بررسی زمینه های پیدایش، رشد، گسترش و اضمحلال فرقه معتزله در جهان اسلام
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخمحمد کریم 1 , عبدالعزیز موحد 2 , غفار پور بختیار 3
1 - گروه تاریخ، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.
2 - گروه تاریخ، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
3 - گروه تاریخ، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.
کلید واژه: معتزله , واصل بن عطا, حسن بصری , فرقه های اسلامی , ملل و نحل,
چکیده مقاله :
پس از رحلت پیامبر اکرم (ص ) افتراق هایی در میان امت اسلامی روی داد که معلول اختلاف بر داشت های متفاوت از کتاب ، سنت و تحولات سیاسی و ارتباط فرهنگی دیگر ملل بود . در چنین زمانه ای بود که فرقه های گوناگون ظهور کرد ند . یکی از این فرقه ها خوارج بود که مرتکبین گناهان کبیره را کافر می دانستند و گروه دیگر مرجئه بودندکه مخالف این اندیشه خوارج بودند . همین اختلاف بین خوارج و مرجئه سبب پیدایش معتزله شد . معتزله یکی از فرقه های عقلی – استدلالی است که بنیان گذار آن واصل بن عطاست . این گروه در پایان دوره بنی امیه از خلاء قدرت استفاده کردند و به تبلیغ مسلک و مرام خود پرداختند . در دوره اول بنی عباس به فعالیت فکری خود ادامه دادند و از نهضت ترجمه استفاده کرده و با افکار فلسفی آشنا شدندو خود را با عقل و فلسفه مجهز کردند. . در عهد مامون، معتصم و واثق به قدرت سیاسی نزدیک شدند و پیشرفت فراوان کردند . این فرقه در عهد متوکل با مشکلاتی مواجه شد و رو به ضعف نهاد . هدف از این پژوهش بررسی زمینه های پیدایش ، رشد ، گسترش و اضمحلال فرقه معتزله است روش کار در این مقاله توصیفی – تحلیلی و با رجوع به شواهد تاریخی است.
پس از رحلت پیامبر اکرم (ص ) افتراق هایی در میان امت اسلامی روی داد که معلول اختلاف بر داشت های متفاوت از کتاب ، سنت و تحولات سیاسی و ارتباط فرهنگی دیگر ملل بود . در چنین زمانه ای بود که فرقه های گوناگون ظهور کرد ند . یکی از این فرقه ها خوارج بود که مرتکبین گناهان کبیره را کافر می دانستند و گروه دیگر مرجئه بودندکه مخالف این اندیشه خوارج بودند . همین اختلاف بین خوارج و مرجئه سبب پیدایش معتزله شد . معتزله یکی از فرقه های عقلی – استدلالی است که بنیان گذار آن واصل بن عطاست . این گروه در پایان دوره بنی امیه از خلاء قدرت استفاده کردند و به تبلیغ مسلک و مرام خود پرداختند . در دوره اول بنی عباس به فعالیت فکری خود ادامه دادند و از نهضت ترجمه استفاده کرده و با افکار فلسفی آشنا شدندو خود را با عقل و فلسفه مجهز کردند. . در عهد مامون، معتصم و واثق به قدرت سیاسی نزدیک شدند و پیشرفت فراوان کردند . این فرقه در عهد متوکل با مشکلاتی مواجه شد و رو به ضعف نهاد . هدف از این پژوهش بررسی زمینه های پیدایش ، رشد ، گسترش و اضمحلال فرقه معتزله است روش کار در این مقاله توصیفی – تحلیلی و با رجوع به شواهد تاریخی است.