نقش حکمرانی خوب و سرمایه انسانی در جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی (منتخبی از کشورهای در حال توسعه)

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

کیانوش منصورلکورج ¹ , صادق بختیاری ² , سارا قبادی ³

1 - دانشجوی دکتری اقتصاد بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان )خوراسگان( اصفهان ،ایران
2 - استاد گروه اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان )خوراسگان( ، اصفهان، ایران.
3 - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان )خوراسگان( ،اصفهان، ایران .

تاریخ دریافت : 1400/02/09 تاریخ پذیرش : 1400/04/06 تاریخ انتشار : 1403/04/01

کلید واژه: سرمایه انسانی, رشد اقتصادی, حکمرانی, سرمایه گذاری مستقیم خارجی,

چکیده مقاله :

سرمایه گذاری یکی از ضروریات اساسی رشد اقتصادی هر کشور می باشد،عوامل غیر اقتصادی از جمله نوع حکمرانی و کیفیت آن و همچنین کیفیت نیروی انسانی بر رشد اقتصادی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثر گذار است . سرمایه گذاری مستقیم خارجی یکی از مهمترین عوامل ایجاد رشد و توسعه اقتصادی در اغلب کشورهای جهان می باشد. هدف اصلی این مطالعه نقش حکمرانی خوب و سرمایه انسانی در جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی درگروه منتخبی ازکشورهای در حال توسعه با بهره گیری ازداده های ترکیبی واستخراج شده از داده های بانک جهانی طی بازه زمانی 2018-1990 و با استفاده از رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی می‌باشد. نتایج برآورد مدل های پژوهش نشان داد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی، سرمایه انسانی و شاخص حکمرانی بر رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه اثری مثبت و معنادار دارند.. بنابراین می توان گفت حکمرانی خوب و سرمایه انسانی در جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و همچنین بهبود رشد اقتصادی نقش مؤثری دارد.

چکیده انگلیسی:

Investment is one of basic necessity of economical growth for each country. Non-economicalfactors such as , the sort of government and its quality and competency of human resource areeffective in economic growth and direct foreign investment. Foreign direct investment is one ofthe most important factors in economic growth and development in most countries in the world.The main aim of this study is the investigating role of good government and human capital inattracting the direct foreign investment and economic growth in a group of selected developingcountry with panel data and extracted data from world Bank during interval of 1990-2018,byusing the systemic generalized method of moments(GMM).The result of models estimation of the study showed that the direct foreign investment and human capital and the factor of government have positive and significant effect on economic growth in developing country. Therefore it can be said the human capital and factor of good government in attracting direct foreign investment and improving economic growth have effective roles.

منابع و مأخذ:

• آذربایجانی ،کریم،سرخوش سرا،علی ،یونس پور ،ساناز(1397)،«تحلیل تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی و آزاد سازی در کیفیت محیط زیست و استفاده از انرژی های پاک ،مطالعه موردی کشورهای منتخب در حال توسعه »،مجله اقتصاد تجارت نوین ،سال سیزدهم ،شماره چهارم.


• استادی ،حسین ،رفعت،بتول،رئیسی،عباسعلی(1392)، «نقش سرمایه گذاری خارجی (FDI) در رشد اقتصادی ایران (1387-1357) وبررسی رابطه متقابل آن »مجله تحقیقات توسعه اقتصادی ،شماره 9.


• اسد نژاد،اعظم ،ترابی،تقی،رادفر،رضا،(1395)، «تاثیر کیفیت سرمایه انسانی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی مطالعه موردی کشورهای منتخب جنوب شرق آسیا و ایران»،فصلنامه علمی و پژوهشی دانش سرمایه گذاری انجمن مهندسین مالی ایران،سال پنجم، شماره نوزدهم ،


• آل عمران، آل عمران، س. ع(1391)، ستجش اثرگذاری ارتقای سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب عضو اوپک. فصلنامه تخصصی پارک ها و مراکز رشد، سال 8، شماره 32، ص 53-41.


• برادران شرکاء،ملک الساداتی (1387 )،«تاثیر حکمرانی خوب (بر اساس شاخص های بانک جهانی )بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب » مجله راهبرد،شماره 49 ،صص 52-29


• بهکیش، م. م (1381) اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن. تهران، نشر نی.ص279.


• پاکروان(1398)«تاثیر شاخص های حکمرانی خوب بر شاخص رقابت پذیری جهانی اقتصاد با استفاده از رهیافت تحلیل بین کشوری»فصلنامه علمی پژوهش های اقتصادی ایران ،سال بیست وپنجم ،شماره 84.


• تفضلی ،فریدون،(1395)،اقتصاد کلان،نظریه ها وسیاست های اقتصادی ،چاپ 17،تهران ،نشر نی ،ص36


• داودی ،پرویز،شاه مرادی اکبر (1383)،«بازشناسی عوامل موثر بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اقتصاد ایران و46 کشور جهان در چارچوب یک الگوی تلفیقی» مجله پژوهش های اقتصادی ایران ،دوره 6 شماره 20.


• زاهدی آزاد، ن( 1396)، نقش کیفیت قوانین و مقررات در اثرگذاری سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه غیردولتی- غیرانتفاعی خاتم، دانشکده علوم انسانی، گروه علوم اقتصادی.ص 20-6


• زمانی،زهرا،طیبی،سید کمیل (1399) «سرمایه گذاری مستقیم خارجی،عامل تعیین کننده توسعه پایدار در کشورهای در حال توسعه و کشورهای دارای بازار های نو ظهور » فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشدو توسعه پایدار)،سالبیستم ،شماره چهارم ص66-33


• سامتی،مرتضی، رنجبر،همایون،محسنی ،فضیلت (1390)،«تحلیل تاثیر شاخص های حکمرانی خوب بر شاخص توسعه انسانی (مطالعه موردی کشورهای جنوب شرقی آسیا (ASEAN))» ، فصلنامه علمی پژوهشی ،پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی ،سال اول ،شماره چهارم پاییز 1390 صص187-186.


• شکاری، ا. (1394)، بررسی عوامل موثر بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی با تاکید بر امنیت اقتصادی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم اقتصاد و حسابداری. ص 16- 10


• صفرزاده، س.( 1395)، اثر تعامل سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه (D8). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی. ص 7-56


• عبداللهی ارپناهی، س. 1396. بررسی ارتباط بین شاخص فساد مالی و بیکاری در کشورهای منتخب اروپایی و آسیایی از جمله کشور ایران: رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی، دانشکده علوم اجتماعی، گروه اقتصاد.


• علیزاده، م، بابایی، م، جعفری، م و خدایی، م (1393) ،اثر متقابل سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی درکشورهای عضو D8 (مدل معادلات همزمان). سیاست­های مالی و اقتصادی، سال 2، شماره 6، ص 104-87.


• علوی،فاطمه السادات ،دهمرده،نظر(1400)«اثرسرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد بهره وری با تاکید برسرمایه انسانی و کیفیت نهادی در ایران ،کاربردی از آنالیز موجک پیوسته» فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری انجمن مهندسین مالی ایران ،سال دهم ،شماره سی و هشتم .


• کاظمی،ابوطالب، حاتمی،داود،طهماسبی،قباد(1396) «بررسی رابطه علی بین توسعه انسانی و حکمرانی خوب ،کاربردی از روش پانل علیت »فصلنامه مطالعات عمران شهری ،دوره اول شماره سوم زمستان 1396 ص79


• مداح، م و دل­قندی، م(1392) بررسی اثر کیفیت نهادها و عملکرد سیاست­های اقتصادی بر سرمایه­گذاری مستقیم خارجی در کشورهای گروه جی 8 و اوپک (رهیافت خودرگرسیون برداری در داده­های تابلویی). اقتصاد و توسعه منطقه­ای، سال 20، شماره 6، ص 156-133.


• کریمی،محمد شریف ،حیدریان ،مریم، دورباش،معصومه(1396)« بررسی ارتباط و تاثیر شاخص های حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی در ایران با رویکرد تصحیح خطای برداری»دو فصلنامه جامعه شناسی اقتصادی و توسعه ،سال ششم ،شماره سوم،ص 155-127.


• معتمدی، س و رحمانی، ت( 1397) تأثیر سرمایه­گذاری مستقیم خارجی بر تشکیل سرمایه، بهره­وری نیروی کار و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه. پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، سال 8، شماره 30، ص 132-117.


• هژبرکیانی،کامبیز،یاوری ،بتول،خلیلی،فرزانه(1399)،«اثرات مستقیم و تعاملی مصرف انرژی و سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در حال توسعه نفتی »،فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و تجارت نوین ،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ،سال پانزدهم ،شماره اول بهار 1399 صص 164-154


• Antonakakis, N., Cunado, J., Filis, G. & Perez de Gracia, F. 2017. Oil dependence, quality of political institutions and economic growth: A panel VAR approach. Resources Policy 53 (2017) 147–163.


• Antonietti, R. & Franco, C. 2021. From FDI to economic complexity: a panel Granger causality analysis. Structural Change and Economic Dynamics, Volume 56, March 2021, Pages 225-239. doi.org/10.1016/j.strueco.2020.11.001.


• Akisik, O., Gal, G. & Managaliso, M.P. 2020. IFRS, FDI, economic growth and human development: The experience of Anglophone and Francophone African countries. Emerging Markets Review, Volume 45, December 2020. doi.org/10.1016/j.ememar.2020.100725.


• Beyengju, J. 2002. Measurment of Human Capital Input in Across Countries: A Methode Based on The Laborer’s Income. Journal of Development Economics, 67: 333-345.


• Emara, N., & Chiu, I. (2016). The Impact of Governance on Economic Growth: The case of Middle Eastern and North African Countries. Topics in Middle Eastern and North African Economies, 18


• Fadhil, M. A. & Almsafir, M. K. 2015. The Role of FDI Inflows in Economic Growth in Malaysia (Time Series: 1975-2010). Procedia Economics and Finance 23, pp 1558 – 156.


• Fraj, S. H., Hamdaoui, M. & Maktouf. S. 2018. Governance and economic growth: The role of the exchange rate regime. International Economics, doi: 10.1016/j.inteco.2018.05.003.


• Ines, T;(2016), " Foreign direct investment, institutions and economic growth: Threshold effect", Topics in Middle Eastern and African Economies, Vol. 18, Issue No.2.


• Kohpiboon, A. 2003. Foreign Trade Regimes and the Fdi Growth Nexus: A case study of Thailand. Journal of Development studies. Vol 5.


• Lucas, R. E. )1988 .(On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22(1), 3 -42


• Manki, N., Romer, G., & Weil, D. (1992). A contribution to the empirics of economic The Quarterly Journal of Economics, 107(2), Pp 407 -437


• Pere, E. (2015). Impact of good governance in the economic development of Western Balkan European Journal of Government and Economics, 4(1), 25-45


• Rudra P. Pradhan and Sanyal G.S. (2011), Good Governance and Human Development: Evidence form Indian States, Journal of Social and Development Sciences, 1(1), pp. 1-8.


• Sadeghi, P., Shahrestani, H., Hojbar Kiani, K. Torabi, T. 2020. Economic complexity, human capital, and FDI attraction: A cross country analysis. International Economics, Volume 164, December 2020, Pages 168-182. doi.org/10.1016/j.inteco.2020.08.005.


• Sokhanvar, A. 2019. Does foreign direct investment accelerate tourism and economic growth within Europe?. Tourism Management Perspectives, 29 (2019) 86–96.


• Stern, D. (2004). Economic Growth and Energy. Encyclopedia of Energy, Vol. 2, © 2004Elsevier Inc, 35–51.


• UNCTAD, G. (2006). World investment report..