طراحی مدل جامع الگوی تربیتی مدارس با بهرهگیری از رویکرد تحلیل دادهبنیاد
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشیستاره ستوده 1 , محبوبه سلیمان پور عمران 2 * , بهرنگ اسماعیلی شاد 3 , معصومه باقر پور 4
1 - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
2 - گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
3 - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
4 - دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرگز، ایران.
کلید واژه: طراحی, الگوی تربیتی, مدارس, آموزش و پرورش, تحلیل دادهبنیاد.,
چکیده مقاله :
در عصر حاضر، نهاد مدرسه بهعنوان رکن اصلی تربیت نسل آینده، نقشی تعیینکننده در شکلگیری جامعه اسلامی ایفا میکند. در نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران، مدرسه مأموریتی فراتر از انتقال دانش دارد و بستری برای تربیت انسان مؤمن، خلاق و مسئول در راستای ارزشها و آرمانهای انقلاب اسلامی است. با توجه به تحولات شتابان اجتماعی، فرهنگی و فناورانه، بازنگری در الگوهای تعلیم و تربیت ضرورتی انکارناپذیر است تا نظام آموزشی بتواند در پرتو مبانی اعتقادی و ارزشهای الهی، زمینهساز پرورش انسان تراز انقلاب اسلامی باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی جامع از الگوی تربیتی مدارس، تلاش دارد با تأکید بر جامعیت و توجه به تمامی ابعاد تربیتی، الگویی کارآمد برای نظام آموزش و پرورش کشور ارائه کند.
این پژوهش با رویکرد کیفی و بر پایه روش تحلیل دادهبنیاد و رهیافت ظاهرشونده، در چارچوب پارادایم تفسیرگرایی و با رویکرد استقرایی انجام شد. دادهها از طریق مصاحبههای نیمهساختاریافته عمیق با ۱۹ نفر از صاحبنظران حوزه آموزش و پرورش گردآوری و تحلیل شد تا اقناع نظری حاصل گردد.
یافتههای تحقیق منجر به تدوین مدلی جامع و چندوجهی از الگوی تربیتی مدارس شد که شامل عوامل علّی، بسترهای زمینهای، عوامل مداخلهگر، راهبردها و پیامدهای حاصل از آن است. بهکارگیری این مدل میتواند ضمن یاریرسانی به سیاستگذاران و تصمیم گیران آموزش و پرورش، زمینهساز تحقق تربیتی همهجانبه و متوازن برای دانشآموزان در تمامی عرصههای زندگی باشد.
In the contemporary era, schools play a pivotal role as the primary foundation for nurturing future generations and shaping an Islamic society. In the educational system of the Islamic Republic of Iran, schools are entrusted with a mission that extends beyond the mere transmission of knowledge, serving instead as environments for cultivating faithful, creative, and responsible individuals in line with the values and ideals of the Islamic Revolution. Given the rapid social, cultural, and technological transformations of recent decades, revising educational models has become essential to enable the system to foster the development of the ideal Islamic human being. Accordingly, the present study aimed to propose a comprehensive model of the educational framework in schools by emphasizing inclusiveness and addressing all dimensions of student development. This qualitative study employed a grounded theory approach with an emergent design, based on an interpretive paradigm and inductive reasoning. Data were collected through in-depth semi-structured interviews with 19 educational experts and analyzed until theoretical saturation was achieved. The findings led to the formulation of a multidimensional and comprehensive model of school education encompassing causal conditions, contextual factors, intervening variables, strategies, and resulting outcomes. Applying this model can assist policymakers and educational planners at the macro level in realizing holistic and balanced education for students across all aspects of life.