مقاومت مردم آذربایجان در دوره استبداد صغیر انقلاب مشروطیت ایران
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ
یداله تسوجی زاد
1
,
داوود اصفهانیان
2
*
,
معصومه قره داغی
3
1 - گروه تاریخ ، واحد شبستر ، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر ، ایران
2 - گروه تاریخ ، واحد شبستر ، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر ، ایران(نویسنده مسئول)
3 - گروه تاریخ ، واحد شبستر ، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر ، ایران
کلید واژه: روستائیان, مشروطیت, جنبش مقاومت , مجاهدان,
چکیده مقاله :
با پيـروزي انقـلاب مشـروطه درايـران،هـواداران اسـتبداد پشـت سـر محمدعلي شاه قرار گرفتند وبـه مقابلـه بـا نظـام جديـد ونهادهـاي آن پرداختنـد. همچنـين هـواداران مشروطيت درشهرها و روستاها براي دفاع ازدستاوردهاي انقلاب گروههاي مجاهد تشكيل دادند وبـه مقابلـه بـا مستبدين پرداختند. مقاومت مردم تبریز در عصر استبداد صغیر بسیار حائر اهمیت می باشد ولی در تمام دوره جنبش مقاومت تبریز در دوره استبداد صغیر روستاهای آذربایجان مصائب و سختی های فراوانی را متحمل شدند مجاهدان تبریز به رهبری ستارخان و باقرخان به دفاع از مشروطیت برآمدند و مخالفان مشروطه در این شهر با آگاهی از به توپ بستن مجلس ( خانه ملت ) به دنبال محو آثار و نشانه های مشروطیت و سلطه بر شهر برآمدند. از همان آغاز روستائیان در معرض قتل و غارت مخالفان مشروطه قرار داشتند. روستائیان با ستارخان رابطه برقرار کردند و دسته های مجاهدان روستایی شکل گرفت. دهقانان در کنار مقاومت و مبارزه به تدارک آذوقه شهر پرداختند . تلاشهای روستائیان در همیاری و کمک به مجاهدان شهری، زمینه ساز دشمنی مستبدین به آنان شد. روستائیان به انقلاب مشروطیت به مثابه پایان مناسبات کهنسال ارباب و رعیتی می نگریستند و اربابان دیگر به سادگی توان جمع آوری بهره مالکانه را نداشتند چرا که روستائیان دیگر شأنی برای آنان قائل نبودند.
With the victory of the legitimate revolution in Iran, the supporters of the tyranny stood behind Mohammad Ali Shah and fought against the new system and its effects. Also, supporters of constitutionalism in cities and villages formed mujahid groups to defend the achievements of the revolution and fought against the autocrats. The resistance of the people of Tabriz during the age of minor tyranny is very important, but during the entire period of the resistance movement of Tabriz, during the period of minor tyranny, the villages of Azerbaijan suffered many hardships. The city was aware of closing the parliament (house of the nation) with a ball, they sought to erase the traces and signs of constitutionalism and domination over the city. From the very beginning, the villagers were exposed to the killing and looting of the constitutional opponents. Villagers established a relationship with Sattar Khan and rural mujahidan groups were formed. Along with the resistance and struggle, the peasants prepared the food for the city. The efforts of the villagers to cooperate and help the urban Mujahideen became the basis for the enmity of the autocrats. The villagers looked at the constitutional revolution as the end of the old relationship between the lord and the serfs, and the lords were no longer able to collect the property interest because the villagers no longer respected them.
1.امیرخیزی اسماعیل ،1356، قیام آذربایجان و ستارخان ،تهران، ناشرآیدین،چاپ دوم
2.ثقه الاسلام تبریزی ، میرزاعلی آقا، 1355،مجموعه حوادث یومیه مشروطه،ناشر انجمن آثار ملی، چاپ اول
3.جورابچی محمدتقی،1363 ( حرفی از هزاران که اندر عبارت آمد) بکوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیا ن، تهران، ناشر تاریخ ایران ،چاپ دوم
4. شریف کاشانی، محمدمهدی 1363، واقعیات اتفاقیه در روزگار ،تهران ، نشر تاریخ ایران، چاپ دوم
5. مستشارالدوله ، صادق،1361، خاطرات و اسناد مشروطه ،تهران، چاپ طلایه ، چاپ اول
6. بشیری، احمد، 1366،کتاب نارنجی ، تهران ، نشر نور ، چاپ اول
7.کسروی ، احمد ،1398،تاریخ مشروطه ایران ، چاپ امیرکبیر ، چاپ یازدهم
8. کلانتری باغمیشه ، ابراهیم،1377، روزنامه خاطرات شرف الدوله ، تهران ،نشر فکرروز،چاپ اول
9.معاصر ، حسن ،1353، تاریخ استقرار مشروطیت در ایران ،تهران، چاپ ابن سینا ، چاپ اول
17. مهدی ملک زاده ،1387، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران، چاپ سخن چاپ دوم
11.نظام السلطنه مافی، حسینقلی خان،1362،خاطرات و اسناد،تهران، نشر تاریخ ایران، چاپ دوم
12.ویجویه ای ، محمدباقر ،1394، تاریخ انقلاب آذربایجان و بلوای تبریز، تهران،نشر امیرکبیر،چاپ چهارم
13.حسینقلی خان افتخاری ،1381، تاریخ ماکو ، تهران ، نشر شیرازه،چاپ اول.
14. سیدحسن تقی زاده ،1376، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران ، تهران ، چاپ فردوس،چاپ اول
15. ایرج افشار ،1378، نامه های تبریز از ثقه الاسلام به مستشارالدوله ، تهران ، چاپ فروزان،چاپ اول
16. محمدعلی تهرانی ،1388، مشاهدات و تحلیل سیاسی و اجتماعی از انقلاب مشروطه ایران ، تهران ، شرکت سهامی انتشار ،چاپ دوم
17. مهدی ملک زاده ،1387، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران، چاپ سخن چاپ دوم
18.نصرت ماکویی ،1373، تاریخ انقلاب آذربایجان و خوانین ماکو ، چاپخانه علمیه ، چاپ اول
19 محمدعلی شریف کاشانی،1362، واقعات اتفاقیه در روزگار، تهران، نشر تاریخ ایران ، چاپ اول
20. حیدرخان عمواوغلی ،1392، خاطرات حیدرخان عمواوغلی ، تهران ، چاپ نامک چاپ دوم
21. محمدامین رسول زاده ،1395، ترجمه رحیم رئیس نیا،گزارشهایی از تاریخ انقلاب مشروطیت ایران ، تهران ، انتشارات پردیس دانش چاپ اول
22. محمد امین ریاحی ،1378، تاریخ خوی، تهران، انتشارات توس ،چاپ اول