بررسی کارایی گاز ازن در کنترل سوسک چهار نقطه ای حبوبات
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایانزهرا تاجیک 1 , عارف معروف 2 , الهام صنعتگر 3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته حشره شناسی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
2 - بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
زنجان، ایران
3 - گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
کلید واژه: آفات انباری, Callosobruchus maculatus, حبوبات, گاز ازن, Pulse, Gaseous Ozone, Stored pests,
چکیده مقاله :
سوسک چهار نقطه ای حبوبات،Callosobruchus maculatus(Fabricus)، مهم ترین آفت انباری حبوبات است که با تغذیه از دانه های حبوبات موجب خسارت های سنگین می شود. تحقیقات نشان داده است که گاز ازن می تواند موجب مرگ و میر در حشرات کامل تعدادی از گونه های آفات انباری شود. لذا در این تحقیق اثرات کشندگی گاز ازن به صورت استفاده در فضای کاملا عایق علیه مراحل مختلف زیستی سوسک چهار نقطه ای حبوبات مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق اثر غلظت های 3500، 5000 و 6500 پی پی ام از گاز ازن علیه مرحله تخم (روی لوبیا چشم بلبلی) و غلظت های 3500، 5000 و 6500 پی‌پی‌ام علیه مرحله لاروی (روی لوبیا چشم بلبلی، ماش و نخود) سوسک چهارنقطه ای حبوبات و غلظت های 700، 1200 و 1700 پی پی ام گاز ازن علیه حشرات کامل (روی لوبیا چشم بلبلی) سوسک چهارنقطه ای حبوبات مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین اثر نفوذ پذیری گاز ازن در عمق های 20، 40 و60 سانتی متر توده لوبیا چشم بلبلی، ماش و نخود، در زمان های مختلف ازن دهی (10، 20، 30 و 60 دقیقه) روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. علاوه بر این اثرغلظت های مختلف گاز ازن (5500، 6500 و 7500 پی پی ام) روی جوانه زنی لوبیا چشم‌بلبلی، ماش و نخود مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش های انجام شده روی مراحل مختلف رشدی سوسک چهارنقطه ای حبوبات که به طور مستقیم در معرض گاز ازن قرار گرفتند نشان داد که، غلظت 6500 پی پی ام از گاز ازن موجب 8/54 درصد تلفات در تخم و به ترتیب 100%، 28/93 و 10/36 درصد تلفات در لاروهای آفت در لوبیا چشم بلبلی، ماش و نخود گردید. غلظت 1700 پی پی ام ازگاز ازن نیز موجب 97 درصد تلفات در حشرات کامل شد. آزمایش های بررسی میزان نفوذ گاز ازن به عمق توده حبوبات مختلف نشان داد که مدت 20 دقیقه ازن دهی روی حشرات کامل C. maculatus که در عمق 60 سانتی متری توده ماش، لوبیا چشم بلبلی و نخود قرار داشتندبه ترتیب موجب 25/76، 50/92 و 100 تلفات گردید. ازن دهی به مدت 30 دقیقه موجب مرگ و میر 100% حشرات کامل C. maculatus در عمق 60 سانتی متری تمامی حبوبات شد. همچنین غلظت های مختلف گاز ازن اثر نا مطلوبی روی جوانه زنی بذور حبوبات نداشته است.
Cowpea weevil (Callosobruchus maculatus F.) is the most important pest of pulses & caused heavy damage to them. Based on published documents, gaseous ozone caused to mortality of some stored pest adults. In this study the effect of different concentrations of ozone (3500, 5000, 6500 ppm) gas against eggs of C. maculatus on cowpea & in the larvae stage of C. maculatus on the cowpea, green gram & chick pea & concentrations of 700, 1200 & 1700 ppm against adults of C. maculatus on the cowpea have been tested. Penetration efficacy of ozone gas in depth of 20, 40, 60 cm into the mass of cowpea, green gram & chick pea bulk for exposure times of 10 & 20 minutes onto a C. maculatus has been studied separately. Then, effect of different ozone concentrations (5500, 6500, 7500 ppm) on germination of cowpea, green gram & chick pea have been evaluated. Based on results, the concentration of 6500 ppm provided 54.8% mortality to eggs & 100, 93.3 & 36.1 percent to larvae in cowpea, green gram & chickpea respectively. Concentration of 1700 ppm induced 97% mortality to adults. Twenty minutes exposure time for adults in depth of 60 cm of cowpea, green gram & chick pea bulk resulted %72.25, %92.5, %100 mortality respectively. Moreover, 30 minutes exposure time had %100 of mortality of adults in depth of 60 cm. In addition to above results, no negative effects were observed on percentage of germination due to different concentrations of gaseous ozone.