ارزیابی بهره‌وری سازمان‌های آموزشی به روش داده بنیاد طراحی مدل (مورد مطالعه: دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی)

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

میرمحسن علوی‌نامور ¹ (دانشجوی دکتری، مدیریت آموزشی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
بهنام طالبی ² (استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
صادق ملکی آوارسین ³ (دانشیار، گروه علوم تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/04/28 تاریخ پذیرش : 1400/04/28 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: ارزیابی, مدل, بهره‌وری, نظریه داده بنیاد, سازمان‌های آموزشی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر در سال 1399 و با هدف طراحی مدل ارزیابی بهره‌وری دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی، با روش تحقیق کیفی از نوع داده بنیاد انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل استادان و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بودند. با رعایت قاعده نمونه‌گیری نظری و اشباع نظری، 25 نفر به روش نمونه‌گیری غیرتصادفی از نوع هدفمند به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. داده‌ها با انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری و با رویکرد سیستماتیک استراس و کوربین در سه مرحله، باز، محوری و انتخابی کدگذاری شدند و 943 کد باز و 144 کد محوری استخراج شد. برای عوامل مؤثر بر بهره‌وری، 649 کد باز و 35 کد محوری استخراج شد. با دو استراتژی بررسی عضو و بازبینی خارجی ارزشمندی پژوهش تأیید شد. با انجام آزمون نسبت، چون میانگین محاسبه شده(21/4) در سطح اطمینان 99درصد (01/0=α) بزرگتر از میانگین نظری(3) بود، لذا اعتبار مدل کلی تأیید شد. همچنین میانگین محاسبه شده همه ابعاد مدل، در سطح اطمینان 95درصد (05/0=α)، بزرگتر از میانگین نظری بدست آمد و اعتبار همه ابعاد مدل تأیید شدند. نتایج نشان داد که شاخص‌های ارزیابی بهره‌وری دانشگاه، آموزشی، ‌پژوهشی، دانشجویی، فرهنگی و اعتبارات و امکانات می‌باشند. دانشگاه می‌تواند با رعایت بسترسازهای فردی،‌ سازمانی و فراسازمانی، و رفع موانع ورودی،‌ فرایندی و خروجی، از طریق راهبردهای درون سازمانی و برون سازمانی به پیامدهای فردی، سازمانی و فراسازمانی بهره‌وری دست پیدا کند.

چکیده انگلیسی:

The present study was conducted in 2020 with the aim of designing a productivity evaluation model of Islamic Azad University of the province of East Azarbaijan. A qualitative research of the grounded Theory was carried out. The statistical population of the study included professors and staffs of the Islamic Azad University of Tabriz. Observing the rule of theoretical sampling and theoretical saturation, 25 participants were selected as sample members by non-random sampling method. Data were collected through semi-structured interviews and a systematic approach Strauss and Corbin were coded in three stages,open, axial and selective. 943 open codes and 144 axial codes were extracted. For factors affecting productivity, 649 open codes and 35axial codes were extracted and two strategies of member review and valuable external review of the research was used by performing the ratio test, because the calculated average (4.21) at the level of 99 % confidence (α=0.01) is Larger than average reviews (3) was therefore confirmed the validity of the overall model. Also, the calculated average of all model dimensions at 95% confidence level (α=0.05), was obtained larger than the theoretical average and the validity of all dimensions of the model was confirmed. Results showed that productivity evaluation indicators of university include: education, research, student, culture and credits. The university officials can reach to productivity by considering individual, organizational and ultra organizational factors and at the same time by removing processing barriers with some main policies within and outside of the organization.

منابع و مأخذ:

آقایی، رضا؛ آقایی، میلاد و آقایی، اصغر (1394). بررسی عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی انسانی با استفاده از مدل BSC. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، 7(4)، 49-27.

ترابی­پور، امین (1397). تحلیل کارایی و بهره­وری دانشکده­های دانشگاه علوم پزشکی اهواز طی سال‌های 1394-1390، مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی، 11(31)، 32-23.

تقی­زاده، هوشنگ؛ ابراهیمی، رحیم و شکری، عبدالحسین (1393). مقایسه و اولویت­بندی بهره­وری نیروی انسانی حوزه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز با استفاده از تکنیک ویکور. مدیریت بهره‌وری، 8(31)، 100-75.

جودکی و همکاران (1397). عوامل مؤثر بر ارتقا بهره‌وری کارکنان با استفاده از تکنیک تحلیل شبکه. مدیریت استاندارد و کیفیت، 2(29)، 65 - 38.

دباغ، رحیم و جواهریان، لیلا (1395). بهره‌وری واحدهای آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌های دولتی ایران، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 22(2)، 123- 99.

رضایی، مینا و نوروزی‌چاکلی، عبدالرضا (1393). شناسایی اعتبارسنجی شاخص‌های ارزیابی بهره‌وری پژوهشی پژوهشگران ایران، پردازش و مدیریت اطلاعات، 30(1)، 39- 3.

شیاسی، مجید، اعتباریان، اکبر، زرین‎آبادی، زرین و احمدی، مجتبی (1395). نقش هوش معنوی در بهره‌وری کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس مدل معادلات ساختاری، مدیریت سلامت،19(63)، 44-34.

عزیزی، نعمت‌اله (1392). بررسی راه‌های بهبود عملکرد پژوهشی اعضای هیئت علمی در علوم انسانی، راهبرد فرهنگ، 6 (21)، 33 -7.

علی‌پور، کیومرث، ایمانی، گله‌پردسری و ذولفغاری‌زعفرانی، رشید (1398). ارایه الگوی ارتقای بهره‌وری آموزش منابع انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، رهبافتی نو در مدیریت آموزشی، 10(2)، 207-179.

کریمی‌شهابی، اسداله، معمارزاده، غلامرضا، الوانی، سیدمهدی و مدیری، محمود (1395). طراحی مدل بهره‌وری سازمان‌های دولتی ایران، مدیریت بهره‌وری، 10(37)، 27- 7.

مبینی‌دهکردی، الهه و ابراهیمی، مسیح (1395) تحلیل نقش نظام ارزشیابی عملکرد در بهره‌وری سازمان با استفاده از نظریه داده بنیاد، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام صادق (ع)، 8(3) 81- 59 .

مردانی شهربابک، محمد و خاکی، ابوذر (1398). ارایه الگوی بهره‌وری کارکنان دانشگاه‌های نیروهای مسلح با تأکید بر نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام صادق (ع)، 11(2)، 189- 167.

Alipour, K., Eymani, P., Zulfaghari Zafarani, R. (2019). Presenting a model for improving the productivity of human resources education at Islamic Azad University, A New Approach in Educational Management, 10(2): 179-207 [In Persian].

Aghaei, R., Aghaei, M., & Aghaei, A. (2015). Investigation of effective factors on human resource productivity using BSC model. Quarterly Journal of Human Resources Management Research, Imam Hossein University, 4(22): 27-49 [In Persian].

Ashworth, H. (2006). Assessing Quality in Higher Education.

     Http://www.ERIC.com.

Azizi, N. (2013). Investigating Ways to Improve Research Performance of Faculty Members in Humanities, Culture Strategy, 6(21): 7-33 [In Persian].

Balbuena, S., Perez, J., Irudayaselvam, S., Magdalena Balaccua, M. (2020). (Application of Leadership Thories in Analyzing the Effects of Leadership styles on Productivity in philippine Higher Eduction),  Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Reseaech , 8(3): 53- 62.

Binta, M., Muhammad, I., Ahmed, Bazza, A., & Magaji, B. (2019). (Effects of Perfor mance Appraisal on Employee Productivity In federal Mistiry of Education Headquaarters Abuga nigeria) Asian Journal of Contemporary Eduction, 3(2):121-131.

Borden, V. M., & Bottrill, K. V. (2005). Appendix: Examples Performance Indicators to GUIDE Strategic Decision Making. San Francisco: Jossey–Bass.

Cabal, A. B. (2006). The University as an Institution Today. UNESCO Press.

Care, M., & Hanney, S. (2006). Indicators of Higher Education, Http://www.ERIC.com.

Dabbagh, R., & Javaherian, L. (2015). Productivity of educational and research units in Iranian public universities, Research and Planning in Higher Education, 22(2): 99 - 123 [In Persian].

Henry, C., Ghan, A., Abd Hamid, U., & Bakar, A. (2020). Factors contributing towards research productivity in higher education, International Journal of Evaluation and Research in Education. 9(1): 203 – 211.

Judaki et al. (2018). Factors affecting the improvement of employee productivity using network analysis technique. Standard and Quality Management, 2)29): 38-65 [In Persian].

Karadag, N., (2018).(Views of Instructors about Academic productivity). International Journal of Progressive Education. 14(4):1 -14 .

Karimi Shahabi, A., Memarzadeh, Gh., Alvani, S. M., & Modiri, M. (2016). Designing the productivity model of Iranian government organizations, Productivity Management, 37(95): 7-27 [In Persian].

Mardani Shahrbabak, M., & khaki, A. (2019). Presenting the productivity model of the staff of the Armed Forces universities with emphasis on the role of information and communication technology, Human Resources Management Research of Imam Sadegh (AS) University, 11(2): 167 - 189 [In Persian].

Mobini, Dehkordi, E., &  Ebrahimi, M. (2016) Analysis of the role of performance appraisal system in organizational productivity using data theory The Foundation, Human Resource Management Research, Imam Sadegh (AS) University, 8(3): 59 - 81 [In Persian].

Park, H., & Leydesdorff, L. (2010). Longitudinal trends in networks of university–industry–government relations in South Korea: The role of programmatic incentives. Research Policy, 39(5): 640-649.

Rezaei, M., &  Norouzi Chakli, A. (2014). Identification of validation of research productivity evaluation indicators of Iranian researchers, information processing and management, 30(1): 3- 39 [In Persian].

Shiasi, M.,  Etebarian, A.,  Zarrinabadi, Z., & Vahedi, M. (2015). The Role of Spiritual Intelligence in Staff Productivity of Isfahan University of Medical Sciences Based on Structural Equation Model, Health Management, 19(63): 34-44 [In Persian].

Taghizadeh, H., Ebrahimi, R., &  Shokri, A. H. (2014). Comparison and prioritization of human resource productivity in the fields of Islamic Azad University, Tabriz Branch using Vickor technique. Productivity Management, Eighth, 8(31): 75- 100 [In Persian].

Torabipour, A. (2018). Efficiency and Productivity Analysis of Ahvaz University of Medical Sciences Schools during 2011-2015, Journal of Education Development in Medical Sciences, 11(31): 23-32 [In Persian].

Suson , R., Capuno, R., Manalastas , R., Malabago, N., Aranas, A., Ermac, E., & Tenerif, J. (2020). (Educational research productivity rod map: conclusions from the identified research barriers and variables) Cypriot Journal of Edutional Sciences, 15(5): 1160 - 1175.

Vedvyas, J., & Yogesh, C. (2020). (Leadership Pivotal to Productivity Enhancement for 21^st  - Century Indian Higher Education System) International Journal of Educational, 9(2): 126-143 .

Alipour, K., Eymani, P., Zulfaghari Zafarani, R. (2019). Presenting a model for improving the productivity of human resources education at Islamic Azad University, A New Approach in Educational Management, 10(2): 179-207 [In Persian].

Aghaei, R., Aghaei, M., & Aghaei, A. (2015). Investigation of effective factors on human resource productivity using BSC model. Quarterly Journal of Human Resources Management Research, Imam Hossein University, 4(22): 27-49 [In Persian].

Ashworth, H. (2006). Assessing Quality in Higher Education.

     Http://www.ERIC.com.

Azizi, N. (2013). Investigating Ways to Improve Research Performance of Faculty Members in Humanities, Culture Strategy, 6(21): 7-33 [In Persian].

Balbuena, S., Perez, J., Irudayaselvam, S., Magdalena Balaccua, M. (2020). (Application of Leadership Thories in Analyzing the Effects of Leadership styles on Productivity in philippine Higher Eduction),  Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Reseaech , 8(3): 53- 62.

Binta, M., Muhammad, I., Ahmed, Bazza, A., & Magaji, B. (2019). (Effects of Perfor mance Appraisal on Employee Productivity In federal Mistiry of Education Headquaarters Abuga nigeria) Asian Journal of Contemporary Eduction, 3(2):121-131.

Borden, V. M., & Bottrill, K. V. (2005). Appendix: Examples Performance Indicators to GUIDE Strategic Decision Making. San Francisco: Jossey–Bass.

Cabal, A. B. (2006). The University as an Institution Today. UNESCO Press.

Care, M., & Hanney, S. (2006). Indicators of Higher Education, Http://www.ERIC.com.

Dabbagh, R., & Javaherian, L. (2015). Productivity of educational and research units in Iranian public universities, Research and Planning in Higher Education, 22(2): 99 - 123 [In Persian].

Henry, C., Ghan, A., Abd Hamid, U., & Bakar, A. (2020). Factors contributing towards research productivity in higher education, International Journal of Evaluation and Research in Education. 9(1): 203 – 211.

Judaki et al. (2018). Factors affecting the improvement of employee productivity using network analysis technique. Standard and Quality Management, 2)29): 38-65 [In Persian].

Karadag, N., (2018).(Views of Instructors about Academic productivity). International Journal of Progressive Education. 14(4):1 -14 .

Karimi Shahabi, A., Memarzadeh, Gh., Alvani, S. M., & Modiri, M. (2016). Designing the productivity model of Iranian government organizations, Productivity Management, 37(95): 7-27 [In Persian].

Mardani Shahrbabak, M., & khaki, A. (2019). Presenting the productivity model of the staff of the Armed Forces universities with emphasis on the role of information and communication technology, Human Resources Management Research of Imam Sadegh (AS) University, 11(2): 167 - 189 [In Persian].

Mobini, Dehkordi, E., &  Ebrahimi, M. (2016) Analysis of the role of performance appraisal system in organizational productivity using data theory The Foundation, Human Resource Management Research, Imam Sadegh (AS) University, 8(3): 59 - 81 [In Persian].

Park, H., & Leydesdorff, L. (2010). Longitudinal trends in networks of university–industry–government relations in South Korea: The role of programmatic incentives. Research Policy, 39(5): 640-649.

Rezaei, M., &  Norouzi Chakli, A. (2014). Identification of validation of research productivity evaluation indicators of Iranian researchers, information processing and management, 30(1): 3- 39 [In Persian].

Shiasi, M.,  Etebarian, A.,  Zarrinabadi, Z., & Vahedi, M. (2015). The Role of Spiritual Intelligence in Staff Productivity of Isfahan University of Medical Sciences Based on Structural Equation Model, Health Management, 19(63): 34-44 [In Persian].

Taghizadeh, H., Ebrahimi, R., &  Shokri, A. H. (2014). Comparison and prioritization of human resource productivity in the fields of Islamic Azad University, Tabriz Branch using Vickor technique. Productivity Management, Eighth, 8(31): 75- 100 [In Persian].

Torabipour, A. (2018). Efficiency and Productivity Analysis of Ahvaz University of Medical Sciences Schools during 2011-2015, Journal of Education Development in Medical Sciences, 11(31): 23-32 [In Persian].

Suson , R., Capuno, R., Manalastas , R., Malabago, N., Aranas, A., Ermac, E., & Tenerif, J. (2020). (Educational research productivity rod map: conclusions from the identified research barriers and variables) Cypriot Journal of Edutional Sciences, 15(5): 1160 - 1175.

Vedvyas, J., & Yogesh, C. (2020). (Leadership Pivotal to Productivity Enhancement for 21^st  - Century Indian Higher Education System) International Journal of Educational, 9(2): 126-143 .