تحلیل اسنادی سیاست‌گذاری سلامت در دولتهای هشت‌گانه جمهوری اسلامی ایران از سال 1400-1368 (با تأکید بر مصوبات هیأت دولت)
محورهای موضوعی : -مدارک پزشکی
فاطمه السادات همایونی
1
,
علی بقائی سرابی
2
,
محمود عیسوی
3
,
عاصمه قاسمی
4
1 - دانشجوی دکتری جامعهشناسی سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه جامعهشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه اقتصاد اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
4 - استادیار گروه علوم اجتماعی-جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: سیاست‌گذاری سلامت, دولت, هیأت وزیران, بهداشت و درمان.,
چکیده مقاله :
مقدمه: به دلیل ساختار اقتصاد سیاسی ایران و نقش دولت در سیاست‌گذاری اجتماعی، شناخت تحولات سیاستهای اجتماعی – رفاهی کشور از جمله بهداشت و درمان در دولتهای پس از انقلاب اسلامی از مهم‌ترین مسائل جامعهشناسی سیاسی به شمار میآید. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، تحلیل اسنادی سیاست‌گذاری سلامت در دولتهای هشت‌گانه جمهوری اسلامی ایران از سال 1400-1368 (با تأکید بر مصوبات هیأت دولت) بود. روش پژوهش: در این مطالعه از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی با تأکید بر مصوبات هیأت دولت در سال‌های 1368 تا 1400 استفاده شد. مصوبات مذکور ابتدا به شيوه کدگذاري باز و ثانويه و در نهايت به مقوله‌های اصلی سیاست‌گذاری حوزه سلامت تبدیل شدند. پایایی کدگذاری‌ها از طریق کدگذاری مجدد در طول دو هفته، به میزان 75% و از طریق پایایی بین کدگذاران (دو کدگذار مختلف) با میزان 90% مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که مصوبات دولت‌ها در حوزه سلامت، بهداشت و درمان با خط‌مشی اصلی و شعارهای انتخاباتی آنان همخوانی دارد، اما رویکرد سیاسی دولتهای هشت‌گانه تأثیر چندانی بر سیاست‌گذاری آنان در حوزه سلامت نداشته است و این سیاست‌ها بیشتر کوتاه‌مدت و مقطعی و منطبق با شرایط جامعه بوده است. همچنين هیچ‌کدام از دولت‌ها در زمینه‌های سیاست‌گذاری‌های شناسایی شده در این پژوهش، تعادل کافی را نداشته‌اند. نتیجه‌گیری: شاید این دولت‌ها بر مبنای شعارها و خط‌مشی‌های خود حرکت کرده باشند، اما همگی بر اساس اقتضائات کوتاه‌مدت سیاست‌گذاری سلامت را انجام داده و این سیاست‌گذاری‌ها یک خط واحد برای دستیابی به اهداف بلندمدت در نظام سلامت را دنبال ننموده‌اند.
Introduction: Due to Iran's political-economic structure and the government's role in social policymaking, understanding the transformations in social-welfare policies, including health and medical care, in the post-Islamic Revolution governments is among the key issues in political sociology. Therefore, the aim of this research was to conduct a document analysis of health policy in the eight successive governments of the Islamic Republic of Iran from 1989 to 2021, with an emphasis on cabinet resolutions. The study employed a qualitative content analysis method, focusing on cabinet resolutions from 1989 to 2021. Methods: In this study, we employed a qualitative content analysis approach with an inductive method, focusing on government board approvals from 1989 to 2021. Initially, these approvals underwent open and secondary coding methods, ultimately evolving into the primary categories of health policy. The reliability of the coding was substantiated through a re-coding process conducted over two weeks, achieving a consistency rate of 75%. Additionally, inter-coder reliability between two distinct coders was established at a rate of 90%. Results: The findings indicate that government resolutions in the health sector, including health and medical care, are consistent with their primary policies and electoral slogans. However, the political approach of the eight successive governments has not significantly influenced their health policymaking. These policies have been more short-term, situational, and responsive to societal conditions. None of the examined governments demonstrated a sufficient equilibrium across the policy domains identified in this study. Conclusion: While these governments may have operated following their declared slogans and policies, the formulation of health policies consistently prioritized short-term exigencies. Consequently, these policies failed to align cohesively toward achieving long-term objectives within the health system.
1- Amjadi H, Motallebi M, Ganji GA. Comparative Analysis of Socio-welfare Policies in Ahmadinejad's and Rouhani's Governments. Journal of Iranian Social Development Studies, 2020 Jul 22; 12(47): 177-91. [In Persian]
2- Heidari Orejlo P, Vahdat S, Soltani H. Presentation of Health Financing System Model with Emphasis on Structural, Contextual, Instrumental and Content Factors. Journal of healthcare management, 2020 May 21; 11(35): 87-99. [In Persian]
3- MajdZadeh R, Ahmadnejad E, Abdi J. Observatory on Health (NIHR). Tehran: National Institute of Health Researches of Iran; 2017.b [In Persian]
4- Qarakhani M. The Government and Health Policy in Iran (1981-2009). Social Sciences, 2013 Aug 23; 20(61): 211-54. [In Persian]
5- Universal health coverage in Iran, current situation, challenges and strategies. Tehran: National Institute of Health Researches of Iran; 2019. [In Persian]
6- Malek Mohammadi HR, Vahdaninia V. The evolution of health policy: Transition to the governance paradigm for health. Iranian Journal of Public Policy, 2016 Aug 22; 2(2): 73-94. [In Persian]
7- Kazeminia M, Khatony A, Jafari F. Assessing Good Governance in the Dimensions of Quality, Effectiveness and Accountability in the Health System of Iran and Selected Countries: A Comparative Study. Journal of healthcare management, 2022 Feb 20; 12(4): 7-18. [In Persian]
8- Qarakhani M. Social Policy in Iran: The Gap between the State and the Nation. Social Sciences, 2017 Feb 19; 23(75): 93-118. [In Persian]
9- Qarakhani M. Social policy research in Iran. Social Development and Welfare Planning, 2012 Jan 21; 2(9): 148-123. [In Persian]
10- Javaheri F, Safari Shali R. The lack of a comprehensive health policy (As a social problem). Journal of Social Problems of Iran, 2020 Mar 10; 11(1): 63-87. [In Persian]
11- Mafimoradi S, Gholipour R, Rahnavard F, Abooyee Ardakan M. How Health Policies change in Islamic Republic of Iran? A substantive theory to understand the policy process. Payesh (Health Monitor), 2020 Dec 15; 19(6): 673-91. [In Persian]
12- Tabrizi M. Qualitative content analysis from the perspective of deductive and inductive approaches. Social sciences, 2014; 21(64): 105-38. [In Persian]
13- Azkia M, Ahmadrash R, Partazian K. Qualitative research methods from theory to practice. Tehran, Agah Publishing. 2017.[In Persian]
14- Sharifi E, Fathi S, Safiri K. Qualitative content analysis of parliament acts with a focus on women (1376-1379). Quarterly Journal of Women and Society, 2022 Jun 22; 13(50): 67-84. [In Persian]
15- Ministry of Cooperatives, Labour, and Social Welfare. Collection of Multi-Dimensional Poverty Reports: Health and Health Poverty Report in Iran; 2021. [In Persian]
16- Ministry of Cooperatives, Labour, and Social Welfare. Collection of poverty monitoring reports in 2021; 2021. [In Persian]