تأملی در مسأله ی سکوت شارع
محورهای موضوعی : جامع الفقهیهرضا رنجبر 1 , رحیم وکیل زاده 2
1 - استادیار گروه حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
2 - استادیار گروه حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
کلید واژه: سکوت قانونگذار, شارع, شمولیت,
چکیده مقاله :
بحث سکوت شارع و قانونگذار ارتباط زیادی با موضوع منابع استنباط احکام دارد که اگر به منبععقل و سیرهی عقلا به دیدهی منبع احکام نگریسته شود، نمیتوان ادعا نمود که همه ی احکام بهصورت عام و خاص در قرآن و سنت مطرح شده بلکه در کنار کتاب و سنت به عقل، علاوه بر ابزارفهم کتاب و سنت به دیدهی منشا صدور قوانین مورد نیاز جوامع بشری نگریسته می شود که ایننظریه میتواند زمینهی گفتگو و هماهنگی علم و دین گردد. ولی اگر در منابع استنباط احکام فقطکتاب و سنت حجت و معتبر شمرده شود و از طرفی ادعا شود که دین پاسخ گوی تمام نیازهایبشری است و اسلام خاتم ادیان است؛ در واقع سکوت قانونگذار را رد نموده و معتقد شده اند کههمهی موضوعات در دین اسلام دارای حکم شرعی هستند. درخصوص موضوع مذکور آرای مختلفمطرح گردیده که گروهی قائل به شمولیت کتاب وسنت در پاسخگویی به تمام نیازهای بشری بهتنهایی میباشند، ولی گروهی چنین شمولیتی را مطلقاً نپذیرفتهاند. گروه سوم نظریه ی اعتدال راپیشه کردهاند. در این مقاله نظریهی اعتدال نزدیکتر به حقیقت معرفی شده است.
The discussion of silence of law maker has deeply connected to thesubject of sources of orderes inference. If we regard the reason andmethods of rationalists as a orderes source , we can not claim thatthere are all orderes , generally and particularly , in Quran andTradition (sunah) , but we see that in addition to holy scripture andtradition, The reason is regarded not only as a instrument of holyscripture and tradition understanding , but also as a sourse of issuingorderes that human societies need them. This thesis can provide thesituation for dialog and harmony of science and religion. If oneregard holy scripture and tradition as a only valid source of ordersinference and on the other hand claims that the religion can satisfyall needs and demands of humanity and that Islam is final religion,Then he will deny the silence of law maker and believes that allmatters and subjects have their own canonical orders. There aredifferent views concerning this matter. A group believe theinclusivness and self-sufficiency of holy scripture and tradition insatisfiny of all humanity needs and demands. And another grouphas not accepted such a inclusiveness and self-sufficiency. Thirdgroup has accepted middle and moderate view. We claim in thisessay that the third view namely middle view is closer to the truth.