اثر عوامل محیطی غیرزنده بر جمعیت شته مومی کلم L. Brevicoryne brassicae روی زراعت کلزا در منطقه ورامین

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

علی اکبر کیهانیان ¹ , محمد ولی تقدسی ²

1 - موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، تهران
2 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

تاریخ دریافت : 1388/12/04 تاریخ پذیرش : 1389/03/02 تاریخ انتشار : 1389/03/01

کلید واژه: عوامل محیطی, تجزیه علیت, Path analysis, Environmental factors, Canola, کلزا, cabbage aphid, شته مومی کلم,

چکیده مقاله :

شته مومی کلم Brevicoryne brassicae از مهمترین حشرات زیان آور روی کلزا است که با مکیدن شیره از قسمت های مختلف گیاه کلزا موجب خسارت کمی و کیفی دانه می گردد. براساس بررس های انجام شده در سال های 1380-1382، زمان ظهور شته مومی B. brassicae در مزارع کلزا متفاوت می باشد. در منطقه ورامین شته مومی کلم در مرحله چند برگی گیاه کلزا در اواخر آبان ماه استقرار یافته و از اوایل اسفند تا اواسط آن، با مساعد شدن شرایط آب و هوایی و هم زمان با رشد گیاه کلزا از مرحله پنجه زنی به ساقه دهی جمعیت شته به تدریج افزایش و کلنی شته تشکیل می شود. اوج فعالیت شته مومی هم زمان با باز شدن گل و تشکیل غلاف در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه است. تکثیر شته مومی بستگی به عوامل محیطی غیرزنده نظیر دما، رطوبت و تعداد ساعات آفتابی در طول روز دارد. تجزیه علیت (Path coefficient analysis) اثر عوامل محیطی مذکور بر جمعیت شته مومی نشان می دهد که حداقل رطوبت نسبی، دما و تعداد ساعت های آفتابی تاثیر مستقیم بر جمعیت این آفت دارد. در این بررسی تاثیر این عوامل محیطی غیرزنده در ارتباط با جمعیت آفت مورد بحث قرار گرفت.

چکیده انگلیسی:

Cabbage aphid, Brevicoryne brassicae L. is one of the most important insect pests of canola crop causing qualitative and quantitive damage by sucking plant sap. Field studies during 2001-2003 revealed that pest starts attacking the canola fields in different times of the season over the cultivation areas of the country. Under Tehran province (Varamin region) conditions initial infestation and the establishment of colonies of aphid were observed on young seedling of canola (winter crops) during November and subsequent spread of infestation occurred after cold period of winter in February and March. Maximum population of B. brassicae L. was recorded during April-May. The multiplication of the aphid is governed by day time abiotic factors like temperature, humidity, and sunshine. Path coefficient analysis of the impact of the abiotic factors showed that minimum temperature, minimum relative humidity and sunshine imposed direct positive effect on the pest.