زیست شناسی، تغییرات فصلی و پراکندگی جمعیت شپشک استرالیایی Icerya purchasi Maskell (Hom: Margarodidea) درشرق مازندران
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایانصائب جوادی 1 , سید اسماعیل مهدویان 2
1 - ایستگاه تحقیقات آفات وبیماری های گیاهی خشکداران مازندران
2 - ایستگاه تحقیقات آفات وبیماری های گیاهی خشکداران مازندران
کلید واژه: Iran, پراکندگی, citrus, تغییرات فصلی جمعیت, Biology, Mazandaran, مرکبات, زیست شناسی, شپشک استرالیایی, Cottony cushion scale, Icerya purchasi,
چکیده مقاله :
شپشک استرالیایی I. purchasi حشره ای با انتشار جهانی و پلی فاژ که علاوه بر مرکبات به عده زیادی از گیاهان حمله می کند. زیست شناسی و تغییرات جمعیت شپشک استرالیایی طی سه سال (1384-1382) مورد مطالعه قرار گرفت نمونه برداری ها از دو باغ مرکبات ( مهدشت بالا و مهدشت پایین ساری) انجام گرفت و از هرباغ 10 درخت و از هردرخت 3 شاخه آلوده به طول 10 سانتی متر جدا و تعداد پوره ها و حشرات کامل شمارش شد. مطالعات نشان داد که تمام مراحل رشدی آفت به ویژه پوره های سن 2 در زمستان مشاهده می شوند. این حشره 3 نسل در سال دارد. تخم ها درون کیسه تخم و بیشتر روی سرشاخه ها مشاهده می شوند. میانگین تعداد تخم های موجود در هر توده تخم 7/295 عدد می باشد. چرخه زیستی آفت در شرایط ( دما 7/21 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 7/74 درصد و10 ساعت روشنایی در روز و دوره نوری 10L: 14D) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده طول دوره جنینی آفت 1/9 روز و متوسط طول دوره های پورگی برای پوره های سن 1، 2و3 به ترتیب 5/19، 5/26 و 2/56 روز تعیین شد. بررسی ها نشان داد که این آفت با توجه به شرایط آب و هوایی معتدل شمال ایران در تمام مدت فصول سال فعال است. سه نقطه اوج در جمعیت پوره ها و حشرات کامل مشاهده شد. حداکثر جمعیت پوره ها در نسل اول در تیر ماه، در نسل دوم در آبان ماه و نسل سوم در بهمن ماه مشاهده شد. جمعیت حشرات کامل دارای سه نقطه اوج به ترتیب در ماه های اردیبهشت (بالاترین)، شهریور و بهمن بود و از اردیبهشت ماه به بعد جمعیت حشرات کامل نوسان جزئی داشت. شپشک استرالیایی در بیشتر مناطق شرق استان مازندران به ویژه شهرستان های بهشهر، نکا، ساری، بابل، بابلسر، محمود آباد و نورمشاهده شد.
The cottony cushion scale Icerya purchasi Maskell is a polyphagous pest which has been distributed all around the word including Iran. The pest attacks to citrus and many other plants. The biology of I. purchasi at laboratory conditions (21.7°C, 75 R. H. and 10:14 L:D) and its seasonal population fluctuations in two citrus orchards located in Sari (North of Iran) were studied during 2003- 2005. Samples were taken weekly from 10 trees in each orchard. Three 10cm twigs were taken randomly from each tree in each sampling occasion and number of adults and nymphs were recorded in laboratory. The mean number of eggs per female was 295. 7 with incubation period of 9. 1 days. Developmental period of the 1st , 2nd and 3rd instars was 19.5, 26.5 and 56.2 days respectively. Adults were observed from April to March. Three peaks of nymphs occurred in July, November and February and three for adults in May, August and February. According to these data, it is estimated that I. purchasi overwinters in all stages specially the 2nd instar nymphs. The investigation showed that the cottony cushion scale distributed throughout the east of Mazandaran from Behshahr to Noor.