تاثیر تفاوت های فردی مبتنی بر شناخت در قضاوت و تصمیم گیری سرمایه گذاران: نقش تعدیلی اضافه بار اطلاعات

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

یعقوب پورکریم ¹ (دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران)
سعید جبارزاده کنگرلویی ² (دانشیار گروه حسابداری، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران)
جمال بحری ثالث ³ (استادیار گروه حسابداری، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران)
حسن قلاوندی ⁴ (دانشیار گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/08/26 تاریخ پذیرش : 1397/11/09 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: "قضاوت", "نارسایی های شناختی", "فراشناخت", "اضافه بار اطلاعات", "تصمیم گیری",

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش، بررسی تاثیر تفاوت‌های فردی مبتنی بر شناخت در قضاوت و تصمیم‌گیری سرمایه-گذاران، با نقش تعدیلی اضافه‌بار اطلاعات می‌باشد. جهت ارزیابی تفاوت‌های فردی، از مولفه‌های فراشناخت و نارسایی‌های شناختی استفاده شد. پژوهش حاضر، در سال 1396 بر اساس یک روش آزمایشی با ارایه مرحله‌ای حجم متوسط و زیاد (اضافه‌بار) اطلاعات حسابداری به سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار، در نرم افزار گوگل فرمز اجرا شده و حجم نمونه برابر با 98 آزمودنی بوده که اطلاعات قابل قبول حاصل از آزمون آنها، مبنای تحلیل‌های آماری قرار گرفت. جهت آزمون فرضیه‌ها از برازش مدل معادلات ساختاری در نرم‌افزار اسمارت پی‌‌ال‌‌اس، و به منظور ارزیابی نقش تعدیلی اضافه‌بار اطلاعات، از شاخص اندازة اثر کوهن (1988) استفاده شد. نتایج در حجم متوسط اطلاعات نشان داد: فراشناخت بر قضاوت سرمایه‌گذاران تاثیر مثبت و معنی‌داری داشته اما نارسایی‌های شناختی بر قضاوت سرمایه‌گذاران تاثیر معنی‌داری ندارد. فراشناخت و نارسایی‌های شناختی با میانجی‌گری قضاوت، بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران تاثیر مثبت و معنی‌داری دارد. نتایج در حجم زیاد (اضافه‌بار) اطلاعات نشان داد: فراشناخت و نارسایی‌های شناختی بر قضاوت سرمایه‌گذاران تاثیر مثبت و معنی-داری دارد. فراشناخت و نارسایی‌های شناختی با میانجی‌گری قضاوت، بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران تاثیر مثبت و معنی‌داری دارد. همچنین، نتایج نشان داد که نقش تعدیلی اضافه‌بار اطلاعات، بصورت منفی بوده و اندازه اثر آن در حد ضعیف می باشد.

چکیده انگلیسی:

This research investigates the effect of Individual Differences Based on Cognition (Metacognition and Cognitive Failures) on investors judgment and decision making, with the moderating role of Information Overload. The present research was carried out using a test method based on a staged method of Medium and high volume (Overload) accounting information in the Google Forms software and 98 acceptable quiz of the investors were randomly selected and analyzed in 2017. In order to test the hypothesis, structural equation model was used in SMART-PLS software, and In order to test for the moderating role of Information Overload, was used the Effect Size Index Cohen (1988). The results in Medium volume accounting information showed: Metacognition have a significant effect on investors judgment, but cognitive failures don't have a significant effect on investors judgment. Metacognition and cognitive failures by mediating judgment have a significant effect on investors' decision making. With the moderating role of the Information Overload, Metacognition and cognitive failures, there is a significant effect on investors judgment. With the moderating role of Information Overload, Metacognition and cognitive failures through mediation of judgment, there is a significant effect on investors' decision making. Also, the results showed that the moderating role of the information overload is negative, and the effect size is weak.

منابع و مأخذ:

• بابایی­امیری، ناهید. و کجباف، محمدباقر. (1394)، رابطه راهبردهای شناختی و فراشناختی و ویژگی­های جمعیت شناختی با عملکرد تحصیلی دانشجویان، دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، سال شانزدهم، شماره دوم، صص 33-24.


• بلکویی، احمد ریاحی. (1381). تئوری های حسابداری، چاپ اول، دفتر پژوهشهای فرهنگی تهران.


• بنی­مهد، بهمن. عربی، مهدی. و حسن پور، شیوا. (1395)، پژوهش­های تجربی و روش­شناسی در حسابداری، چاپ اول، تهران، انتشارات ترمه.


• پوریوسف، اعظم. ثقفی، مهدی. و شبانی، محمد. (1395)، بررسی تاثیرسطح تجمیع اطلاعات مالی بر کیفیت تصمیم گیری سرمایه گذاران، مجله اقتصادی، شماره اول و دوم، صص 56-39.


• پورعبدل، سعید، ناصر صبحی و مسلم عباسی، (1394)، "نیمرخ نارسایی شناختی، نارسایی هیجانی و اجتناب شناختی در دانش آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص"، روشها و مدلهای روانشناختی، سال 6، شماره 20، صص 72-55.


• خسروی­نژاد، روح اله. بهرامی، مژگان. و براتی، مسعود. (1397)، تحلیل رابطۀ بازاریابی رابطه ای با ارزش ویژة برند بانک: نقش تعدیل­گر اخلاق کسب و کار، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، شماره اول، صص 126-116.


• چاوشی، سیدکاظم. و فلاطون­نژاد، فرشید. (1396)، ارائه مدل تحلیلیِ رفتار تصمیم گیری سرمایه­گذاران، دانش سرمایه­گذاری، سال ششم، شماره بیست و سوم، صص 128-105.


• رهنمای رودپشتی، فریدون. و یزدانی، شهره. (1388)، کاربرد تئوریهای روانشناسی در حسابداری، پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، دوره اول, شماره چهارم، صص 26- 1.


• رهنمای رودپشتی، فریدون. و رستمی مازویی، نعمت. (1394)، مروری بر تئوری های روانشناسی در تحقیقات حسابداری مدیریت، حسابداری مدیریت، سال هشتم، شماره بیست وششم، صص20-1.


• عباسی، مسلم. پیرانی، ذبیح. درگاهی، شهریار. و آقاویردی نژاد، شبنم. (1393)، ارتباط بین نارسایی شناختی و نارسایی هیجانی با تعلل ورزی تصمیم­گیری در دانشجویان، آموزش در علوم پزشکی، دوره چهاردهم، دهم، صص 915-910.


• عبدالرحیمیان، محمدحسین. ترابی، تقی. صادقی، جلال. و دارابی، رویا. (1397)، ارایه الگوی رفتاری تصمیم­گیری سرمایه­گذاران حقیقی در بورس اوراق بهادارتهران، فصلنامه دانش سرمایه­گذاری، سال هفتم، شماره بیست و ششم، صص 129-113.


• عرب مازار یزدی، محمد. مسیح آبادی، ابوالقاسم. و پوریوسف، اعظم. (1391)، سبک شناختی حسابرس، حجم اطلاعات و کیفیت اظهار نظر نسبت به تداوم فعالیت، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره نوزدهم، شماره دوم، صص 96-73.


• عزیزی، شهریار. (1392)، متغیرهای میانجی، تعدیل­گر و مداخله­گر در پژوهش­های بازاریابی: مفهوم، تفاوت­ها و آزمون­ها، تحقیقات بازاریابی نوین، سال سوم، شماره دوم، صص 174-155.


• مسیح آبادی، ابوالقاسم. پوریوسف، اعظم. و برومند، راحبه. (1390)، تأثیر سبک شناختی ارزیابان سهام بر ارزیابی و برآورد قیمت سهام، تحقیقات حسابداری: صص 56-44.


• مسیح آبادی، ابوالقاسم. (1382)، ادراک اطلاعات حسابداری، قضاوت نسبت به آنها و اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری، رساله دکتری رشته حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی.


• مرادی، جواد و منصوره ایزدی. (1394)، بررسی تأثیر سواد مالی سرمایه گذاران بر تصمیم سرمایه گذاری در اوراق بهادار، فصلنامه دانش سرمایه گذاری، سال 4، شماره 13، صص 149-127.


• Batha, K., & Carroll, M. (2007). Metacognitive training aids decision making. Australian Journal of Psychology, 59(2), 64-69.


• Broadbent, D.E. Cooper, P.F. FitzGerald, P. and Parkes. K.R. (1982). “The Cognitive Failures Questionnaire (CFQ) and its Correlates”. Br. J. Clin. Psychol. 21 (Pt 1), 1–16.


• Chewing, E.G. and Harrell. A.M. (1995). “The Effect of Information Load on Decision Maker's Cue Utilization Levels and Decision Quality in a Financial Distress Task”. Journal of Accounting, Organization and Society, 15: 527-542.


• Cohen J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. 2nd ed. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, 0-8058-0283-5.


• Collins, L., Carson, H. and Collins, D. (2016). Metacognition and Professional Judgment and Decision Making in Coaching: Importance, Application and Evaluation. International Sport Coaching Journal, 3(3), pp.355-361.


• Coşkun, (2018). “A Study on Metacognitive Thinking Skills of University Students”. Journal of Education and Training. No. 3: 38-46.


• Di Fabio, (2006). “Decisional procrastination correlates: personality traits, self-esteem or perception of cognitive failure?”. Int J Educ Vocat Guid (2006) 6:109–122.


• Flavell, J. H. (1979). “Metacognition and Cognitive Monitoring: A New Area of Cognitive-Developmental Inquiry”. American Psychologist, 34(10): 906-911.


• Flavell J. (1976). “Metacogntive Aspects of Problem Solving. In: Resnick L,Editor.The Nature of Intelligence”.Hillsdale:Erlbaum.231-235.


• Hansen, J. D. (1993). “The Effect of Information Load and Cognitive Style on Decision Quality in a Financial Distress Decision Task. Dissertation for the Degree of Doctor of Philosophy”. The University of Nebraska- Lincoln.


• Hartwig, M. Voss, J. Brimbal, L. and Wallace. B. (2017). “Investment Professionals' Ability to Detect Deception: Accuracy, Bias and Met acognitive Realism”. Journal of Behavioral Finance.VOL.18,NO.1: 1–13.


• Hauser, T., Allen, M., Rees, G. and Dolan, R. (2017). Metacognitive impairments extend perceptual decision making weaknesses in compulsivity. Scientific Reports, 7(1).


• Kiso, H and Hershey. D.A. (2017). “Working Adults’ Metacognitions Regarding Financial Planning for Retirement”. Work, Aging and Retirement, Vol. 3, No. 1: 77–88.


• Klaczynski, P. A. (2005). “Metacognition and Cognitive Variability: A Two-Process Model of Decision Making and its Development”. Mah wah, 39–76.


• Kuhn, D. (2001). “How do People Know?” Psychological Science, 12: 1–8.


• Liang, T, Lai, H.,& Ku Y. (2006). Personalized content recommendation and user satisfaction: Theoretical synthesis and empirical findings. Journal of Management Information Systems, 23(3), 45-70.


• Mcgoun, E. G. (1992). “On Knowledge of Finance, International Review of Financial Analysis”, Vol. 1, No. 3: 161-177.


• Preiss, D., Cosmelli, D., Grau, V. and Ortiz, D. (2016). Examining the influence of mind wandering and metacognition on creativity in university and vocational students. Learning and Individual Differences, 51, pp.417-426.


• Sandberg, K. Blicher, J.B. Dong, M.Y. Rees, G. Near, J. Kanai, R. (2014). “Occipital GABA Correlates With Cognitive Failures in Daily life”. Journal Homepage: www.elsevier.com NeuroImage 87: 55–60.


• Schroder, H., Driver, M. & Streufert, S. (1967). Human information processing. United States: Holt, Rinehart and Winston, Inc.


• Simon, H.A. (1972). “Theories of Bounded Rationality, Decision and Organization”, by McGuire, C.B. and Radner, Roy, North-Holland Publishing Company.


• Lydia L. F. Schleifer and Richard B. Dull (2009) Metacognition and Performance in the Accounting Classroom. Issues in Accounting Education: August 2009, Vol. 24, No. 3, pp. 339-367.


• Wan, L. Bruce, H. Boutros, N. and H.J.Crawford. (2008). “Smoking Status Affects Men and Women Differently on Traits and Cognitive Failures”.Personality and Individual Differences,4(2): 425-435.


• Wells, A. and Cartwright-Hatton. S. (2004). “A Short Form of the Metacognitions Questionnaire: Properties of the MCQ-30”. Behaviour Research and Therapy, 42(4): 385-39