سرریز نوسانات بین قیمت نفت اپک و بازارهای سهام با در نظر گرفتن چرخه های تجاری و شکست ساختاری (مطالعه موردی؛ کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و ایران)

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

مرتضی باوقار ¹ (دانشجوی دکترا , حسابداری, دانشکده علوم انسانی , دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان)
مهدی فغانی ² (استادیار گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان)
محمدحسین رنجبر ³ (استادیار گروه حسابداری و مدیریت مالی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس)

تاریخ دریافت : 1398/08/29 تاریخ پذیرش : 1398/10/11 تاریخ انتشار : 1401/01/01

کلید واژه: چرخه های تجاری, قیمت نفت اپک, شکست ساختاری, بازار سهام, سرریز نوسانات,

چکیده مقاله :

مطالعه ی سرریز نوسانات بین بازارها موضوعی مهم و مورد بحث در حوزه مالی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی سرریز نوسانات بین قیمت نفت اپک و بازار سهام ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با در نظر گرفتن چرخه های تجاری و شکست ساختاری انجام شده است. داده های مورد نظر از طریق سایت رسمی سازمان اپک و آرشیو شاخص های بورس اوراق بهادار هر یک از کشورهای مورد مطالعه از ابتدای سال 2012 تا پایان نیمه اول سال 2018 و بصورت ماهیانه گردآوری و با استفاده از مدل های همبستگی، مدل GARCH-BEKKدو متغیره و آزمون علیت گرنجر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که سرریز نوسانات قیمت نفت اپک بدون محاسبه شکست ساختاری، بر بازارهای سهام کشورهای مورد نظر اثر گذار است. اما زمانی که از شکست ساختاری استفاده شود، نتایج متفاوت خواهد بود. همچنین نتایج حاصل از آزمون علیت گرنجر نیز نشان می دهد که ارتباط علی- معلولی بین قیمت نفت اپک و شاخص بورس تهران وجود ندارد ولی در برخی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از جمله عربستان سعودی و بحرین، قیمت نفت در وقفه های مختلف زمانی، علت تغییرات شاخص بازار سهام است.

چکیده انگلیسی:

Studying the spillover between markets is an important and controversial topic in the financial field. The purpose of this study was to investigate the spillover between OPEC oil prices and the stock market of Iran and GCC countries considering trade cycles and structural failure. The data were collected monthly through the OPEC official web site and the archives of each of the countries listed on the stock exchange index from the beginning of 2012 until the end of the first half of 2018, using bivariate GARCH-BEKK, correlation models and Granger Causality test. The results show that the spillover of OPEC oil price volatility without affecting structural breakdown affects the stock markets of the target countries. But when it comes to structural failure, the results will be different. The results of Granger Causality test also show that there is no causal link between OPEC oil price and Tehran Stock Exchange index, but in some of GCC countries such as Saudi Arabia and Bahrain, oil prices at different intervals is due to changes in the stock market index.

منابع و مأخذ:

• پهلوانی، مصیب و صمدی، علی حسین (1388). "همجمعی و شکست ساختاری در اقتصاد"، دانشگاه سیستان و بلوچستان، نشر نور علم.


• حیدری حسن، رفاح کهریز آرش، طالبی فرزانه (1397)، "بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت بر شاخص ریسک کشوری در کشورهای عضو اوپک در رژیم های مختلف اقتصادی". فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی،۱۴ (۵۷) :۸۷-۱۲۳


• رنجبر، محمد حسین؛ فلاح شمس، میرفیض و رضازاده، روح اله (1397). "بررسی اثر نا اطمینانی نرخ ارز بر شاخص قیمت سهام و میزان سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران (با استفاده از مدلهای GARCH و VAR)" فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری، دوره هفتم، شماره 27، صفحات 79-102.


• رهنمای رودپشتی، فریدون و قندهاری، شراره (1394)، "برآورد ارزش در معرض خطر مبتنی بر محدودیت بر ارزیابی عملکرد مدیریت پرتفوی فعال در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 24، پاییز 1394


• سفیدبخت، الهه و رنجبر، محمدحسین (1396). "مطالعه سرریز نوسانات بین قیمت نفت، نرخ ارز، قیمت طلا و بازار سهام تحت فواصل زمانی و شکست ساختاری با استفاده از مدل گارچ (BEKK) و الگوریتم ICSS"، مجله مهندسی مالی و اوراق بهادار، دوره ی 8، شماره 33، زمستان 1396.


• سوری، اقتصادسنجی جلد (1)، چاپ چهارم،نشرفرهنگ شناسی،1394.


• سوری، اقتصادسنجی جلد(2)،چاپ چهارم،نشرفرهنگ شناسی،1394.


• سید حسینی، سید محمد و ابراهیمی، سید بابک (1392). "مدل سازی مقایسه ای سرایت تلاطم با در نظرگرفتن اثر حافظه بلندمدت (مطالعه موردی: سه شاخص منتخب صنایع)" مجله تحقیقات، تابستان 1392، صفحه74-51


• علمی، زهرا (میلا)؛ ابونوری، اسمعیل؛ راسخی، سعید و شهرازی، محمد مهدی (1393). "اثر شکست های ساختاری در نوسانات بر انتقال تکانه و سرریز نوسان میان بازارهای طلا و سهام ایران"، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال هشتم، شماره 2، تابستان 1393 ، صفحات (73-57)


• شهنازی، روح اله و آفرینش فر، سعید (1395)، "بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت بر ارزش افزوده بخش های مختلف اقتصادی در ایران"، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال دوازدهم، شماره 48، 172- 143


• فطرس، محمدحسن و هوشیدری، مریم (1395)، "بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت خام بر نوسانات بازدهی بورس اوراق بهادار تهران رویکرد GARCHچند متغیره"، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، سال پنجم، شماره 18، 177-147


• کشاورزیان، مریم؛زمانی، مهرزاد؛ پناهی نژاد، هدی (1389). "اثر سرریز نرخ دلار آمریکا بر روی قیمت نفت خام" مجله علمی پژوهشی مطالعات اقتصاد انرژی،  شماره 27، زمستان 1389، صفحه 133 تا 156


• محنت فر، یویف (1395)، "بررسی تأثیر شوک های نفتی بر متغیرهای اقتصاد کلان ایران"، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، سال پنجم، شماره 17، 242-225


• نیکومرام, هاشم؛ پورزمانی، زهرا و دهقان، عبدالمجید. (1394). بررسی سرایت‌ تلاطم بازارهای موازی بازار سرمایه بر صنایع بورسی (صادرات و واردات محور). دانش مالی تحلیل اوراق بهادار, 8(25), 1-18.


• Arago, V., & Fernandez, M.A. (2007). Influence of structural changes in transmission of information between stock markets: A European Empirical Study Journal of Multinational Financial Management, 17(1):112-124.


• Bernanke, B.S., Laubach, T., Mishkin, F.S., Posen, A.S. (1999). Inflation Targeting: Lessons from the International Experience. Princeton University Press, Princeton, NJ


• Bernanke, Ben S. & Mark Gertler (1995), "Inside the Black Box: The Credit Channel of Monetary Policy Transmission", Journal of Economic Perspectives, Vol. 9, No. 4, PP. 27-48.


• Brent, M.M., Oster, I.I. (1974). Nutritional substitution -- a new approach to microbial control for Drosophila cultures.  I. S. 51(): 155--157.


• Chang, C. L., Khamkaew, T., Tansuchat, R. & McAleer, M. (2011), “Interdependence of International Tourism Demand and Volatility in Leading ASEAN Destinations”,Tourism Economics, 17 (3): 481–507.


• Chang, Ch. L., McAleer, M., & Tansuchat, R. (2013). Conditional correlations and volatility spillovers between crude oil and stock index returns. The North American Journal of Economics and Finance, 25, 116–138.


• Ewing, B.T., & Malik, F. (2013). Volatility transmission between gold and oil futures under structural breaks. International Review of Economics and Finance, 25(3): 113–121.


• Hammoudeh, S. and Li, H. (2005). Oil sensitivity and systematic risk in oilsensitive stock indices. Journal of Economics and Business, 57, 1-21.


• Husted, B. W., & de Sousa-Filho, J. M. (2016). The impact of sustainability governance, country stakeholder orientation, and country risk on environmental, social, and governance performance. Journal of Cleaner


• Inclan, C., & Tiao G.C. (1994). Use of cumulative sums of squares for retrospective


• Jiawen Luo , Wang Shengquan , (2019), The Asymmetric High-frequency Volatility Transmission across International Stock Markets, Finance Research Letters


• Kiyotaki, N. & J. H. Moore (1997), "Credit Cycles", Journal of Political Economy, Vol. 105, No. 2, PP. 211–48.


• Lamoureux, C. G., & Lastrapes, W. D. (1990). Persistence in variance, structural change and the GARCH model. Journal of Business and Economic Statistics, 8, 225–234


• Lee, C. C., Lee, C. C., & Ning, S. L. (2017). Dynamic relationship of oil price shocks and country risks. Energy Economics.


• Liu, C., Sun, X., Chen, J., & Li, J. (2016). Statistical properties of country risk ratings under oil price volatility: Evidence from selected oil-exporting Energy policy, 92, 234-245.


• Mishkin, 2000. “What Should Central Banks Do?,” National Bureau of Economic Research, Inc


• Muritala, T., Taiwo, A. and Olowookere, D. (2012).Crude oil price, stock price and some selected macroeconomic indicators: implications on the growth of Nigeria economy. Research Journal of Finance and Accounting, 3 (2), 42-48


• Nelson, W.R., and Perli, R. (2005); “Selected Indicators of Financial Stability”. Available at http://www.ecb.europa.eu/events/pdf/ conferences/jcbrconf4 /Perli.pdf


• Perron, P. (1997). Further evidence on breaking trend functions in macroeconomic variables. Journal of Econometrics, No. 80, pp. 355–385


• Ranjbar Mohammad Hossein, and Manjunath S.J., (2011). "Stock Market Integration and Volatility Spillover between Iran and GCC Countries", International Journal of Management Research and Technology, Volume 5, Number 2, July-December 2011: 261-276.


• Sanso, A., & Arago, V., & Carrion, J.Ll. (2004). Testing for changes in the unconditional variance of financial time series. Revista de Economía Financiera, 4(4): 32–53.


• Sehgal, S. and Kapur, R. (2012).Relationship between oil price shocks and stock market performance: evidence for select global equity markets.Vision: The Journal of Business Perspective, 16 (2), 81-92.


• Sharma, N. and Khanna, K. (2012). Crude oil price velocity and stock market ripple a comparative study of BSE with NYSE & LSE. Indian Journal of Exclusive Management Research, 2 (7), 1-7.


• Sujit and Kumar(2011) STUDY ON DYNAMIC RELATIONSHIP AMONG. International Journal of Applied Business and Economic Research,Vol. 9, No. 2, (2011): 145-165


• Toraman, C., Basarir, C. and Bayramoglu, M.F. (2011. Effects of crude oil price changes on sector indices of Istanbul stock exchange. European Journal of Economic and Political Studies, 4 (2), 109-124.