رابطه برابر 267/0 می‌باشد که نشان‌دهنده شدت همبستگی متوسط بین متغیرهاست در حوزه اجتماعی نسبت به حوزه فرهنگی عملکرد دانشگاه بهتر بوده است. هر چه میزان توسعه  اجتماعی دانشگاه بیشتر باشد به نسبت نشاط اجتماعی نیز افزایش می‌یابد. در دیدگاه‌های پارسونز هم خرده نظام اجتماعی می‌تواند در ارتباط با عملکرد نهادهای اجتماعی مؤثر باشد. همچنانکه در تحقیقات پیشین هم مشاهده شد که توسعه اجتماعی دانشگاه‌ها میزان نشاط اجتماعی را در جامعه افزایش می‌دهد توسعه اجتماعی دانشگاه پیام نور اردبیل نیز در این تحقیق بر میزان نشاط اجتماعی دانشجویان افزایش داده و هر چه میزان عملکرد اجتماعی دانشگاه گسترش یابد می‌تواند میزان نشاط اجتماعی را در جامعه افزایش دهد. 

 

پایگاه اجتماعی نیز از جمله متغیرهایی است که با نشاط اجتماعی رابطه معنی‌داری داشت. میزان همبستگی پیرسون برابر 169/0 که نشان‌دهنده شدت رابطه متوسط و مستقیم بین متغیر پایگاه اجتماعی و نشاط اجتماعی است. یعنی هر چه پایگاه اجتماعی بالا رود، میزان نشاط اجتماعی افزایش می‌یابد. 

سن نیز رابطه معنی‌داری با نشاط اجتماعی دارد. میزان همبستگی پیرسون برابر 188/0 است که نشانگر شدت رابطه متوسط و مستقیم بین متغیر سن با نشاط اجتماعی است، هر چه سن افزایش یابد، میزان نشاط اجتماعی نیز افزایش می‌یابد. در نتیجه سالخوردگان و سالمندان نسبت به جوانان از نشاط برخوردارند. و این مسئله نشان می‌دهد که جوانان که باید شادب‌تر و پرنشاط‌تر باشند متأسفانه از نشاط برخوردار نیستند. 

بین جنسیت و نشاط اجتماعی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. با توجه به آزمون t مستقل میزان t برابر 003/2ـ است. یعنی بین میانگین نشاط اجتماعی زنان با میانگین نشاط اجتماعی مردان تفاوت معنی‌داری وجود دارد. 

 

بین تأهل و نشاط اجتماعی نیز تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد، یعنی در بین میزان میانگین نشاط اجتماعی مجردین و متأهلین تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. 

 

منابع

- ازکمپ، استوارت (1370)، روان‌شناسی اجتماعی کاربردی، فرهاد ماهر، تهران: بی‌جا.

- ازکیا، زنجانی، میرزايی ( 1393) بررسی سطح توسعه اجتماعی در شهر تهران ، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ايران ،سال ششم :شماره4

 

-آرام،هاشم و همکاران(1389) بررسی نشاط اجتماعی و عوامل موثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه آزاد واحد پارس آباد مغان سال تحصیلی 90-89،مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران،دوره 2،شماره 4 

- ترنر، جاناتان (1382)، ساخت نظريه جامعه‌شناختي، ترجمه: عبدالعلي لهسائي‌زاده، شيراز: انتشارات نويد.

- توسلي، غلامعباس (1381)، آينده بنيان‌گذاران جامعه‌شناسي، تهران: نشر قومس.

توسلی، غلامعباس(1383) رسانه ملی و ارتقاء سرمايه اجتماعی جوانان ، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ايران ،سال پنجم :شماره2

 

- جمعي از نويسندگان (1381)، تاريخ تفكر اجتماعي در اسلام، تهران: انتشارات سمت.

- چلبي، مسعود (1382)، جامعه‌شناسي نظم، تهران: نشرني.

- چلبي، مسعود (1385)، تحليل اجتماعي در فضاي كنش، تهران: نشر ني.

- خادميان، طليعه (1387)، سبك زندگي و مصرف فرهنگي، تهران: جهان كتاب.

 ـ خانزاده، ملتفت (1388)، مقیاس میزان شادزیستی دانشجویان پسر ورزشگار و غیرورزشکار، مجله علوم روان‌شناختی.

- دوركهيم، اميل (1383)، قواعد روش جامعه‌شناسي، ترجمه: علي محمد كاردان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

- رفيع‌پور، فرامرز (1382)، كندوكاوها و پنداشت‌ها، تهران: شركت سهامي انتشار.

- روشه، گي (1380)، تغييرات اجتماعي، ترجمه منصور وثوقي، تهران: نشر ني.

-فتحی،سروش،جعفروند ،فرشاد(1394) تحلیلی بر رابطه سرمایه اجتماعی و شادی در زندگی دانشجویی (مورد مطالعه : دانشجویان واحد علوم و تحقیقات تهران( ،دوره7،شماره3

- فتحی، نوبخت،کريمیان(1393) تاثیر شهرك های صنعتی بر توسعه اجتماعی اقتصادی در ايران ، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ايران ،سال

هفتم :شماره1

 

- ساروخاني، باقر (1380)، دايره‌المعارف علوم اجتماعي، تهران: انتشارات كيهان.

- سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازي، الهه (1381)، روش‌هاي تحقيق در علوم رفتاري، تهران: نشر آگاه.

- صفی‌خواه و یزدانی(1389)، بررسی رابطه شخصیت شادزیستی در دانشجویان، نشریه علوم روان‌شناختی.

- عبدی، رزینی، زارع(1388)، میزان احساس شادی توسط شهروندان تهران، مجله مرکز پژوهش‌های صداوسیما.

- عبدی، کاووسی (1393) طراحی و ارائه الگوی سنجش توسعه فرهنگی در کشور ايران با استفاده از نظريه داده بنیاد، فصلنامه مطالعات توسعه

اجتماعی ايران ،سال هفتم :شماره1

علیايی، محمد صادق (1393) تحلیلی بر رويکرد مشارکت اجتماعی روستائیان در برنامه های توسعه پايدار روستايی با تاکید بر جامعه روستايی

ايران ، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ايران ،سال هفتم :شماره3

 

- کرمی، نوری؛ مکری، یزدانی(1381)، مطالعه عوامل مؤثر به احساس شادی و بهزیستی در دانشجویان دانشگاه تهران، مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی.

- ميرکمالی (1380)، عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی شهر اصفهان، مجله علوم اجتماعی دانشگاه مشهد.

- مظفر (1372)، سنجش نشاط اجتماعی، مجله صداوسیما.

- وثوقي، منصور؛ نيك‌خلق، علي ‌اكبر (1384)، مباني جامعه‌شناسي، تهران: انتشارات بهينه.

- Argyle, M (2001). The psychology of happiness, london: Routledge. 

- Allred, K. D., & vinhoven T. W. (1993). The hardly personality:Cognative and physiologicalresponses to evaluative threat. 

- Journal of Personality and Social Psychology, 56, 257 ـ 266. 

-  Apinwall, L. Richter , L. and maierz ,R (2002). Understanding how optimism works: an examination of optimism, adaptive moderation of belief and behavior. In E. 

- Kar ,l g (2004). Pessimism: Implication for Theory, Research and Practice (pp. 217-38). Washington, DC: APA.

- Seligman, E. P (2003). Happiness: The three traditional theores. 

- Myers,D. G(2000) Research based suggetions for a happier life. 

- Bengt Brudle(2007) Journal of happiness studies,Happiness and the good life introduction and conceptual framework, 8: 1-4. 

- Layard Richard (march 2003),Happiness: Has social science a clue?,

- London school of economics Richard A. Easterlin Source: Proceedings of the National Academy of Sciences of the United. 

- States of America, Vol. 100, No. 19 (Sep. 16, 2003), pp. 11176-11183. 

- www. Aa-saeidi. com.

- www. independent. co. uk/business/comment.

- www. answers. com/topic/joy.

- http://en. wikipedia. org/wiki/happiness.

- http://www. Ostan-kz. gov. ir/newsdetail-1056- fa. html.

- www. econews. ir/main1. asp?a_id=5996.

- www. Authentic happiness. org. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

[1] 1- Reliability