استرس مالی و پویایی اقتصاد ایران (کاربردی از مدل شبکه عصبی و مدل خودرگرسیونی مارکوف سوییچنگ)

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

مرضیه ابراهیمی شقاقی ¹ (دانش آموخته دکتری رشته مدیریت مالی،گروه مدیریت مالی، واحد علوم و تحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
محمد ابراهیم مداحی ² (استادیار رشته روانشناسی، گروه روانشناسی ،دانشگاه شاهد،تهران،ایران.)
تقی ترابی ³ (دانشیار رشته اقتصاد،گروه اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1398/11/07 تاریخ پذیرش : 1398/12/24 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: استرس مالی, رونق و رکود اقتصادی, شاخص نااطمینانی استرس مالی,

چکیده مقاله :

یکی از علائم هشدار بحران مالی، استرس‌های فزاینده‌ای است که در بازارهای مالی روی می‌دهد و به افزایش نااطمینانی و بی‌ثباتی در اقتصاد منجر می‌شود. از این رو هدف اصلی این پژوهش، محاسبه شاخص استرس مالی در بازارهای مالی ایران و شناسایی تأثیرهای آن بر رشد اقتصادی است.در این مقاله در قالب سه مرحله به رابطه استرس مالی و رکود و رونق اقتصادی ایران پرداخته شده است. در مرحله اول با ساخت یک شاخص ترکیبی نااطمینانی استرس مالی با بکارگیری مدل آرچ و گارچ قادر به بررسی رابطه میان رشد اقتصادی و شاخص نااطمینانی استرس مالی گشته ایم. در مرحله دوم تأثیر استرس مالی بر روی رونق و رکود اقتصادی به روش پرسپترون چند لایه نشان می‌دهد که پیش‌بینی می‌شود از سال 1397 تا فصل اول 1399 همچنان اقتصاد در حال رکود باشد و با شروع فصل دوم 1399 شاهد رونق اقتصادی باشیم. با توجه به نتایج به دست آمده استرس مالی در تشخیص و پیش بینی رکود و رونق اقتصادی نقش به‌سزایی دارد. در مرحله پایانی تاثیر استرس مالی در کنار بقیه متغیرهای تابع تولید بر روی رشد اقتصادی با استفاده از مدل خود رگرسیونی مارکوف سوییچینگ سنجیده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده شاخص در مدل‌های بلندمدت و کوتاه مدت اثر منفی و معنی دار بر رشد اقتصادی دارد.

چکیده انگلیسی:

It has a significant negative impact on economic growth.One of the warning signs of the financial crisis is the increasing stress that is occurring in the financial markets, leading to increased uncertainty and instability in the economy. Therefore, the main purpose of this study is to calculate financial stress index in Iranian financial markets and identify its effects on economic growth.This paper deals with the relationship between financial stress and recession and economic prosperity in three stages. at first, the effect of financial variables on financial stress has been measured by panel data using random data and random effects.Then by constructing a composite index of financial stress uncertainty using Arch & Garch model we are able to investigate the relationship between economic growth and financial stress uncertainty index. In the second the effect of financial stress on economic growth and recession by multilayer perceptron method shows that it is predicted that the economy will continue to be in recession from the year 1397 to the first quarter of 1399 and with the beginning of the second season of 1399 we will see economic prosperity.Finally, the effect of financial stress along with other variables of production function on economic growth were measured using Markov switching self-regression model. Based on the results, the index has a significant negative effect on economic growth in the long run and short run models.

منابع و مأخذ:

• فاطمه آسیایی طاهری(1395). تعیین شاخص استرس مالی در بازار های بانکداری، ارز و بیمه.پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.


• خزلی پور، نسرین (1393) ت‍اث‍ی‍ر ت‍ن‍ش‌ ه‍ای‌ م‍ال‍ی‌ ب‍ر ت‍ول‍ی‍د ن‍اخ‍ال‍ص‌ داخ‍ل‍ی‌ ای‍ران‌ ب‍راس‍اس‌ اطلاع‍ات‌ ف‍ص‍ل‍ی‌ دوره‌ 1379 -1389، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان.


• عثمانی، محمد قسیم زمستان (1381) شناسائی مدل هزینه سرمایه و عوامل موثر بر آن. تز دکتری. دانشکده مدیریت و حسابداری،دانشگاه علامه طباطبائی.تهران


• فرزین وش، اسدالله و موسی عباسی ( 1385). "بررسی رابطه تورم و نااطمینانی در ایران با استفاده از مدل­های GARCH و حالت - فضا "، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 74، ص 55-25.


• اکبر قنبری(1398) طراحی شاخص استرس مالی در نظام مالی ایران با رویکرد نظریه پرتفوی.تز دکتری رشته مدیریت مالی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.


• معطوفی، علیرضا(1393)تبیین مشخصه های استرس مالی در بازار سرمایه ایران،تز دکتری رشته مدیریت مالی،دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.


• نیکجو، فایزه(1389) ساخت شاخص تنش مالی برای اقتصاد ایران و بررسی اثرات آن بر رشد اقتصادی، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد، دانشکده اقتصاد،دانشگاه شهید بهشتی.


• یعقوبی نژاد،معصومه(1395) تنش مالی و اثرات آن بر رشد اقتصادی ایران،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد.


• ناد علی،محمد(1392) "محاسبه شاخص تنش در بازار پول اقتصاد ایران"، پژوهش ها و سیاست های اقتصادی سال بیست و یکم تابستان 1392 شماره 66ص142-115.


• صمدی, علی حسین؛ پریسا بهلولی و نگار سنگ سفیدی، (1391)، مروری بر الگوهای مارکوف سویچینگ و کاربردهای آن در اقتصاد، اولین همایش بین المللی اقتصاد سنجی، روشها و کاربردها، سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.ص15-32


• Aboura, S., & Van Roye, B. (2013). “Financial stress and economic dynamics: an application to France” (No. 1834). Kiel Working Paper.


• Aboura, S., & van Roye, B. (2017). “Financial stress and economic dynamics: The case of France. International Economics”, 149, 57-73.


• Alsamara, M., Mrabet, Z., Jarallah, S., & Barkat, K. (2019). “The switching impact of financial stability and economic growth in Qatar: Evidence from an oil-rich country”. The Quarterly Review of Economics and Finance, 73, 205-216.


• Asterieous Dimitrios and Price simon(2000),"uncertainty,investment and economie growth:evidence from a dynamic panel",city university


• Caballero, R.J., and Kurlat, P. (2008).” Flight to Quality and Bailouts”, Policy Remarks and Literature Review. MIT Department of Economics,Working Paper No. 08-21.


• Cardarelli R, Elekdag S and Lall S (2009).” Financial Stress, Downturns, and Recoveries”. IMF Working Paper, WP/09/100.


• Crawford, A. and M. Kasumovich (1996). "Does Inflation Uncertainty Vary with the Level of Inflation?", Bank of Canada, Ottawa Ontario Canada K1A 0G9.


• Dargahi, H. (2010). An Index of Financial Stress for Economic Growth Analysis Using Macro Data: Case of a Developing Economy.


• Davig, T., and Hakkio, C. (2010). “What is the effect of financial stress on economic activity”. Available at http://ideas.repec.org/a/fip/fedker/y2010iqiip35- 62nv.95no.2.html.


• Dovern, J., & Van Roye, B. (2013).” International transmission of financial stress: evidence from a GVAR”, (No. 1844). Kiel Working Paper.


• Duca ML and Peltonen TA (2011). “Macro-Financial Vulnerabilities and Future Financial Stress Assessing Systemic Risks and Predicting Systemic Events”. Available: http://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/scpwps/ecbwp1311.pdf.


• Hakkio, C.S., and Keeton, W.R. (2009). “Financial Stress:What Is It, How Can It Be Measured, and Why Does It Matter?”. Available at http://ideas.repec.org/a/fip/fedker/y2009iqiip5- 50nv.94no.2.html.


• Hanschel; E., and P. Monnin . (2005). “Measuring and forecasting stress in the bankingsector: Evidence from Switzerland”. BIS Papers No. 22: Investigating the relationship between the financial and Real economy, April, 431-449.


• Hautsch, N. and Hess, D. (2007).” Bayesian Learning in Financial Markets: Testing for the Relevance of Information in Price Discovery”. Journal of Financial and Qualitative Analysis, Vol. 42, No. 1, March.


• Holland, S. A. (1995)." Inflation and Uncertainty:Tests for Temporal Ordering", Journal of Money Credit and Banking,Vol. 27, No. 3, pp. 827-837.


• Hubrich, K., & Tetlow, R. J. (2015). “Financial stress and economic dynamics: the transmission of crises”. Journal of Monetary Economics, 70, 100-115.


• Hollo D (2012). “A System-Wide financial Stress Indicator for the Hungarian financial System”. Financial Stability Department, MNB Occasional Papers 105.


• Illing, M., and Liu, Y. (2006). “Measuring Financial Stress in a Developed Country: An Application to Canada”. Journal of Financial Stability, Vol. 2, No. 3, PP. 243-265.


• Illing, M. and Liu, Y. (2003). “An Index of Financial Stress for Canada”. Bank of Canada, Working Paper 2003-14.


• Lensink Robert,Hong bo and sterken elmer(2002), "Does uncertainty affect economic growth?" An empirical Analysis-university of Groningen


• Lee, C. C., & Lin, C. W. (2018). “Economic growth, financial market, and twin crises”. The Journal of International Trade & Economic Development, 27(8), 937-967.


• Mishkin, F.S. (2000). “Financial Policies and the Prevention of Financial Stress in Emerging Market Economies”. Available athttp://elibrary.worldbank.org/doi/pdf/10.1596/1813- 9450-2683.


• Mishkin, F.S. (1991). “Asymmetric Information and Financial Crises: A Historical Perspective”. in R.G. Hubbard, ed., Financial Markets and Financial Crises. Chicago: University of Chicago Press.


• Nelson, W. R., & Perli, R. (2007). Selected indicators of financial stability. Risk Measurement and Systemic Risk, 4, 343-372.


• Oet, M.V., Eiben, R., Bianco, T., Gramlich, D., and Ong, S.J. (2011). “The Financial Stress Index: Identification of Systemic Risk Conditions”. Federal Reserve Bank of Cleveland, Working Paper 11-30


• Park, C. Y., & Mercado, R. V. (2014). “Determinants of financial stress in emerging market economies”. Journal of Banking & Finance, 45, 199-224.


• Polat, O., & Ozkan, I. (2019).” Transmission mechanisms of financial stress into economic activity in Turkey”. Journal of Policy Modeling, 41(2), 395-415.


• Roye BV (2012). “Financial Stress and Economic Activity in Germany”, Available: http://rcea-canada.org/pages/may_2012_rimini/papers/van%20Roye.pdf.


• Roye BV (2011). Financial Stress and Economic Activity in Germany and the Euro Area. Available: http://www.ifw-members.ifw-kiel.de/publications/financial-stress-and-economic-activity-in-germany-and-the-euro-area/financial-stress-and-economic-activity-in-germany-and-the-euro-area.pdf.


• SANDAHL, J. F., Holmfeldt, M., Rydén, A., & Strömqvist, M. (2011). “An index of financial stress for Sweden”. sveriges riksbank economic review, 2.