شناسایی بی‌قاعدگی‌های بازار سرمایه ایران مبتنی بر فراترکیب و دلفی فازی

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

سامیه مهراب نیا ¹ (گروه مهندسی مالی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی ، رودهن، ایران.)
نرگس یزدانیان ² (گروه حسابداری و مدیریت، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران)
آریا کیومرث ³ (گروه حسابداری و مدیریت، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.)
هدی همتی ⁴ (گروه حسابداری و مدیریت، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.)

تاریخ دریافت : 1402/01/23 تاریخ پذیرش : 1402/03/07 تاریخ انتشار : 1403/10/01

کلید واژه: فراترکیب, بی قاعدگی, بازارسرمایه,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش شناسایی بی قاعدگی های بازار سرمایه ایران مبتنی بر فراترکیب و دلفی فازی است. پژوهش حاضر به صورت پژوهش آمیخته (کیفی کمّی) انجام شده است. بر این اساس در مرحله اول تحقیق به منظور استخراج انواع بی قاعدگی های بازار سرمایه از ادبیات مرتبط با تحقیق، از روش پژوهشی کیفی فراترکیب، استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش فراترکیب، شامل کتاب‌ها و مقاله های مرتبط با مبحث پژوهش بود(مقالات انگلیسی مطالعه شده در این پژوهش از سال‌های ۲۰۰۰ تا 2022 و مقالات فارسی از سال‌های ۱۳۸۵ تا 1401). در مرحله کمی تحقیق، با استفاده با استفاده از روش دلفی فازی و ابزار پرسشنامه، بی قاعدگی های متداول، با نظرسنجی از خبرگان غربالگری شد. نتایج تحقیق نشان داد، بی قاعدگی های بازار سرمایه ایران شاملِ هشت نوعِ بی قاعدگی مربوط به تکانه/مومنتوم، بی‌قاعدگی مربوط به تحلیل تکنیکال، بی‌قاعدگی‌های مبتنی بر تقویم، بی‌قاعدگی‌های مربوط به ریسک، بی‌قاعدگی‌های ناشی از تحلیل بنیادی، بی‌قاعدگی‌های مربوط به نوآوری، بی‌قاعدگی‌های مربوط به اقلام تعهدی و بی‌قاعدگی‌های مربوط به سود سهام است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research is to identify the irregularities of the Iranian capital market based on metacombination and fuzzy Delphi. The current research was conducted as a mixed research (qualitative-quantitative). Based on this, in the first stage of the research, in order to extract the types of capital market irregularities from the literature related to the research, a meta-composite qualitative research method has been used. The statistical population of the research in the metacomposite section included books and articles related to the research topic (English articles studied in this research from the years 2000 to 2022 and Persian articles from the years 1385 to 1401).In the quantitative phase of the research, by using the fuzzy Delphi method and the questionnaire tool, common irregularities were screened by a survey of experts. The results of the research showed that the irregularities of the Iranian capital market include eight types of irregularities related to impulse/momentum, irregularities related to technical analysis, irregularities related to calendar, irregularities related to risk, irregularities caused by fundamental analysis, irregularities related to innovation, irregularities It is related to accrual items and irregularities related to dividends.

منابع و مأخذ:

• ‏‫جعفری، ‌علیرضا؛ عربصالحی، ‌مهدی؛ و صمدی، ‌سعید. (۱۴۰۰). تحلیل تاثیر ناهنجاری های بازار و فرصت های رشد بر بازده سهام. مدیریت دارایی و تامین مالی، 32(9)، 67-92.


• ‏‫حسینی، سید علی؛ صالحی فر، محمد؛ و نیلچی، مسلم. (۱۳۹۶). بررسی اثر ماه‌های رمضان و محرم بر ریسک ‌و بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در بازار سرمایۀ ایران. تحقیقات مالی، 46(19)، 217-238.


• ‏‫راوری، فهیمه شمسی. (۱۳۹۸). بررسی اثر بی قاعدگی های تقویمی بر بازدهی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه موسسه آموزش عالی مهر کرمان.


• ‏‫سعیدی، حسین. (۱۳۹۸). آثار رفتار توده وار سرمایه‌گذاران نهادی بر بی‌قاعدگی‌های بازار سرمایه ایران (پایان‌نامه دکترای تخصصی (PhD)). دانشگاه علامه طباطبایی.


• ‏‫عرب‌زاده، ‌میثم؛ فروغی، ‌داریوش؛ و امیری، ‌هادی. (۱۳۹۷). تبیین ناهنجاری اقلام تعهدی با در نظر گرفتن متغیرکیفیت سود: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مالی، 40(10)، 1-28.


• ‏‫فروغی، ‌داریوش؛ و رهروی‌دستجردی، ‌علیرضا. (۱۳۹۵). نابهنجاری های بازار و بازده های غیر عادی. پیشرفت های حسابداری، 14(8)، 127-158.


• ‏‫کردستانی، ‌غلامرضا؛ و شاهسوند، ‌منیره. (۱۳۹۴). اقلام تعهدی درصدی در برابر اقلام تعهدی سنتی. دانش و پژوهش حسابداری، 42(11)، 1-12.


• ‏‫گل ارضی، غلامحسین؛ و بادی دست، ادریس. (۱۴۰۱). احساس سرمایه گذاران از بازده بازار و تأثیر آن در شکل گیری رفتار جمعی با رویکردی مبتنی بر تبعیت جمعی از بتا. توسعه و سرمایه، 7(1 (پیاپی 12))، 87-100.


• ‏‫محسن نظری؛ و الهام فرزانگان. (۱۳۹۰). بی قاعدگی های دوره ای در بازدهی سهام عادی بورس اوراق بهادار تهران (روش باز نمونه گیری بوت استراپ ناپارامتریک). نشریه تحقیقات مالی، 13(31)، 147.


• ‏‫محمدی، سامان؛ دستگیر، محسن؛ و قنبری، مهرداد. (۱۳۹۶). رفتار سرمایه‌گذاران و اثر چرخش ماه با استفاده از تحلیل‌های زمان-مکان-فرکانس (مطالعة موردی: بورس اوراق بهادار تهران). مدلسازی ریسک و مهندسی مالی، 2(2)، 242-262.


• ‏‫موسوی شیری، سیدمحمود؛ صالحی، مهدی؛ شاکری، مریم؛ و بخشیان، عسل. (۱۳۹۴). سودآوری استراتژی مومنتوم و تاثیر حجم معاملات سهام بر آن در بورس اوراق بهادار تهران. مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار (مدیریت پرتفوی)، 6(25)، 107-123.


• ‏‫نایب زاده، شهناز؛ و محمودی کهنی، قدسیه. (۱۳۹۲). بی قاعدگی های بازار سرمایه و انتخاب پرتفوی بهینه در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه گذاری، 2(6)، 15-28.


• ‏‫نمازی، محمد؛ زارع حسین آبادی، علی؛ و غفاری، محمدجواد. (۱۳۹۶). بررسی ارتباط بین تغییرات در موجودی‌کالا، سودآوری و ارزش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش های حسابداری مالی، 4(2)، 1-18.


• Al Mamun, Md; Syeed, Md Abu; & Yasmeen, Farida. (2015). Are investors rational, irrational or normal? Journal of Economic & Financial Studies, 3(4), 01-15.


• Anderson, Christopher W; & Garcia‐Feijoo, Luis. (2006). Empirical evidence on capital investment, growth options, and security returns. The Journal of Finance, 61(1), 171-194.


• Avramov, Doron; Chordia, Tarun; Jostova, Gergana; & Philipov, Alexander. (2007). Momentum and credit rating. The journal of Finance, 62(5), 2503-2520.


• Balachandran, Balasingham; Theobald, Michael; & Zhou, Yun Tracy. (2018). Dividend Initiations and Information Content-Revisited. Presented at the 9th Conference on Financial Markets and Corporate Governance (FMCG).


• Balakrishnan, Karthik; Bartov, Eli; & Faurel, Lucile. (2010). Post loss/profit announcement drift. Journal of Accounting and Economics, 50(1), 20-41.


• Barberis, Nicholas; & Thaler, Richard. (2003). A Survey of Behavioral Finance. W: G. Constantinedes, M. Harris, R. Shulz (red.), Handbook of the Economics of Finance, vol. 1B, Financial Markets and Assets Pricing (s. 1051-1121).


• Belo, Frederico; & Lin, Xiaoji. (2012). The inventory growth spread. The Review of Financial Studies, 25(1), 278-313.


• Boehme, Rodney D; & Sorescu, Sorin M. (2002). The long‐run performance following dividend initiations and resumptions: underreaction or product of chance? The Journal of Finance, 57(2), 871-900.


• Brav, Alon; Heaton, James B; & Li, Si. (2010). The limits of the limits of arbitrage. Review of Finance, 14(1), 157-187.


• Campbell, John Y; Hilscher, Jens; & Szilagyi, Jan. (2008). In search of distress risk. The Journal of Finance, 63(6), 2899-2939.


• Catalano, Amy. (2013). Patterns of graduate students’ information seeking behavior: a meta‐synthesis of the literature. Journal of Documentation, 69(2), 243-274. https://doi.org/10.1108/00220411311300066


• Chan, Konan; Chan, Louis K. C.; Jegadeesh, Narasimhan; & Lakonishok, Josef. (2006). Earnings Quality and Stock Returns. The Journal of Business, 79(3), 1041-1082.


• Chen, Joseph; Hong, Harrison; & Stein, Jeremy C. (2002). Breadth of ownership and stock returns. Journal of financial Economics, 66(2-3), 171-205.


• Chen, Long; Novy-Marx, Robert; & Zhang, Lu. (2011). An alternative three-factor model. Available at SSRN 1418117.


• Cohen, Lauren; Diether, Karl; & Malloy, Christopher. (2013). Misvaluing innovation. The Review of Financial Studies, 26(3), 635-666.


• Cooper, Michael J; Gulen, Huseyin; & Schill, Michael J. (2008). Asset growth and the cross‐section of stock returns. The Journal of Finance, 63(4), 1609-1651.


• Curtis, Asher; McVay, Sarah; & Toynbee, Sara. (2020). The changing implications of research and development expenditures for future profitability. Review of Accounting Studies, 25(2), 405-437.


• Da, Zhi; Gurun, Umit G; & Warachka, Mitch. (2014). Frog in the pan: Continuous information and momentum. The review of financial studies, 27(7), 2171-2218.


• Diether, Karl B; Malloy, Christopher J; & Scherbina, Anna. (2002). Differences of opinion and the cross section of stock returns. The Journal of Finance, 57(5), 2113-2141.


• Eberhart, Allan C; Maxwell, William F; & Siddique, Akhtar R. (2004). An examination of long‐term abnormal stock returns and operating performance following R&D increases. The journal of finance, 59(2), 623-650.


• Ejaz, Abdullah; & Polak, Petr. (2018). Australian Stock Exchange and sub-variants of price momentum strategies. Investment management and financial innovations, (15, Iss. 1), 224-235.


• Erhard, Ryan; & Sloan, Richard G. (2020). Explaining the profitability anomaly. Available at SSRN 3431482.


• Fama, Eugene F.; & French, Kenneth R. (2008). Dissecting Anomalies. The Journal of Finance, 63(4), 1653-1678. https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.2008.01371.x


• Frazzini, Andrea; & Lamont, Owen A. (2007). The earnings announcement premium and trading volume. Available at SSRN 986940.


• Gali, Jordi; & Gambetti, Luca. (2015). The effects of monetary policy on stock market bubbles: Some evidence. American Economic Journal: Macroeconomics, 7(1), 233-57.


• Ghaemi, MOHAMMAD HOSSEIN; Livani, AJ; & Dehbozorgi, S. (2008). Earnings quality and stock returns.


• Glynn, Lindsay. (2006). A critical appraisal tool for library and information research. (S. Cleyle, ed.), Library Hi Tech, 24(3), 387-399. https://doi.org/10.1108/07378830610692154


• Grinblatt, Mark; & Moskowitz, Tobias J. (2004). Predicting stock price movements from past returns: The role of consistency and tax-loss selling. Journal of Financial Economics, 71(3), 541-579.


• Gu, Feng. (2005). Innovation, future earnings, and market efficiency. Journal of Accounting, Auditing & Finance, 20(4), 385-418.


• Gunasekarage, Abeyratna; & Power, David M. (2006). Anomalous evidence in dividend announcement effect. Managerial Finance.


• Guo, Jiaqi; Li, Peng; & Li, Youwei. (2021). What can explain momentum? Evidence from decomposition. Management Science.


• Han, Yufeng; Liu, Yang; Zhou, Guofu; & Zhu, Yingzi. (2021). Technical Analysis in the Stock Market: A Review. Available at SSRN 3850494.


• Han, Yufeng; Yang, Ke; & Zhou, Guofu. (2013). A new anomaly: The cross-sectional profitability of technical analysis. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 48(5), 1433-1461.


• Hanson, Samuel G; & Sunderam, Adi. (2014). The growth and limits of arbitrage: Evidence from short interest. The Review of Financial Studies, 27(4), 1238-1286.


• Hartzmark, Samuel M; & Solomon, David H. (2013). The dividend month premium. Journal of Financial Economics, 109(3), 640-660.


• Hirshleifer, David; Hou, Kewei; Teoh, Siew Hong; & Zhang, Yinglei. (2004). Do investors overvalue firms with bloated balance sheets? Journal of Accounting and Economics, 38, 297-331.


• Hirshleifer, David; Hsu, Po-Hsuan; & Li, Dongmei. (2013). Innovative efficiency and stock returns. Journal of financial economics, 107(3), 632-654.


• Hossain, Md Arafat; & Biglari, Vahid. (2020). Day of the week effect anomaly in Dhaka Stock Exchange post crisis period: evidence from Bangladesh capital market. Afro-Asian Journal of Finance and Accounting, 10(4), 537-553.


• Jacobs, Heiko. (2015). What explains the dynamics of 100 anomalies? Journal of Banking & Finance, 57, 65-85.


• Joo, Kyuhee; Shim, Hyoung Suk; & Sul, Wonsik. (2017). The long-run effect of environmental issues on stock market performance: Evidence from the us stock market. International Business Journal, 28(3), 101-133.


• Kemper, Kristopher J; & Mortenson, Kristian. (2020). Procyclical ratings and market reactions. The North American Journal of Economics and Finance, 51, 100830.


• Lehkonen, Heikki; & Heimonen, Kari. (2015). Democracy, political risks and stock market performance. Journal of International Money and Finance, 59, 77-99.


• Li, Yuan. (2022). Mood Beta, Sentiment and Stock Returns in China. SAGE Open, 12(1), 21582440221079870.


• Loh, Roger K; & Warachka, Mitch. (2012). Streaks in earnings surprises and the cross-section of stock returns. Management Science, 58(7), 1305-1321.


• Lou, Dong. (2014). Attracting investor attention through advertising. The Review of Financial Studies, 27(6), 1797-1829.


• Lu, Tsung-Hsun; Huang, Yu Lieh; & Chang, Jow-Ran. (2016). Can Anomalies Be Explained by Technical Analysis? Evidence from Candlestick Patterns. Advances in Investment Analysis and Portfolio Management, (7), 65-83.


• Mazur, Mieszko; Dang, Man; & Vega, Miguel. (2021). COVID-19 and the march 2020 stock market crash. Evidence from S&P1500. Finance Research Letters, 38, 101690.


• Papanastasopoulos, Georgios. (2020). Percent accruals and the accrual anomaly: evidence from the UK (Vol. 44, pp. 287-310). Presented at the Accounting Forum, Taylor & Francis.


• Pereira, Eder Johnson de Area Leão; da Silva, Marcus Fernandes; da Cunha Lima, IC; & Pereira, HBB. (2018). Trump’s Effect on stock markets: A multiscale approach. Physica A: Statistical Mechanics and Its Applications, 512, 241-247.


• Pettas, Lampros; Lois, Petros; & Repousis, Spyros. (2019). The impact of innovation on economic performance and on stock market valuation of 100 companies on the Standard & Poors 500 index. Presented at the 12th Annual Conference of the EuroMed Academy of Business.


• Qamar, Muhammad Ali Jibran; Hassan, Asma; Nazir, Mian Sajid; & Haque, Abdul. (2021). Investigating beta anomaly: comparison of Shariah-compliant and conventional stocks. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management.


• Richardson, Gary; & Yang, Brian. (2019). Size Anomalies in US Bank Stock Returns and Banking Reforms. Available at SSRN 3769582.


• Sagi, Jacob S; & Seasholes, Mark S. (2007). Firm-specific attributes and the cross-section of momentum. Journal of Financial Economics, 84(2), 389-434.


• Sandelowski, Margarete; & Barroso, Julie. (2007). Handbook for Synthesizing Qualitative Research. Springer Publishing Company.


• Tabash, Mosab I; Sheikh, Umaid A; & Asad, Muzaffar. (2020). Market miracles: Resilience of Karachi stock exchange index against terrorism in Pakistan. Cogent Economics & Finance, 8(1), 1821998.


• Thomas, Jacob K; & Zhang, Huai. (2002). Inventory changes and future returns. Review of Accounting Studies, 7(2), 163-187.


• Titman, Sheridan; Wei, KC John; & Xie, Feixue. (2009). Capital investments and stock returns in Japan. International Review of Finance, 9(1‐2), 111-131.


• Verardo, Michela. (2009). Heterogeneous beliefs and momentum profits. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 44(4), 795-822.


• Wen, Quan. (2019). Asset growth and stock market returns: A time-series analysis. Review of Finance, 23(3), 599-628.


• Woo, Kai-Yin; Mai, Chulin; McAleer, Michael; & Wong, Wing-Keung. (2020). Review on efficiency and anomalies in stock markets. Economies, 8(1), 20.


• Xie, Hong. (2001). The mispricing of abnormal accruals. The accounting review, 76(3), 357-373.


• Zekos, Georgios I. (2021). Risk Management Developments. In Economics and Law of Artificial Intelligence (pp. 147-232). Springer.


• Zhang, X Frank. (2006). Information uncertainty and stock returns. The journal of Finance, 61(1), 105-137.