رتبه بندی تورش های رفتاری سرمایه‌گذاران در مواجهه با اخبار و شایعات مهم سیاسی با تاکید بر دوره مذاکرات هسته ای
محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری
حامد تاجمیر ریاحی
1
(دانش آموخته دکتری مدیریت مالی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران.)
محمدمهدی دژدار
2
(دانشجوی دکتری مدیریت مالی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. (نویسنده مسئول))
کلید واژه: مالی رفتاری, تورشهای رفتاری, مذاکرات هسته‌ای, بورس اوراق بهادار تهران, تاپسیس,
چکیده مقاله :
تبیین تورش های رفتاری سرمایه گذاران در مواجهه با رویدادهای مهم از جمله مسائل روز در ادبیات سرمایه گذاری می باشد. هرچند مدل های کلاسیک سرمایه گذاری کماکان از مقبولیت برخوردارند ولیکن توسعه ادبیات مالی رفتاری منجر به بسط تحقیقات در زمینه شناسایی رفتار سرمایه گذاران شده است. این شناسایی باعث تقویت راهبردهای سرمایه گذاری و نظارت های راهبردی در سطح کلان بازار خواهد شد. در طی سالیان اخیر روند مذاکرات هسته‌ای و مسائل آن از جمله عوامل موثر بر بازار سرمایه و سرمایه گذاران بوده است. در این پژوهش به بررسی تورش های رفتاری سرمایه گذاران در مواجهه با اخبار و شایعات مرتبط با مذاکرات هسته ای بعنوان یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار بر بازار سرمایه پرداخته شده است. براساس نظر سنجی از سرمایه گذاران و با استفاده از رویکرد تاپسیس (TOPSIS) که از فنون تصمیم گیری چندمعیاره است به رتبه بندی تورش های رفتاری سرمایه گذاران پرداخته شد. براساس نتایج بدست آمده سه تورش بهینه بینی، تازه گرایی و پشیمان گریزی مهمترین تورش های رفتاری سرمایه گذاران در مواجهه با مسائل مذاکرات هسته ای بوده است.
Tversky and Kahneman in the70 s in a series of articles achieved to the development of applications of psychological knowledge in finance and economy and these research gradually became known as behavioral finance in the 90s as a field of financial matters. This school of thought with find inability to existing models, which are based on full rationality and lack of arbitrage turned to psychology and the science of decision making and by using a combination of these science and finance gain a better understanding of investment activity in the financial markets. The development of this approach has led the scientists noticed a behavior in investors that are inconsistent with the classic financial theories. These characteristics known as behavioral biases that explaining the systematic errors in people judgment. In recent years the nuclear talks and the progress or lack of progress always caused reactions by players in capital market of Iran. The discussion has became more serious in the second half of 1392, ie since the beginning of negotiations in New York and all market indicators, including indices, volume and value of transactions was increasingly affected by this event. In this study, it was determined that what is the reaction of active players in the capital market according to the news and rumors about nuclear talks and which of behavioral biases exist in their transactions. Therefore, after making a list of behavioral biases in a questionnaire, the experts commented about those and results and were analyzed and ranked using TOPSIS.
* اسکندریان، احمد، «بررسی رابطه بروز تورشهای رفتاری و ظرفیت ریسک‌پذیری با شخصیت سرمایه‌گذاران»، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، 1390.
* افتخاری علی آبادی، اکبر، وکیلی‌فرد، وحید، «تبیین و ارائه الگویی برای سنجش عوامل روانشناختی و رفتاری در بازار سرمایه ایران»، مطالعات روانشناسی بالینی، تابستان 1393، سال چهارم، شماره پانزدهم.
* بدری، احمد، کوچکی، احمد، «حجم معاملات و بازده سهام: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران بر اساس تحلیل مالی رفتاری»، حسابداری مالی، تابستان 1392، سال پنجم، شماره 18، صص. 24- 1.
* پمپین، میشل ام، دانش مالی رفتاری و مدیریت دارایی، ترجمه بدری، احمد، شرکت انتشارات کیهان، چاپ اول، شهریور 1388.
* تلنگی، احمد (1383)، تقابل نظریه نوین مالی و مالیه رفتاری، تحقیقات مالی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، ۷: 3-25
* ثقفی اصل، آرش، زبردست، اسفندیار، ماجدی، حمید، «کاربرد تکنیک تاپسیس در رتبه‌بندی پروژه‌های طراحی شهری تهران با رویکرد سنجش تحقق‌پذیری، هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، زمستان 1392، شماره 4، صص. 78- 69.
* خلیلی عراقی، مریم، رهنمای رودپشتی، فریدون، جودکی، آرام، بررسی تفاوت‌های رفتاری بین سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی بعد از تعطیلات هفتگی، زمستان 1388، پژوهش‌های مدیریت، شماره 83.
* راعی، رضا؛ فلاح پور سعید (1383)، مالیه رفتاری رویکردی متفاوت در حوزه مالی، تحقیقات مالی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، ۱۸: 77-106
* رهنمای رودپشتی، فریدون؛ تاجمیر ریاحی؛ حامد، مدل‌سازی تأثیر تورشهای رفتاری بر رکود بازار سرمایه بر اساس رویکرد تفسیری- ساختاری (ISM)، مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، تابستان 1393، شماره نوزدهم.
* رهنمای رودپشتی، فریدون؛ زندیه، وحید؛ مالی رفتاری و مالی عصبی (پارادایم نوین مالی از تئوری تا عمل)، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، 1391 چاپ اول.
* زنجیردار، مجید، موسوی، رضا، صابری، مریم، تبیین عوامل رفتاری انسان در انتخاب پرتفوی بهینه در مقایسه با مالی استاندارد، بهار 1393، سال سوم، شماره نهم.
* سرلک، کبری، علیپور درویش، زهرا، وکیلی‌فرد، حمیدرضا، «تأثیر تصمیم‌گیری احساسی سرمایه‌گذاران و متغیرهای تکنیک بنیادی بر بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران»، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، زمستا 1391، شماره شانزدهم.
* سعیدی، علی، «تبیین و ارائه الگوی عکس العمل رفتاری سرمایه گذاران در بازار اوراق بهادار تهران (عکس العمل بیش از حد و کمتر از حد)»، پایان نامه دکتری مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و اقتصاد ، دانشگاه آزاد اسلامی تهران: واحد علوم و تحقیقات، 1386.
* سعیدی، علی؛ فرهانیان، سید محمد جواد؛ مبانی اقتصادی و مالی رفتاری، شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس، انتشارات بورس، تهران، ۱۳۹۱.
* صمدی، عباس، سهرابی، روح‌الله، خزائی، محمدمعین، شناسایی سوگیری‌های رفتاری تأثیرگذار بر تصمیم‌گیری سهامداران فردی در خرید و فروش سهام در تالار بورس منطقه‌ای همدان، فصلنامه مدیریت، زمستان 1391 سال نهم، شماره 28.
* غیور، سید مرتضی، «دانش مالی رفتاری چیست؟»، هنر مدیرت، پاییز 1393، سال هشتمف شماره دهم.
* فلاح پور، سعید؛ عبداللهی، غلامرضا؛ «شناسایی و وزن دهی تورشهای رفتاری سرمایه گذاران در بازار بورس اوراق بهادار تهران: رویکرد AHP فازی»، نشریه تحقیقات مالی، دوره 13، شماره 31، بهار و تابستان 1390، صص 99-120
* محمدی، شاپور، راعی، رضا، قالیباف، حسن، گل ارضی، غلامحسین، «تجزیه و تحلیل رفتار جمعی سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل فضای حالت»، پژوهش‌های حسابداری مالی، تابستان 1389، سال دوم، شماره دوم، صص. 60- 49.
* محمدی، علی، «کاربرد مقایسه‌ای روش‌های تاپسیس تخصیص خطی و تاکسونومی در ارزیابی مالی»، پژوهشنامه اقتصادی، بهار 1390، سال یازدهم، شماره اول.
* محمودی، وحید، شیرکوند، سعید، سالاری، محمود، «بررسی واکنش سرمایه‌گذاران نسبت به تغییرات سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار»، چشم‌انداز مدیریت مالی و حسابداری، شماره 1، بهار 1390، صص. 130- 115.
* وکیلی‌فرد، حمیدرضا، فروغ‌نژاد، حیدر، خوشنود، مهدی، «ارزیابی رفتار سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران با روش فرایند تحلیل شبکه‌ای»، مدیریت دارایی و تأمین مالی، شماره دوم، پاییز 1392، صص. 34- 19.
* یوسفی، راحله، شهرآبادی، ابوالفضل، «بررسی و آزمون رفتار توده‌وار در بورس اوراق بهادار»، مدیریت توسعه و تحول، اردیبهشت 1388، صص. 64- 57.
* Baker M, Wurgler J. 2012. Behavioral corporate finance: An updated survey. In Handbook of the Economics of Finance, ed. GM Constantinides, M Harris, RM Stulz, Chapter 5, 2:357-424. New York, NY: Elsevier
* Barnea A., Cronqvist H., Siegel S.; "Nature or nurture: What determines investor behaviors?"; Journal of Financial Economics, Vol. 98, 2010.
* Birnbaum, Michael H., 2008. New Paradoxes of Risky Decision Making. Psychological Review, 115(2), 463–501.
* Burnside C, Han B, Hirshleifer D, Wang TY. 2011, Investor overconfidence and the forward premium puzzle. Rev. Econ. Stud. 78:523-58.
* Doukas, J. A., Petmezas, D., 2005 “Acquisitions, Overconfident managers and self- attribution bias”, Working Paper, Old Dominion University.
* Harrison, Glenn W., and E. Elisabet Rutstrom, 2009. Expected Utility ¨ Theory and Prospect Theory: One Wedding and a Decent Funeral. Experimental Economics, 12(2), 133–158.
* Hirshleifer D, 2014, “Behavioral Finance”, Merage School of Business, University of California, Irvin.
* Hsu-Shih Shih, Huan-Jyh Shyur, E. Stanley Lee. (2007),"extension of TOPSIS for group decision making", Mathematical and Computer Modelling 45 (2007) 801–813.
* Kannana, Govindan,∗, Shaligram Pokharel b, P. Sasi Kumarc(2009), A hybrid approach using ISM and fuzzy TOPSIS for the selection of reverse logistics provider, Resources, Conservation and Recycling 54 (2009) 28–36.
* Kausar, A. and Taffler, R., 2006 “Testing Behavioral Finance Models of Market Under and Overreaction: Do They Really Work?”, Working Paper, University of Edinburgh.
* Shiller, R.J., 2000 “Irrational Exuberance”, Princeton, NJ: Princeton University Press.
* Sultana S.T.; "An empirical study of Indian individual investors’ behavior"; Global Journal of Finance and Management, Vol. 2, 2010
* Wang, Meisha, 2015, literature review of decision behavioral biases of enterprise managers- case study of overconfidence, Guangzhou City Construction College, Atlantis Press.
* Yahyazadefar M., Zal M., Shababi H.; "Determinants of investors financial behavior in Tehran stock exchange"; Iranian Economic Review, Vol. 14, No. 23, 2009.
_||_