رابطه مدیریت مشارکتی و جو سازمانی با اثربخشی مدیران مدارس راهنمایی شهرستان بندرعباس
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی
جواد ایمانی
1
(نویسنده مسئول و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودان آباد)
کلید واژه: اثر بخشی, مدیریت مشارکتی, جو سازمانی, مدارس راهنمایی,
چکیده مقاله :
هدف از انجام این پژوهش تعیین رابطه ی مدیریت مشارکتی و جو سازمانی با اثر بخشی مدیران مدارس راهنمایی شهرستان بندرعباس می باشد. جامعه آماری این تحقیق را تمامی مدیران شاغل در مدارس راهنمایی شهرستان بندرعباس در سال تحصیلی 90- 1389 (160 نفر) تشکیل می دهند و حجم نمونه مورد پژوهش تعداد 113 نفر می باشند که به روش تصادفی ساده بر اساس فرمول کرجسی و مورگان انتخاب شده اند. این تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است و در راستای جمع آوری داده ها از پرسشنامه مدیریت مشارکتی (محقق ساخته)، جو سازمانی (هالبین و کرافت) و اثر بخشی (فایول، فریدمن و لایلز) بهره گرفته شده است که روایی و پایایی آنها مُحرز گردید و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون چند متغیره استفاده شد که نتایج حاصل به شرح زیر می باشد: مدیریت مشارکتی می تواند اثربخشی را پیش بینی نماید. و از مؤلفه های آن فقط مؤلفه ساختار قادر به پیش بینی اثربخشی می باشد. از طرف دیگر متغیر جو سازمانی نیز قادر به پیش‌بینی اثربخشی بوده و از مؤلفه های آن تنها متغیر تظاهر به اشتغال است که می تواند اثربخشی را پیش‌بینی نماید.
The aim of this study was to determine the relationship between the participative management and organizational climate with managers’ effectiveness in guidance schools in Bandar Abbas in 2010-2011. The statistical population was all the guidance schools managers which included 160 people, Using Morgan’s table the sample size was 113 people. The research method was descriptive-correlation. To gather the data three questionnaires were used. Researchers-made questionnaire of participative management, standard questionnaire of organizational climate by Halpin and Craft, the standard questionnaire of effectiveness by Fayol, Friedman and Laylaz. Using cochran’s formula the reliability was estimated 0.85, 0.76, and 0.85 respectively. Descriptive and inferential statistic (Pearson’s correlation coefficient and multiple regressions coefficient) were used to analyse the data. The results showed that among all the participative management variables just structure variable can predict the effectiveness,. On the other hand, among all the organizational climate just pretend to work variable can predict effectiveness.
آونز، رابرت چی (1981). رفتار سازمانی در آموزش و پرورش، ترجمه: قربانعلی سلیمی (1382)، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحدخوراسگان.
ابیلی، خدایار (1382). دریچهای بر مفاهیم نوین مدیریت، تهران: انتشارات شیوه.
اصلانخانی، محمد علی (1375). توصیف سبکهای رهبری و جو سازمانی و ارتباط آن با میزان رضایت شغلی از دیدگاه اساتید ورزش دانشگاههای منتخب کشور، رساله دکتری، دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران.
امامی بافرانی، زهرا (1385). بررسی رابطه مدیریت مشارکتی با اثر بخشی مدارس متوسطه شهرستان نایین، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه تهران.
امین شایان جهرمی، شاپور و امینی، جعفر (1388). ارتباطات مؤثر سازمانی (اصول و عملگرایی برای عملیات آینده)، [چاپ اول]، شیراز: انتشارات کوشامهر.
بختیاری، ابوالفضل (1378). بررسی رابطهی فرهنگ سازمانی با اثربخشی مدیران دبیرستانهای شهر قم،پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران.
بختیاری، ابوالفضل (1381). ویژگی مدیر و مدرسه کارا و اثربخش، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش، دورهی هشتم، شماره 32، ص: 26-16.
بهرنگی، محمدرضا (1385). ارتباط بین فلسفه آموزشی، سبک رهبری مدیران و جو سازمانی در دانشکدهها و گروههای تربیت بدنی، نشریه علوم حرکتی و ورزشی، سال چهارم، [جلد اول]، شماره هفتم.
بهروزی، محمد (1377). بررسی میزان رابطه بین سبک مدیریت ادغامی و سبک مدیریت سازمانی با روحیه دبیران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
بیگی نیا، عبدالرضا (1380). تبییین الگوی ارتباط بین ابعاد سازمان با مشارکت کارکنان، رساله دوره دکترای مدیریت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
بیگی نیا، عبدالرضا (1382). بررسی ارتباط بین جو سازمانی و مشارکت کارکنان، مجله گروه مدیریت دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد، سال سوم، دوره دهم، شماره دوم.
جعفری، محمد (1389). بررسی رابطه بین موفقیت مدیران آموزش دیده با جو سازمانی و کارآیی آنان در بین مدیران مرد مقطع ابتدایی شهرستان قیروکارزین، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
حسین پور، محمد (1389). بررسی رابطه جو سازمانی با مدیریت مشارکتی و اثربخشی مدیران مدارس ابتدایی بندرعباس، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
حسن زاده، فیروز (1379). بررسی راههای عملی فعال کردن شورای معلمان مدارس، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش، دوره هفتم، شماره مسلسل 26، ص: 43-33.
حمیدی، یدالله (1385). مهارتهای ضروری در اثربخشی مدیران کیفیت در دانشگاههای علوم پزشکی، فصلنامه پایش، سال پنجم، شماره چهارم .
حیدرزادگان، علیرضا (1375). بررسی تأثیر جوّسازمانی مدارس بر عملکرد دبیران دبیرستانهای
پسرانهی شهر زاهدان، پایاننامهکارشناسیارشد، دانشگاه شیراز.
خاکسار، رضا (1381). بررسی و مقایسه میزان تأثیر جو سازمانی مدرسه بر رفتار اثربخشی مدیران دبیرستانهای پسرانه و دخترانه شهرستان اردبیل از دیدگاه دبیران مربوطه، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
خرقانیان، مجید (1372). بررسی رابطه ذهنیت فلسفی مدیران آموزشی مدارس راهنمایی عادی پسرانه منطقه 5 آموزش‌وپرورش با روحیه معلمان آنان، پایاننامهکارشناسیارشد، دانشگاه تربیت معلم.
دانشفر، تیمور (1380). بررسی رابطه بین جو سازمانی و مشارکت دبیران در فرآیند تصمیمگیری در دبیرستانهای شهرهای آمل، نور و چمستان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
رابینز، اس.پ.، (1378). تئوری سازمان (ساختار، طراحی و کاربردها). مترجم: الوانی و دانایی فرد. تهران: انتشارات صفار.
رمضانی، علی محمد (1389). مطالعه فرهنگ سازمانی و تأثیر آن بر اثربخشی و رضایت شغلی مدیران و دبیران مدارس متوسطه شهر فسا، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
رنجبر، رحیم (1377). ارزیابی مدیریت مشارکتی بر اثر بخشی کارکنان در شرکت نفت بهران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه اصفهان.
روشندل اربطانی، طاهر (1381). بررسی و ارزیابی ارتباط بین مدیریت مشارکتی و اثربخشی کارکنان حوزه ستادی وزارت تعاون، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
رهنورد، فرج‌الله(1379). درجات مشارکت و نیازهای غالب افراد، مجله مدیریت دولتی، شماره48.
ساعتچی، محمود (1375). بررسی رابطه جو سازمانی و اثربخشی مدارس ابتدایی مشکین شهر، نقل از وب سایت: www.drmsaatchi.ir
ساعتچی، محمود و عزیزپور شوبی، علیاکبر (1384). طراحی الگوی رهبری اثربخش دانشگاهی، دو ماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال دوازدهم، شماره 11، ص.ص 18-1.
شاقلی، ریحانه (1378). مدیریت مشارکتی و رابطه آن با تعهد سازمانی دبیران دبیرستانهای دخترانه دولتی- عادی نواحی 2 و 4 مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
شارعی، شهرام (1377). بررسی رابطه سبک رهبری مدیران با اثربخشی آنها از دیدگاه دبیران در مدارس متوسطه شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد.
طالب پور، مهدی (1380). تحلیل و تبیین نگرشهای شغلی مدیران، کارمندان و اعضاء هیئت علمی دانشکدههای تربیت بدنی کشور و ارتباط آنها با جو سازمانی، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
طوسی، محمد علی (1383). مدیریت و مشارکت کارکنان، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، [چاپ اول].
عراقی ، علیرضا (1377). بررسی مدیریت مشارکتی و تأثیر آن در بهرهوری کارکنان مجتمع گل گوهر سیرجان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، [چاپ نشده]، دانشگاه پیام نور سیرجان .
علاقه‌بند، علی(1378). سلامت سازمانی مدرسه، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش، شماره 21.
علیخانی موروئی، محمد (1381). بررسی رابطه جو سازمانی با مشارکت کاری (درگیری شغلی) در اداره بهزیستی کرمان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان.
فهیم نیا، مجتبی (1369). مقایسه اثرات مدیریت رابطه مداری و روش کارمدار بر روحیه دبیران شهرستان مشهد و استان تهران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران.
فیدلر، ف. ا.، و چمرز، ام (1381). رهبری اثربخش، مترجم: خلیلی شورینی، تهران، انتشارات یادواره‌ی کتاب.
قلاوندی، حسن (1384). بررسی نگرش دبیران به جو سازمانی و رابطهی آن با روحیه دبیران در دبیرستانهای دخترانه، مجله اندیشههای نوین تربیتی، دانشکده‌ی علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، دوره اول، شماره دوم.
کونانی، رودابه (1374). بررسی جو سازمانی مدارس ابتدایی کوهدشت ، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
گنجی نیا، حسین؛ باقرسلیمی، سعید و عیوضی دشتمیان، برزند (1389). جو سازمانی، نقل از سایت توسعه مهندسی بازارگستران آتی، بانک مقالات حوزه مدیریت.http://www.tmba.ir
گنجی نیا، حسین(1389). بررسی تأثیر جو سازمانی بر عملکرد کارکنان، نقل از سایت توسعه مهندسی بازارگستران آتی، بانک مقالات حوزه مدیریت. http://www.tmba.ir
لیمن، امی، (2003). خلق محیطی متعالی برای کارکردن: درسهایی از یکصد شرکت برتر، گزیده مقالات سی و پنجمین همایش بین المللی منابع انسانی مرکز مدیریت اروپا ونیز- ایتالیا، ترجمه؛ محمدعلی بابایی زکلیکی و بهزاد ابوالعلائی، آوریل 2003.
مارک ج.، سینجر (1378). مدیریتمنابعانسانی، ترجمه: دکتر فریده آل آقا، [چاپ اول].
مردانی حموله، مرجان و شهرکی واحد، عزیز (1388). رابطهیجوسازمانیباویژگیهایشخصیتی کارکنانبیمارستانفاطمه الزهرا (س) نجفآباد، فصلنامه مدیریت سلامت، شماره 38، ص.ص 30-23 .
مزدارانی، کامران (1378). بررسی رابطه جو سازمانی و تعارض معلمان مدارس راهنمایی شهرستان دماوند، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
مصدق راد، علی محمد (1382). نقش مدیریت مشارکتی (نظام پیشنهادها) در میزان اثربخشی و کارایی بیمارستان، مجله پژوهش در علوم پزشکی، سال هشتم، دو ماهنامه مرداد و شهریور.
ملک زاده، شیدا (1386). بررسی رابطه بین جو سازمانی و اثربخشی مدارس در دبیرستانهای دولتی دخترانه شهر تهران از دیدگاه دبیران، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
هاشمی طاری، سپیده (1378). بررسی رابطهی بین ارتباطات اثر بخش و جو سازمانی دبیرستانهای دخترانهی دولتی شهر تهران از دیدگاه دبیران در سال تحصیلی 79ـ 78 ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه شهید بهشتی.
هرسی، پ.، و بلانچارد، ک.، (1370). مدیریت رفتار سازمانی: کاربرد منابع انسانی، مترجم: علاقه بند، تهران: انتشارات امیر کبیر.
همدانی، علی ا... (1379) پیوند مدیریت مشارکتی و رابطه کار در سازمان‌های دولتی. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
هوی و میکسل (1382). مدیریت آموزشی: تئوری، تحقیق و عمل، مترجم: میر محمد سید عباس زاده، [چاپ چهارم]، انتشارات دانشگاه ارومیه.
Buchan, J., Ball, J., Rafferty, A.M., (2005). A Lasting attraction? The Magnet accreditation of rochadale infirmary. Available at: http:\\www.shtm.ac.uk/hsru/staff/pdfs/rochdale.
Chiu, C., (1990). Distributivejustice amongHong KongChinese college students, Journal of Social Psychology, 130, 649–656.
Davis, Keith & Newstrom, John W., (2002). Organizational Behavior. 11th edition, Mc Graw Hill, USA.
Cox, T.H., &Blake, S., (1991). Managingcultural diversity: implications for organizational competitiveness, Academy of Management Executive, 5,
45-55.
Floyd, Carol E., (1986). Faculty Participation in Decision Making; ERIC Digest Association for the Study of Higher Education, BBB15669–ERIC Clearinghouse on Higher Education, Washington DC.
Jackson, S.E., & Stone, V.K., & Alvarez, E.D., (1993). Socialization amidst diversity: impact of demographics on workteam old-timers and newcomers, In L.L. Cummings & B.M. Shaw (Eds), Research in Organizational Behavior Vol.15, pp. 45–109.
John, K., Hemphill, Daniel E., Griffiths, & Norman, Frederiksen (1962). Administrative Performance and Personality. (New York: Teachrrs College, Columbia University).
Lambert, V.A., Nugent, K.E., (1999). Leadership style for facilitating the integration of culturally appropriate health care. Semin Nurse Manag, 7(4):172-178.
Liu, Y., (2008). Complexity Scene and Participation in decision making among Taiwanese Nurses, Nursing Management, 16(3), pp. 291-297.
Luthans, F., & Peterson, s.j., (2002). Employee Engagement and Manager
self-Efficacy: Implications for Managerial Effectiveness and Development. Journal of Management & Development, 21(5), pp.376-387.
Miller, F.A., (1998).Strategic culture change: thedoor to achieving high performance and inclusion, Public Personnel Management, 27, pp.151–161.
Nak, Jan Moon (1983). The Construction of Conceptual Framework for Teacher Participation in School Decision Making, (Ed.D diss., University if Kentucky).
Robbins, Stephen P., (1998). Organization Theory 2nd ed, New Jerssy,
Prentice-Hall. pp.28.
Rhoades, L.,& et. al (2001). Affective commitment to the organization: The contribution of perceived organizational support, Journal of Applied Psychology, Vol.86, pp: 825-836.
Swansburg, R., (2002). Management and Leadership for Nurse Manager, London: Jones and Barttlet, pp.359-8.
Vijayakumar (2007). Management Styles, Work Values and Organizational Climate, Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, July 2007, Vol. 33, No.2, pp.249-260.