تجلی آیین ور در داستان های تاریخی ,و معاصر قوم بلوچ(نمونه موردی:داستان ملک شاه و الاهی)

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

محمدمسیح هاشمی نیا ¹ , فاطمه جان احمدی ² , حلیمه میرکازهی نژاد ³

1 - دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، عضو غیرهیات علمی دانشگاه ولایت ایرانشهر،ایرانشهر- ایران
2 - دانشیار، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس
3 - کارشناس ارشد زبان و ابیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان زاهدان، زاهدان، ایران

تاریخ دریافت : 1399/01/04 تاریخ پذیرش : 1400/04/14 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: قوم بلوچ, آیین ور, داستان شهداد و مهناز, نال, ملک شاه و الاهی,

چکیده مقاله :

آیین و رسوم عنصر سازنده فرهنگ و راهی به سوی پی بردن به تفکرات و نوع جهان بینی مردمان می‌باشند. تنوع آیین و رسوم به غنای فرهنگی می افزاید. قوم بلوچ یکی از اصیل‌ترین اقوام ایرانی است که در طول تاریخ توانسته است زبان و فرهنگ و آیین خود را حفظ نماید. یکی از آیین‌های این قوم ایرانی تبار نال یا وَر می‌باشد.در بسیاری از داستان‌های بلوچی نیز به آن اشاره شده‌است. برای انجام پژوهش سعی بر آن نمودیم که از مردم بلوچ در مناطق مختلف بلوچستان در رابطه با این آیین کهن پرسش‌هایی به عمل آوریم. آنچه در خور توجه است این بود که این رسم باوجود گسترش دانش دینی هنوز در برخی مناطق صورت می‌گیرد و اعتقاد به آن پابرجاست و طبق پژوهش‌های به دست آمده در مواردی چون اتهام به دزدی، جادو و خیانت زمانی که هیچ ادله‌ای برای اثبات گناهکار بودن و بی‌گناهی متهم وجود نداشته باشد تصمیم بر اجرای نال گرفته می‌شود. اتفاقی که چشمگیر و حائز اهمیت است ماجرایی است که در منطقه سرحد در حدود سال 1250هجری شمسی رخ داده‌است و آن ماجرای ملک شاه و الاهی است. در این پژوهش قصد داریم به این اهداف دست یابیم که مراسم نال برای چه اتفاقاتی برگزار می‌شده است و کدام یک از اتهامات از بسامد بالایی برخوردار بوده‌است؟ طبق تحقیقات مراسم نال برای اتهاماتی چون دزدی، جادو و خیانت برگزار می‌شده‌است و در این میان اتهام به دزدی از بسامد بیشتری برخورداربوده‌است. این مقاله طبق شیوه تحلیلی-توصیفی و پژوهش میدانی انجام شده‌است.

چکیده انگلیسی:

Rituals and customs are the basic elements of culture and a way to know the ideology of people. The more variable rituals and customs of a nation are, the more that nation’s culture is varied and expanded. In the current situation of the world where identity crisis is an issue, returning to traditional rituals and customs is one of the methods of preserving cultural identity. Balouch tribe is one of the original tribes of Iran, preserving its language, culture, and rituals. One of the rituals of the tribe is called Nal or Var, which is mentioned in many Balouchi stories too. One of these stories is Shahdad and Mahnaz in which the ritual is performed. To do this study, we interviewed some Balouch people in different regions. It is noticeable that despite religious awareness increase of people, it is still performed in different regions and in cases of theft, magic, and betrayal where there exists no proof to prove the convict’s sinfulness or innocence. A noticeable case of the ritual occurred for Malek Shah and Allahi, in 1871. There are numerous cases of the ritual but only some of them will be mentioned here. This study efforts to find out in which cases and accusations the ritual occurred more. The answer is that the Nal ritual was performed more for accusations of theft, magic and betrayal especially for theft. This study is based on an analytic-descriptive and field-research methodology.