واکاوی ارزش های فرهنگی سینمای دردهه قبل از انقلاب اسلامی ایران

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

فرشته مجیدی ویزنه ¹ (گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
سیدعلی رحمان زاده ² (گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول).)
حسن خجسته باقرزاده ³ (گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده تولید رادیو و تلویزیون، دانشگاه صدا و سیما، تهران، ایران)
سید محمود نجاتی حسینی ⁴ (گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد آشتیان، دانشگاه آزاد اسلامی، آشتیان، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/12/29 تاریخ پذیرش : 1401/03/28 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: فیلم سینمایی ایرانی, ارزش فرهنگی, سینمای انقلاب, واکاوی, بازنمایی,

چکیده مقاله :

مطالعات مختلف انجام شده در حوزه ی ارزش های فرهنگی در ایران از دیدگاه های متفاوتی به این موضوع پرداخته اند، اما به نظر می رسد که دسته بندی جامعی از ارزش های سنتی و مدرن در جامعه ی ایران صورت نگرفته است. یافته ی اصلی از مرور بر پژوهش های مربوط به موضوع پژوهش نشان از دوگانگی ارزشی (سنتی و مدرن) در ایران است. اصلی ترین ارزش های سنتی عبارتند از ارزش های دینی، خانوادگی و جمع گرایی و ارزش های مدرن تنوع طلبی، لذت طلبی، استقلال، جاه طلبی، فردگرایی و کسب تجربه ی جدید است . در پژوهش حاضر با شناسایی ارزش های فرهنگی بازنمایی شده درمحتوای فیلم های سینمایی و با استفاده از نظریه های آلپورت، روکیچ، ساختار مدور شوارتز، نظریه رفیع پور، جان استوارت ونظریه هال و از طریق روش تحلیل گفتمان به مطالعه ی ارزش های پرداخته شده است. در تحلیل گفتمان مجموعه شرایط اجتماعی، زمینه وقوع متن یا نوشتار، گفتار، ارتباطات غیرکلامی و رابطه ساختار و واژه ها در گزاره ای کلی نگریسته می شود. با توصیف، تفسیر و تبیین ارزش های فرهنگی بازنمایی شده درمحتوای فیلم های سینمایی در دهه قبل از انقلاب اسلامی ایران (فیلم در امتداد شب، قیصر، طوقی، گاو، سوته دلان، گنج قارون) دیالوگ فیلم ها از طریق ارزش های قدرت، موفقیت، لذت طلبی، برانگیختگی، استقلال، جهان گرایی، خیرخواهی، سنتگرایی، همنوایی، امنیت گرایی، مشروعیت بخشیدن به ثروت، ارزش های مذهبی، ارزش های ملی با نرم افزار maxqda مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. براساس نتایج حاصله از این پژوهش مشابهت های بینامتنیت ارزش های گفتمان فرهنگی بازنمایی شده در فیلم های یک دهه قبل از انقلاب، خیرخواهی، قدرت، سنت گرایی، لذت طلبی و ارزش های مذهبی است. ارزش های گفتمانی بیناگفتمانیت، خیرخواهی، سنت گرایی و ارزش های مذهبی برجستگی بیشتری در فیلم های یک دهه قبل از انقلاب دارند. بابررسی و تحلیل فیلم های ساخته شده در این ایام، می توان بیان داشت که فیلم های این دهه، در جهت خیرخواهی، سنت گرایی و ارزش های مذهبی بوده است.

چکیده انگلیسی:

Various studies in the field of cultural values ​​in Iran have addressed this issue from different perspectives, but it seems that a comprehensive classification of traditional and modern values ​​in Iranian society has not been done. The main finding of the review of research related to the research topic shows the duality of values ​​(traditional and modern) in Iran. In the present study, by identifying the cultural values ​​represented in the content of movies and using the theories of Allport, Rokic, Schwartz circular structure, Rafipour theory, John Stewart and Hall theory and through the method of discourse analysis, the values ​​studied. Is. By describing, interpreting and explaining the cultural values ​​represented in the content of cinematic films in the decade before the Islamic Revolution of Iran (films along the night, Qeysar, Toghi, Gao, Soteh Delan, Ganj Qarun) Dialogue of films through the values ​​of power, success, pleasure Demand, arousal, independence, cosmopolitanism, benevolence, traditionalism, conformity, security, legitimization of wealth, religious values, national values ​​have been studied with maxqda software. According to the results of this study, the intertextual similarities of the values ​​of cultural discourse represented in the films of a decade before the revolution are benevolence, power, traditionalism, hedonism and religious values. Examining and analyzing the films made in these days, it can be said that the films of this decade have been in the direction of benevolence, traditionalism and religious values.