«رویارویی مصدق با قانون‌گریزی دربار: بازگشت به مشروطه یا اشتباه راهبردی در محاسبات سیاسی؟»
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ
پرویز کریمیان راوندی
1
(دانشجوی دکتری تاریخ . دانشکده علوم انسانی واحدعلوم و تحقیقات تهران .دانشگاه ازاد اسلامی .تهران . ایران)
علی بیگدلی
2
(عضو هیات علمی گروه تاریخ و باستان شناسی، واحد،علوم وتحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
سینا فروزش
3
(گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی ، واحد علوم و تحقیقات ،دانشگاه ازاد اسلامی، تهران ، ایران)
کلید واژه: مصدق, مجلس شورای ملی, کاشانی, شاه, قوام,
چکیده مقاله :
دخالت متنفذان دربار نقش مؤثری در سقوط دولت مصدق داشت. فعال‌ترین و بانفوذترین آنان مادر شاه و خواهر دوقلوی او اشرف پهلوی بودند. به‌ویژه اشرف که شبکه‌ای گسترده از افراد بانفوذ تشکیل داده بود که به دار و دسته اشرف معروف بودند. از آغاز زمامداری مصدق این دو زن فعالانه با او مبارزه می‌کردند. مصدق و سایر رهبران نهضت ملی بارها از طریق واسطه‌هایی تلاش کردند تا شاه جلو فعالیت‌های سیاسی آنان را بگیرد، اما موفق نشد. و به رغم اقدامات سخت‌گیرانه مصدق بر ضد دربار و وادار نمودن اشرف به خارج شدن از ایران باز این زن دست از توطئه برنداشت و در پاریس مشغول خیانت به نهضت م نفت ایران بود و هم او بود که در نزدیکی‌های کودتای28 مرداد به تهران آمد و پیام سیا را به برادرش تحویل داد.پرسش اصلی مقاله: رویارویی دکترمحمد مصدق با قانونی‌گریزی دربار، در راستای بازگشت به مشروطهیا اشتباه راهبردی در محاسبات و تصمیم‌گیری‌های سیاسی بود؟ این تحقیق به دلیل ابتناء بر Grounded Theory و اکتشافی بودن، فاقد فرضیه است و تحقیق حاضر، پرسش محور و نظریه‌یاب خواهد بود.شواهد و مستندات تاریخی نشان می‌دهد که تقابل مصدق با قانون‌گریزی دربار در راستای تداوم نظام مشروطه-خواهی در ایران بوده است. بی‌اعتنایی شاه و درباریان به قانون اساسی و انحلال قوه مقننه توسط دکتر مصدق و انعطاف‌ناپذیری وی، دو کفه ترازویی بودند که در عرض هم، پایه‌های نظام دموکراتیک را در ایران تضعیف کردند و زمینه نفوذ بیگانگان را در اخذ تصمیمات کلان و سرنوشت‌ساز برای ایرانیان فراهم ساختند.
The involvement of influential people in the court played an important role in the fall of Mossadegh's government. The most active and influential of them were the Shah's mother and his sister Ashraf Pahlavi. Ashraf in particular, which formed a vast network of influential people known as Ashraf's "gang." From the beginning of Mossadegh's rule, these two women actively fought against him. Mossadegh and other leaders of the national movement repeatedly tried to mediate their political activities through intermediaries, but failed. Despite Mossadegh's harsh actions against the court and forcing Ashraf to leave Iran, the woman did not give up her conspiracy and was betraying the Iranian oil movement in Paris. He came to Tehran and delivered the "CIA message" to his brotherThe main question of the article: Was Mohammad Mossadegh's confrontation with the lawlessness of the court in order to return to the constitution a strategic mistake in political calculations and decisions? This research lacks hypotheses due to its grounded theory and exploratory nature, and the present study will be question-based and theory-finding.Historical evidence shows that Mossadegh's opposition to the lawlessness of the court was in line with the continuation of the constitutionalist system in Iran. The Shah and the courtiers' disregard for the constitution and the dissolution of the legislature by Mossadegh and his inflexibility were two scales that, at the same time, undermined the foundations of the democratic system in Iran and allowed foreigners to influence major decisions. provided a decisive factor for the Iranians.
_||_