ارائه مدل تحلیلیِ رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

سیدکاظم چاوشی ¹ (استادیار و عضو هیأت علمی گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
فرشید فلاطون نژاد ² (کارشناس ارشد مدیریت کسب و کار (MBA) - گرایش مالی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران (نویسنده مسئول))

تاریخ دریافت : 1396/02/07 تاریخ پذیرش : 1396/04/30 تاریخ انتشار : 1396/08/01

کلید واژه: تصمیم‌گیری, تورش رفتاری, رفتار اعتبارسنجی اطلاعات, رفتار تحلیل‌گری مالی, رفتار جستجوگری اطلاعات, رفتار سرمایه‌گذاری,

چکیده مقاله :

سرمایه‌گذاری بهینه در بازار رقابتی امروز، نیازمند توزیع عادلانۀ خدمت به فعالان بازار سرمایه می‌باشد. این امر منوط به شناسایی و اولویت‌بندیِ مؤلفه‌های مهم تأثیرگذار بر رفتارهای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران است. پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل عاملیِ تأییدی و بهره‌گیری از نرم‌افراز آموس (AMOS)، الگوی رفتار مصرف‌کننده را متناظر با ادبیات مالی به رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری تسری داده و شاخص‌های تأثیرگذار بر فرآیند تصمیم‌گیری فعالان بازار سرمایه را در چهار قالب رفتار جستجوگری، رفتار اعتبارسنجی، رفتار تحلیل‌گری و تورش‌های رفتاری برازش نموده است. نتایج، حاصلِ تجزیه و تحلیل نظرات 140 سرمایه‌گذار در بورس اوراق بهادار تهران بود، که از طریق پرسشنامه‌ای مشتمل بر 33 شاخص مؤثر بر رفتار سرمایه‌گذاری جمع‌آوری شد. همچنین با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون رتبه‌ای فریدمن، تفاوت معناداری بین میزان اهمیت اقسام رفتارهای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در مدل پژوهش کشف شد، که مبتنی بر میزان اهمیت بترتیب ذیل اولویت‌بندی شدند: 1. رفتار اعتبارسنجی (رتبۀ فریدمن 3.43)، 2. رفتار تحلیل‌گری (2.56)، 3. رفتار جستجوگری (2.52) و 4. تورش‌های رفتاری (1.49).

چکیده انگلیسی:

Optimal Investment in Today’s Competitive market, requires a Justly Distribution of Services to Capital Market Participants by Identifying and Priotizing the most important factors that affects on behaviors of investors decision-making. This paper defined investment behavior inspiering from consumer behavior, and by using AMOS software for Confirmatory Factor Analysis could fitting and Classification the affecting factors on decision-making process of capital market participants in four fields, searching behavior, validation behavior, financial Analyst behavior and behavioral biases. These results were obtained from analysis of the 140 Investors responses in Tehran Stock Exchange that gather with questionnaire included 33 affecting factor on investment behavior. By using SPSS software for Friedman test, we understand that there was significant difference between kinds of Investors decision-making behaviors. Then prioritizing behavoirs by there Importance as follows: 1)    Validation behavior (Friedman Rank 3.43), 2)    Financial Analyst behavior (2.56), 3)    Searching behavior (2.52) and 4.Behavioral biases (1.49).

منابع و مأخذ:

ادهمی، اعظم، (1383)، «اطلاع‌یابی و رفتار اطلاع‌یابی چیست؟»، مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، فصلنامه اطلاع‌رسانی، دوره 19، شماره3و4، صص 36-31.

”بابایی مجرّد، حسین، (1390)، «توجیه تأثیر عوامل روانشناختی در رفتار سرمایه‌گذاران در پرتو حل معضل عقلانیت کامل و عقلانیت محدود»، معرفت اقتصاد اسلامی، سال سوم، شماره 1، پاییز و زمستان، صص 34-5.

"پرهیزگار، محمد مهدی، آقاجانی افروزی، علی‌اکبر، (1390)، «روش‌شناسی تحقیق پیشرفته در مدیریت با رویکرد کاربردی»، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

"تهرانی، رضا، فهیمی دوآب، رکسانا، (1384)، «بررسی درجه اهمیت عوامل موثر بر رفتار سرمایه‌گذاران سهام عادی در تالار بورس اوراق بهادار مشهد و مقایسه تطبیقی آن با رفتار سرمایه‌گذاران در تالار بورس اوراق بهادار تهران»، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه الزهراء.

"جاسبی، عبدالله، (بی‌تا)، «تصمیم‌گیری در مدیریت اسلامی الگوی تصمیم‌گیری الهی - عقلایی»، مجله اقتصاد و مدیریت، شماره 24 و 25، صص 23-5.

"حیدری، غلام، (1384)، «معیارهای ارزیابی منابع اطلاعاتی الکترونیکی با تأکید بر وب‌سایت‌ها»، علوم اطلاع‌رسانی، دوره20، شماره3و4، بهار و تابستان، صص 32-17.

"خادمی‌گراشی، مهدی، قاضی‌زاده، مصطفی، (1386)، «بررسی عوامل موثر بر تصمیم‌گیری سهامداران در بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای مدل معادلات ساختاری»، دوماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، سال چهاردهم (دوره جدید)، شماره ۲۳، صص 12-1.

"داستانی، میثم، محمدی، حامد، (1394)، «بررسی میزان کاربرد معیارهای کیفیت اطلاعات وب در داشجویان دانشگاه علوم پزشکی گناباد»، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، دوره 9، شماره 3، صص 224-214.

"دوئرتی، جیمز و رابرت فالتزگراف، (1388)، «نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل»، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، چاپ پنجم، قومس، تهران."راعی، رضا، فلاح‌پور، سعید، (1383)، «مالیه رفتاری رویکردی متفاوت در حوزه مالی»، پژوهش‌های مالی (تحقیقات مالی)، شماره 18، صص 106-77.

"رضائیان، علی، (1379)، «اصول سازمان و مدیریت»، انتشارات سمت، تهران، ایران."رهنمای رودپشتی، فریدون، هیبتی، فرشاد، موسوی، سیدرضا، (1391)، «بررسی الگوی ریاضی انتخاب پرتفوی سرمایه‌گذاری مبتنی بر مالی رفتاری»، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 12، صص 37-17.

"سعیدی، علی، فرهانیان، محمدجواد، (1390)، «مبانی اقتصاد و مالی رفتاری»، بورس، تهران، ایران."سیف‌اللهی، راضیه، کردلوئی، حمیدرضا، دشتی، نادر، (1394)، «بررسی مقایسه‌ای عوامل رفتاری در سرمایه‌گذاری دارایی‌های مالی»، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری، سال چهارم، شماره 15، صص 52-33.

"صفاری‌نیا، مجید، اکبری، مهرداد، (1391)، «پیش‌بینی رفتارهای مخاطره آمیز در نوجوانان و بررسی رابطه آن با منبع کنترل و سبک‌های تصمیم‌گیری»، فصلنامه پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی، سال دوم، شماره 6، صص 76-62.

"فیلیپ کاتلر، گری آرمسترانگ، (1389)، «اصول بازاریابی»، ترجمه مهدی زارع، انتشارات مهرجرد، تهران.

"کشاورز، یوسف، (1393)، «مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از آموس (AMOS)»، موسسه کتاب مهربان نشر، تهران.

"مفاهیم نظری استانداردهای ملی گزارشگری، (1380)، سازمان حسابرسی ج .ا .ا. 

"Al-Ajmi, J. (2009). Investors' use of corporate reports in Bahrain. Managerial Auditing Journal. 24(3): Pp. 266-289.

"Bell, D.E. and Raiffa, H. (1988). Decision making: descriptive, normative, & prescriptive interactions. London, Cambridge University Press.

"Bhargava, J.N. (1993). Economics of Information Management. New Delhi, Jampur Arihant Publishing House.

"Curseu, P.L. Vermeulen, P.A.M. & Bakker, R.M. (2010). The psychology of entrepreneurial strategic decisions, in: Vermeulen, P.A.M. & Curseu, P.L. (eds). Entrepreneurial strategic decision making: a cognitive perspective. Edward Elgar publishing limited, Pp. 41-68.

"Gigcus, P. Vermeulen, P.A.M. & Radulova, E. (2010). The decision-making entrepreneur: a literature review, in Vermeulen, P.A.M. & Curseu, P.L. (eds). Entrepreneurial strategic decision making: a cognitive perspective. Edward Elgar publishing limited, Pp. 11-41.

"Glaser, M. and Weber, M. (2008). Which past returns affect trading volume? Journal of Financial Markets. 12(1): Pp. 1-31.

"Holmes-Smith, P. Coote, L. & Cunningham, E. (2006). Structural equation modeling: From the fundamentals to advanced topics. STREAMS. Melbourne.

"Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York, NY: Routledge.

"Larry, E. Pate. (1987). Improving Managerial Decision Making 9. Journal of Managerial Psychology. 2(2): Pp. 9-15.

"Marchionini, G. (1995). Information seeking in electronic environments. NewYork: Cambridge University Press.

"MC Daniel, C. Lamb, C. & Hair, J. (2000). Marketing, 5th. OH, south-western.

"Miller, DC. And Byrnes, JP. (2001). Adolescents’ decision making in social situations: A self-regulation perspective. Journal of Applied Developmental Psychology. 22(3): Pp. 56-237.

"Mintz, A. Geva, N. Redd, S. B. & Carnes, A. (1997). The effect of dynamic & static choice sets on decision strategy: an analysis utilizing the decision board platform. American Political Science Review. 2(1): Pp. 91-113.

"Nagy, R.A. and Obenberger, R.W. (1994). Factors influencing individual investor behavior. Financial Analysts Journal. Charlottesville. 50(4): Pp. 63-68.

"Peng, L. and Xiong, W. (2005). Investor Attention, overconfidence and category learning. Journal of Financial Economics. 80(3): Pp. 563-602.

"Shaver, K.G. and Scott, L.R. (1991). Person, process, choice: the psychology of new venture creation. Entrepreneurial Practice Journal. 12(3): Pp. 78-94.

"Solomon, M. (1999). Consumer Behavior, 5th. Prentice-Hall."Wilson, T.D. (2000). Human information behavior. Informing Science. 3(2): Pp. 49-56