تحلیل و اولویت بندی تمایل روستاییان به هزینه کرد یارانه های نقدی در پروژه‌های عمرانی و توسعه ای مناطق روستایی
محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری
حمداله سجاسی قیداری
1
(استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد)
کلید واژه: هدفمندی یارانه ها, هزینه گرد یارانه, تمایل به سرمایه گذاری, تویعه روستایی, مدل پرومتی,
چکیده مقاله :
از راه های مناسب برای کمک به دولت، مشارکت اقتصادی مردم در فعالیتهای توسعه ای از طریق سرمایه گذاریهای خرد در قالب رویکرد مشارکتی می باشد. از مهمترین زمینه های سرمایه گذاری روستاییان می تواند در قالب اختصاص یارانه های نقدی خانوار به پروژه های عمرانی و توسعه ای در سطح روستا می باشد. بر این اساس در این مطالعه تلاش شده تا میزان تمایل به سرمایه گذاری روستاییان و همچنین زمینه های سرمایه گذاری آنها با روش شناسی توصیفی و تحلیلی در بین 339 خانوار روستاهای دهستان بزینه رود شهرستان خدابنده مورد مطالعه قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد که حدود 78 درصد از نمونه های روستایی مورد مطالعه تمایل به هزینه کرد یارانه ها در پروژه های عمرانی می باشند. شدت تمایل به مشارکت اقتصادی در سرمایه گذاریهای عمرانی و توسعه ای 56/89 درصد می باشد که قابل توجه است. همچنین در بررسی رابطه تمایل به سرمایه گذاری با ویژگیهای جامعه روستایی نشان دهنده وجود رابطه بین آنها می باشد که تایید کننده انگیزه و تمایل به سرمایه گذاری نیز می باشد. در بررسی زمینه های و اولویتهای تمایل به سرمایه گذاری نتایج بدست آمده می توان گفت که روستاییان تمایل به انجام سرمایه گذاری مشارکتی از طریق هزینه کرد یارانه ها در همه زمینه های برای توسعه، آبادانی و عمران روستایی داشته و اولویت اولیه آنها با مدل چد شاخصه پرومتی مشخص می کند که "سرمایه گذاری در فعالیتهای دامپروری روستایی" می باشد.
One of the appropriate ways for helping the government is people economic participation in developing affairs by micro investigating and in participatory approach framework. Investigating in rural construction and development project through of costing family subsides is one of important form of investigation. Thus, in this research had been tried to measuring the rural trends amount to investigating and them investigation grounds by descriptive- analyzing methodology and among 339 rural family of Bezineh Rood Dehestans rural point in Khodabandeh Township. Research finding show that about 78 percent of rural case study’s people are tendentious for costing family subsides in construction project for our rural improvement. Severity of their tendency to economic participation in constructing and developing investigation are about 89/56 percent that seems significant. Also, in analyzing the relation between investigation tendencies with rural communities features the finding show that there is meaningful relation between them. In prioritizing the investigating fields and affairs, the result show that rural people would like to investigate in all projects of construction, development and especially in livestock inbreeding in rural area that had been measured by PROMETEE technique as a one of the multi decision making techniques.
* آرام، عبد الرحمن، آرام، محبوبه و قنبری، علی (1390)، تاثیر پرداخت بنزین بر تمرکز شهری در طی فرآیند هدفنمد سازی یارانهها،)، اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، مشهد مقدس، آذر.
* ابراهیم زاده، عیسی(1377)،"مدیریت مشارکتی شوراهای اسلامی و نظام مدیریت روستایی در ایران"، فصلنامه پژوهش، شماره دوم.
* ابونوری، اسماعیل، جعفری صمیمی، احمد، محنت فر، یوسف(1385)، جستارهای اقتصادی، شماره 5.
* اکبری، نعمت الله و همکاران(1389)، "بررسی قانون هدفمندی یارانهها بر هزینه و درآمد کلان شهر اصفهان" طرح تحقیقاتی، معاونت تحقیقات، پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان.
* اکبری، نعمت الله و هما موذن جمشیدی(1390)، "چگونگی تاثیر هدفمندسازی یارانهها برهزینه کلان شهرها، سومین همایش مدیریت و برنامهریزی شهری، شهرداری مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.
* امینی، رامین (1388)، تحلیل هدفمند کردن یارانه ها در بخش کشاورزی، نشریه کشت، دام و صنعت، آذر ماه شماره 118.
* انصاری، وحیده و سلامی، حبیب الله(1393)؛ تخصیص درآمدهای حاصل از طرح هدفمندی یارانه ها به بخش های تولیدی: پیامدهای توزیع درآمدی گزینه های مختلف برای خانوارهای ایرانی؛ فصلنامه پژوهش های اقتصادی(رشد و توسعه پایدار)، سال چهاردهم، شماره دوم، تابستان.
* اوکلی، پیتر و مارسدن، دیوید(1370). رهیافت های مشارکت در توسعه روستایی، ترجمه منصور محمود، نژاد، انتشارات مرکز تحقیقات و بررسی مسایل روستایی، تهران.
* بابایی، کرامت الله، دینی، علی، رییس دانا، فریبرز، رفیعی، حسن و غروی نخجوانی، احمد،(1380)، بررسی و نقد گزارش نظام هدفمندی یارانه ها در ایران، فصلنامه علمی و پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 1، شماره 2.
* بخشوده، محمد، (1390)، تعیین ذینفعان برنامه پرداخت نقدی پس از هدفمندی یارانه ها در مناطق شهری ایران، اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، مشهد مقدس، آذر.
* پژویان، جمشید، رشتی، امین( 1383)، نارسیس، یارانه ها و خطاهای نوع اول و دوم، پژوهش های اقتصادی، شماره 13.
* ترکمانی، جواد و جمالی مقدم، الهام(1387)، بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم سرمایه گذاری های عمرانی دولت بر رشد بهره وری کل و فقرزدایی در مناطق روستایی ایران، فصلنامه روستا و توسعه، سال 11، شماره 4، زمستان.
* تودارو، مایکل(1368)، فرهنگ واژه ها و اصطلاحات توسعه اقتصادی، ترجمه غلامعلی فرجادی، اول.
* حسینی، سیدشمس‌الدین و مالکی، امین (1384)، روش پرداخت یارانه و معیارهای انتخاب آن، بررسی تجربه کشورهای منتخب و ایران، مجله بررسیهای بازرگانی، شماره 13.
* حیدری، خلیل و همکاران (1385)، اصلاح نظام پرداخت یارانه کالاهای اساسی در ایران (با تأکید بر هدفمندی یارانه)، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
* خلعتبری، فرهاد(۱۳۸۸)، هدفمند کردن یارانه ها، گروه پژوهشی اقتصاد پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، مجمع تشخیص مصلحت نظام.
* دبیرخانه کارگروه تحولات اقتصادی ریاست جمهوری(۱۳۸۷)، گزارش پشتیبان طرح تحول اقتصادی در نظام یارانه (تعاریف یارانه و مشکلات نظام فعلی پرداخت)، انتشارات دبیرخانه کارگروه تحولات اقتصادی.
* دینی ترکمانی، علی(1386)، اقتصاد یارانه، مجموعه مقالات همایش اقتصاد بارانه، تهران، وزارت بازرگانی، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع). اول.
* راغفر، حسین، سرخهدهی، فاطمه(1390)، شناسایی خانوارهای نیازمند در طرح هدفمند کردن یارانهها با وجود نابرابری اطلاعاتی، فصلنامه علمی – پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره 43.
* رحیمی، عباس،(1375)، بررسی اقتصاد یارانه، موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، تهران، انتشارات پایگان، سوم.
* رفیع‌پور، فرامرز(1372)؛ جامعه روستایی و نیازهای آن؛ تهران: شرکت سهامی انتشار.
* سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور،(1380)، نظام هدفمندی یارانه ها، تهران سازمان مدیریت و برنامه ریزی.
* صفرزاده، اسماعیل و کرباسچی، مجتبی(1389)، نظام پرداخت یارانهها و ضرورت هدفمندسازی آن، نشریه برنامه، سال هفتم، شماره 282.
* عبادی، جعفر، قوام، محمدحسین(1386)، اقتصاد یارانه، مجموعه مقالات همایش اقتصاد بارانه، تهران، وزارت بازرگانی، انتشارات دانشگاه صادق (ع).
* علیزاده، مهدی (1389)، درآمدی بر تاثیرات اقتصادی هدفنمند کردن یارانهها (با نگرش به طرح هدفمند کردن یارانهها)، فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد شهر، شماره هشتم، زمستان 1389
* فرج زاده، زکریا، نجفی، بهاء‌الدین(1383)، اثرات کاهش یارانه مواد غذایی بر مصرف کنندگان در ایران، فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، شماره 20.
* قادری، سیدفرید، رزمی، جعفر، صدیقی، عسگر(1384)، بررسی تاثیر پرداخت یارانه مستقیم انرژی بر شاخص های کلان اقتصادی با نگرش سیستمی، نشریه دانش فنی، جلد 39، شماره 4.
* کریمی، فرزاد و زاهدی کیوان، مهدی (1389)، تعیین الگوی تخصیص بهینه یارانههای بخش کشاورزی به مصرفکنندگان و تولید کنندگان (رهیافت: تحلیل سلسله مراتبی بازهایی)، فصلنامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 2، شماره 4، زمستان.
* کمیسیون انرژی، نفت و محیط زیست اتاق بازرگانی ایران(1391)، گزارش هدفمند کردن یارانهها (مروری برگزارشات کمیسیون انرژی، نفت ومحیط زیست از سال 1389 تا سال 1391 و ارائه راهکارها)، اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران.
* کاوسی، شراره، خیاطی، مهدی و خوشرو، متین(1391)؛ مقایسه تطبیقی آثار اعتبارات خرد بانکی و یارانه های نقدی در توسعه کشاورزی(مطالعه موردی روستاهای بخش مرکز شهرستان رشت)، دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری گیلان و جهاد دانشگاهی، واحد گیلان، همایش ملی توسعه روستایی.
* محمدی، ایرج(1382)، تحقیقی پیرامون شاخص های مشارکت مردمی، جهاد، سال شانزدهم، شماره 83.
* مصباحی مقدم، غلامرضا، اسمعیلی گیوی، حمیدرضا و رعایائی، مهدی(1388)؛ بررسی و آسیب شناسی هدفمندسازی پرداخت یارانه ها؛ فصلنامه علمی و پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال نهم، شماره 35، پاییز، ص 192-161.
* معاونت برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی(1383)، روشهای پرداخت یارانه و معیارهای انتخاب آن، بررسی تجربه کشورهای منتخب و ایران، وزارت بازرگانی، دفتر مطالعات اقتصادی.
* معنوی، مهران(1380)، طراحی نظام جامع پرداخت یارانه، انتشارات دفتر معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی.
* ممبینی، حسین و یزدانی چمزینی، عبدالرضا(1393)، ارائه یک روش جدید برای اولویت بندی استراتژی های سرمایه گذاری در بخش خصوصی ایران، فصلنامه علم پژوهشی دانش سرمایه گذاری، سال سوم، شماره یازدهم، دوره پاییز.
* ناهیدی، محمد رضا و کیاور، فرزانه (1390)، اثرات زیست محیطی هدفمند کردن یارانهها و توسعه اقتصاد شهری (مطالعه موردی، شهرستان تبریز)، اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، مشهد مقدس، آذر.
* وزارت بازرگانی(1380)، هدفمند نمودن یارانه ها و پرداخت آنها به شکل مستقیم، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی.
* Barr, Nicholas, 2004, economics of the welfare state, New York, Oxford University.
* Brans, J.P, 1996, The Space of Freedom of the Decision Maker Modeling the Human Brain, European Journal of Operational Research, Vol. 92, pp. 593-602.
* Chou, T., Lin, W., Lin, C., Chou, W., and Haung, P., 2004, Application of the Promethee Technique to Determine Depression Outlet Location and Flow Direction in DEM, Journal of Hydrology, Vol. 287, pp. 49–61.
* Figueira, J., Smet, Y., and Brans, J.P., 2004, MCDM Methods for Sorting and Clustering Problems: Promethee Tri and Prpmethee Cluster; www.vub.ac.be.
* Foster, William e., Calvin, Linda s., Johns, Grace M. and Rottschaefer, Patricia, 1986, distribution welfare implications of an irrigation water subsidy, American journal of agricultural economics, Vol. 68, No. 4.
* Kalogeras, N., Baourakis, G., Zopounidis, C., and Dijk, G., 2004, Evaluate the Financial Performance of Agri-Food Firms: a “Multicriteria Decision-Aid Approach, Journal of Food Engineering, Vol. 70. pp. 365–371.
* Leeneer, I., and Pastijn, H., 2002, Selecting Land Mine Detection Strategies by Means of Outranking MCDM Techniques, European Journal of Operational Research, Vol. 139, pp. 327–338.
* OECD, 2005, Bank Profitablity. OECD PARIS
* World Bank, (2010), Social Safety Nets Primer Notes, Assisting the Poor with Cash: Design and Implementation of Social Transfer Programs