ارائه مدل هم آفرینی ارزش دانشگاهی با تأکید بر دانشگاه نسل پنجم در دانشگاه های آزاد اسلامی استان مازندران
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشی
الهام صفاری
1
,
محمد صالحی
2
*
,
رضا یوسفی
3
1 - دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
2 - استاد، گروه مدیریت آموزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
3 - گروه مدیریت آموزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
کلید واژه: مدل هم آفرینی ارزش دانشگاهی, دانشگاه نسل پنجم, دانشگاه های آزاد اسلامی,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش ارائه مدل هم آفرینی ارزش دانشگاهی با تأکید بر دانشگاه نسل پنجم در دانشگاه های آزاد اسلامی استان مازندران است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی که با رویکرد آمیخته اکتشافی (کیفی و کمی) انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی اساتید دانشگاه های آزاد اسلامی استان مازندران و در بخش کمی نیز اعضای هیأت علمی به تعداد 1303 نفر بود. در بخش کیفی از روش نمونه گیری هدفمند و با در نظر گرفتن قانون اشباع به تعداد 20 نفر و در بخش کمی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 297 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته با 103 گویه براساس یافته های بخش کیفی آماده شد و بررسی روایی محتوایی و صوری آن توسط تعدادی از خبرگان دانشگاهی صورت گرفت. پایایی پرسشنامه نیز بر اساس آلفای کرونباخ معادل982/0 به دست آمد. همچنین داده های پژوهش از روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Smart-PLS تحلیل گردیدند. نتایج نشان داد که هم آفرینی ارزش دانشگاهی با تأکید بر دانشگاه نسل پنجم دارای 13 بعد است که بالاترین میانگین بعد نوآوری و خلاقیت و پایین ترین میانگین مربوط به بعد محیط زیست بود. نتایج آزمون معادلات ساختاری نشان داد که تمامی ابعاد مدل به صورت معنادار و مثبت در تبیین هم‌آفرینی ارزش دانشگاهی نقش دارند و مدل ارائه شده دارای برازش مناسب است.
The aim of this research is to present a model for co-creating academic value, focusing on the fifth-generation university in the Islamic Azad University of Mazandaran province. This study is applied and employs a descriptive survey method with a mixed exploratory approach (qualitative and quantitative). The qualitative population consists of professors from Islamic Azad University in Mazandaran, while the quantitative population includes 1,303 faculty members. For the qualitative part, purposive sampling was used, resulting in a sample of 20 individuals based on the saturation principle. In the quantitative section, a stratified sampling method was applied using Cochran’s formula, leading to a sample size of 297. The research instrument was a researcher-developed questionnaire with 103 items, based on qualitative findings, and its content and face validity were assessed by academic experts. The questionnaire’s reliability was confirmed with a Cronbach’s alpha of 0.982. Data were analyzed using structural equation modeling with SPSS and Smart-PLS software. The results revealed that co-creating academic value, with an emphasis on the fifth-generation university, consists of 13 dimensions, with the highest average in innovation and creativity and the lowest in environmental aspects. Structural equation modeling results indicated that all model dimensions significantly and positively contribute to explaining academic value co-creation, demonstrating a good fit for the proposed model.
ابطحی، سیدحسین و ترابیان، محسن. (1389). بررسی تحقق اهداف آموزش عالی براساس سند چشم‌انداز بیست سالۀ کشور با روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP). پژوهش در نظام‌های آموزشی، 4(8): 31-60. https://www.jiera.ir/article_83275.html
بدلی، زهرا؛ طالب، زهرا و مسعودی ندوشن، عصمت. (1403). ارائه الگوی پارادایمی هوشمندسازی آموزش عالی ایران با رویکرد فناورانه دانشگاه نسل پنجم. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، ()، -. doi: 10.22047/ijee.2024.465832.2092
تقوی، فرزانه. (1401). طراحی الگوی هم آفرینی ارزش در کسب و کارهای حوزه نرم افزار (مطالعه خدمات پزشکی آنلاین). پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت کارآفرینی ـ کسب و کار جدید، دانشگاه تهران، دانشکده کارآفرینی، تهران. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/bd74722be59f4fd8838c17d72af11098
رحمان سرشت، حسین و شیخی، نرگس. (1398). هم آفرینی ارزش در بانکداری ایران: تحلیل عناصر و روابط خلق ارزش. پژوهش های مدیریت عمومی، 12(46): 95-122.
Doi: 10.22111/jmr.2020.32046.4837 رحیمی، ابوالفضل. (1402). شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در هم‌آفرینی ارزش. پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت بازرگانی-بازاریابی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، تهران. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/e9fd06ab37cc6dc0b452672c692fc79f
ریاضی، زهره؛ طهماسبی بلداجی، فاطمه و گلبارانی، پریسا . (1399). استقرار دانشگاه ناب و ارزش آفرین. مجله توسعه آموزش جندی شاپور اهواز، 11(ویژه نامه)، 243-253.
doi: 10.22118/edc.2020.216011.1250 زرگران خوزانی، فاطمه؛ رحمانسرشت، حسین؛ سبحانی، سیدمحمد و فخری، فاطمه. (1400). پیامدهای راهبرد هم‌آفرینی ارزش در خدمات آموزشی. دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 12(6):136-122.
Doi: 10.30495/jedu.2022.25429.5059 زند سلیمان، صالحی عمرات ابراهیم، کرمخان زینب. (1403). بررسی تطبیقی دانشگاه نسل پنجم در آموزش عالی ایران (مورد مطالعه: ایران و کشورهای منتخب). مجله مركز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشكي يزد، ۱۹ (۱):۷۶۳-۷۷۵.
http://jmed.ssu.ac.ir/article-1-1488-fa.html فاضل، امیر؛ کمالیان، امین رضا و روشن، علیقلی. (1396). شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مؤثر بر توانمندسازی منابع انسانی دانشگاهی با تأکید بر دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم با استفاده از رویکرد دلفی فازی: ارائه یک الگوی مفهومی. دوماهنامه علمی- پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی،۱۰(۶):۴۵۵-۴۶۸. http://edcbmj.ir/article-1-1199-fa.html
فاتحی پور، مرتضی؛ آزما، فریدون و ثمری، داود. (1399). ارائه الگوی توسعه کارآفرینی مبتنی بر ارزش‌آفرینی شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاهی براساس تکنیک دلفی و ANP فازی. فصلنامه علمی کارافن، 17(ویژه نامه)، 111-128.
doi: 10.48301/kssa.2021.128454 فراستخواه، مقصود. (1396). گاه و بیگاهی دانشگاه در ایران. تهران: انتشارات آگاه.
کردنائیج، دکتر اسدالله؛ مشبکی، اصغر و اصغری گودرزی؛ فاطمه. (1401). شناسایی پیشایندهای هم آفرینی ارزش در استارت آپ های اقتصاد اشتراکی. چشم انداز مدیریت بازرگانی، 21(49): 37-70. Doi: 10.52547/jbmp.21.49.37
محمدي، ليلا. (1401). توسعه استعدادها از طریق هم‌آفرینی ارزش در پروژه‌های تحقیقاتی دانشگاهی: مطالعه‌ای درباره سبک رهبری و مربی‌گری (مورد مطالعه: دانشجویان و دانش آموختگان مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران). پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت استراتژیک، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/09a54bc7ccaf910a0665c414d4a14832
منوری فرد، فیض اله؛ برادران، مسعود و خسروی پور، بهمن. (1398). عامل‌های اثرگذار بر هم‌ارزش‌آفرینی دانشجویان جهت نهادینه‌سازی پایداری در ساختار دانشگاهی (مورد مطالعه: دانشگاه‌های کشاورزی و منابع طبیعی ایران). مجله بین‌المللی مدیریت و توسعه کشاورزی، 9(1): 45-54.
Doi: 10.22004/ag.econ.292767 مهدی، رضا و شفیعی، مسعود. (1402). دانشگاه صنعتی امیرکبیر به مثابه دانشگاه نوآور و ارزش آفرین: دستاوردها و چالش، 12(23): 76-59.
http://journalie.ir/fa/Article/40572 ودیعی نوقابی، مریم و هوشیار، وجیهه. (1402). تحلیل تاثیر کیفیت وب سایت بر شهرت دانشگاه با در نظر گرفتن نقش رفتار خلق ارزش مشترک با دانشجو و تصویر دانشگاه فردوسی مشهد. نامه آموزش عالی، 16(63): 129-152. doi: 10.22034/HEL.2023.708433
نبی پور، ایرج. (1398). دانشگاه نسل پنجم. بوشهر: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی.
نعمتی،سمیه؛ خائف الهی، احمد علی؛ دانایی فرد، حسن و آذر، عادل. (1396). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر عملکرد ارزش محور منابع انسانی در بخش دولتی با رویکرد تحلیل سلسله‌مراتبی فازی. مدیریت سازمان‌های دولتی، 5 (3(19)): 80- 65.
DOR: 20.1001.1.2322522.1396.5.0.12.4 هرندی، آزین؛ پرهیزگار، محمد مهدی؛ فاضل، امیر و امینی، محمد تقی. (1402). الگوی استراتژیک هم آفرینی ارزش دانشگاهی با تأکید بر دانشگاه های نسل چهارم و پنجم. پژوهش های مدیریت عمومی، 16(59): 137-166. Doi: 10.22111/jmr.2022.38272.5474
Agrawal, A, & Rahman, Z. (2015). Roles and Resource Contributions of Customers in Value Co-creation. International Strategic Management Review, 3(1): 144-160. https://doi.org/10.1016/j.ism.2015.03.001
Al-kumaim, N.H., Alhazmi., A.K., Ramayah, T., Shabbir, M.S., & Gazem, N.A. (2021). Sustaining Continuous Engagement in Value Co-creation Among Individuals in Universities Using Online Platforms: Role of Knowledge Self-Efficacy, Commitment and Perceived Benefits. Front. Psychol. 12:637808. doi: 10.3389/fpsyg.2021.637808
Bazzi, A.M., Ali, A ., & Mostapha, N. (2021). Customers Loyalty: Does Value Co-Creation Become Indispensable for Universities?, 3(1): 1-18. 10.54729/2789-8334.1056.
Black, I., & Veloutsou, C. (2017). Working consumers: Co-creation of brand identity, consumer identity, and brand community identity. J Bus Res, (70): 416- 429. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2016.07.012
Bovill, C., & Woolmer, C. (2018). How conceptualizations of curriculum in higher education influence student-staff co-creation in and of the curriculum. Higher Education, 78, 407–422. https://doi.org/10.1007/s10734-018-0349-8
Carayannis, E.G., Campbell, D.F.G. (2019). Smart Quintuple Helix Innovation Systems, How Social Ecology and Environmental Protection are Driving Innovation, Sustainable Development and Economic Growth. Springer Briefs in Business. Springer International Publishing
Dissanayaka, O., & Endagamage Wedage, D. (2023). How the Role Behaviour in Value Co-creation influence on the Educational Experience of Undergraduates?. International Journal of Research and Innovation in Social Science, 7(4), 165-180. DOI: https://doi.org/10.47772/IJRISS.2023.7413.
Dollinger, M., Lodge, J., & Coates, H. (2018). Co-creation in higher education: Towards a conceptual model. Journal of Marketing for Higher Education, 28(2), 210-231. DOI: 10.1080/08841241.2018.1466756
Dollinger M & Lodge JM. (2018). Co-creation strategies for learning analytics. In: Proceedings of the 8th International Conference on Learning Analytics and Knowledge, At: Sydney, Australia, 97–101. https://doi.org/10.1145/3170358.3170372
Elias, G., Carayannis, E.G., Grigoroudis, E., Campbell, D.F.J, et al. (2018). 'Mode 3' universities and academic firms: thinking beyond the box trans-disciplinarity and nonlinear innovation dynamics within coopetitive entrepreneurial ecosystems. International Journal of Technology Management, 77 (1/2/3):145-185. https://doi.org/10.1504/IJTM.2018.091714
Fazel, A., Harandi, A., & Farahani, F. (2016). Students’ empowerment model: An approach to the establishment of gen-3 and 4 universities, International Journal of Advanced and Applied Sciences, 3(11), 83-92. https://doi.org/10.21833/ijaas.2016.11.014
Foroudi, P., Yu, Q., Gupta, S., & Foroudi, M. M. (2019). Enhancing university brand image and reputation through customer value co-creation behaviour. Technological Forecasting and Social Change, (138): 218-227. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2018.09.006
Frow, P., Nenonen, S., Payne, A., & Storbacka, K. (2015). Managing co-creation design: A strategic approach to innovation. British Journal of Management, 26(3), 463-483. https://doi.org/10.1111/1467-8551.12087
Grönroos, C., & Gummerus, J. (2014).The service revolution and its marketing implications: Service logic vs service-dominant logic. Manag. Serv. Qual. Int. J, ( 24): 206-229. https://doi.org/10.1108/MSQ-03-2014-0042
Hongxiu Li. (2023). Department of Information and Knowledge Management, Faculty of Management and Business, Tampere University, Korkeakoulunkatu 8, Tampere 33720, Finland. journals Sagepub, 1- 16. DOI: 10.1177/23949643231151831
Iwuchukwu, E., Singh, H., Sakka, A. A. B., & Cheng, J. (2025). The Impact of Student Value Co-Creation on Student Loyalty in Malaysia Private Higher Education Institutions: The Role of a Mediator. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 15(01), 18–39. http://dx.doi.org/10.46886/IJARBSS/v15-i1/14221
Jain, S., Sharma, K., & Devi, S. (2024). The dynamics of value co‐creation behavior: A systematic review and future research agenda. International Journal of Consumer Studies, 48(1), Article e12993. https://doi.org/10.1111/ijcs.12993
Jhantasana, C. (2022). Effects of Value Co-Creation on Student Loyalty, Satisfaction, and University Image: A Case Study of an Anonymous Rajabhat University. Asia Social Issues, 16(1): 21- 30. https://doi.org/10.48048/asi.2023.254659
Kasnakoğlu, Berna Tarı & Mercan, Hande (2022) Co-creating positive outcomes in higher education: are students ready for co-creation?, Journal of Marketing for Higher Education, 32(1): 73-88. DOI: 10.1080/08841241.2020.1825031
Kim, J., & Choi, H. (2019). Value co-creation through social media: a case study of a start-up company. Journal of Business Economics and Management, 20(1): 1-19. DOI:10.3846/jbem.2019.6262
Kjersti, K. S & May, K.V. (2020) Bridging marketing and higher education: resource integration, co-creation and student learning, Journal of Marketing for Higher Education, 30:2, 256-270, DOI: 10.1080/08841241.2020.1728465
Kotosz, B., Lukovics, M., Molnár, G., & Zuti, B. (2015). How to Measure the Local Economic Impact of Universities? Methodological Overview. Munich Personal RePEc Archive. 5(2): 3–19. DOI: 10.15196/RS05201
Kumar, V., Reinartz, W. (2016). Creating Enduring Customer Value. J. Mark, (80): 36-68. https://doi.org/10.1509/jm.15.0414
Lanier, C., & Hampton, R. (2018). Consumer Participation and Experiential Marketing: Understanding the Relationship between Co-Creation and the Fantasy Life Cycle. Advance in a Consumer Research, (35): 44-48.
Liyanage, S.I.H., & Netswera, F.G. (2022). Greening Universities with Mode 3 and Quintuple Helix Model of Innovation–Production of Knowledge and Innovation in Knowledge-Based Economy, Botswana. Journal of the Knowledge Economy, (13): 115-1126. https://doi.org/10.1007/s13132-021-00769-y
Lukovics, M., Zuti, B. (2015). New Functions of Universities in Century XI Towards "Fourth Generation". Universities. Journal Transition Studies Review, 22(2):33-48. DOI:10.14665/1614-4007-22-2-003
Majidpour, M., Hajiakbari, H. & Roshani, S. (2025). Next Generation Universities in the Context of the Knowledge Economy: Conceptual and Practical Implications, J Knowl Econ. https://doi.org/10.1007/s13132-025-02705-w
Marques, C., Jacyszyn, S., Dalton, B., Tavares, M. (2019). Framework proposal for the environmental impact assessment of universities in the context of Green IT. Journal of Cleaner Production, (241): 118- 346. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.118346
Maxwell-Stuart, R., Taheri, B., Paterson, A.S. O’., Gorman, K., Jackson, W .(2016). Working together to increase student sat-isfaction: Exploring the effects of mode of study and fee status. Stud. High Educ, (43): 1392–1404. https://doi.org/10.1080/03075079.2016.1257601
Nguyen, L.T.K., Lin, T.M.Y., Lam, H.P. (2021). The Role of Co-Creating Value and Its Outcomes in Higher Education Marketing. Sustainability, 13(12): 6724. 1-14. https://doi.org/10.3390/su13126724
Oertzen, A., Odekerken-Schröder, G., Brax, S., & Mager, B. (2018). Cocreating services-conceptual clarification, forms and outcomes. Journal of Service Management, 29(4): 641-679. https://doi.org/10.1108/JOSM-03-2017-0067
Omland, M., Hontvedt, M., Siddiq, F. et al. Co-creation in higher education: a conceptual systematic review. High Educ (2025). https://doi.org/10.1007/s10734-024-01364-1
Pawłowski, K. (2009). The ‘Fourth Generation University’ as a Creator of the Local and Regional Development. Higher Education in Europe, 34(1), 51–64. https://doi.org/10.1080/03797720902747017
Peña-García, N., Losada-Otálora, M., Juliao-Rossi, J., Rodríguez-Orejuela, A. (2021). Co-Creation of Value and Customer Experience: An Application in Online Banking Sustainability, (13) (10486): 1- 14. doi.org/10.3390/su131810486
Perello-Marín, M.R., Ribes-Giner, G., Pantoja Díaz, O. (2018). Enhancing Education for Sustainable Development in Environmental University Programmes: A Co-Creation Approach. Sustainability, 10(1):158. https://doi.org/10.3390/su10010158
Piirainen, K.A., Andersen, A.D., Andersen, P.D. (2016). Foresight and the third mission of universities: the case for innovation system foresight. Foresight,18(1):24-40. DOI:10.1108/FS-04-2014-0026
Ramaswamy, V., & Ozcan, K. (2018). What is co-creation? An interactional creation framework and its implications for value creation. Journal of Business Research, (84): 196–205. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2017.11.027
Skarli, J. B. (2021). Creating or Destructing Value in Use? Handling Cognitive Impairments in Co-Creation with Serious and Chronically Ill Users. Administrative Sciences, 11(16): 1- 17. https://doi.org/10.3390/admsci11010016
Smyth, H., Lecoeuvre, L., & Vaesken, P. (2018). Co-creation of value and the project context: Towards application on the case of Hinkley Point C Nuclear Power Station. Int. J. Proj. Manag, (36): 170-183. https://doi.org/10.1016/j.ijproman.2017.04.013
Suseno, Y., Laurell, C., & Sick, N. (2018). Assessing value creation in digital innovation ecosystems: A Social Media Analytics approach. J Strateg Inf Syst, (27): 335-349. https://doi.org/10.1016/j.jsis.2018.09.004
Tudose,M. B., Agafitei, G & Avasilcai, S. (2020). New research direction on performance and co-creation: a literature review. Annual Session of Scientific Papers, (898): 1- 8. doi:10.1088/1757-899X/898/1/012032.
Wang, Y. (2021). Study on the Influence of Students’ Value Co-creation Behaviour on the Brand Image of Private Colleges and Universities. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 555, 175-180. DOI: 10.2991/assehr.k.210527.033
Wang, Y., Li, H., Li, C., & Zhang, D. (2016). Factors affecting hotels’ adoption of mobile reservation systems: A technology-organizationenvironment framework. Tour. Manag, (53), 163-172. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2015.09.021
Wissema, JG. (2009). Towards the third generation university: managing the university in transition. Edward Elgar Publishing.
Xiao, M., Ma, Q., & Li, M. (2020). The impact of customer resources on customer value in co-creation: the multiple mediating effects. Journal of Contemporary Marketing Science,3 (1): 33-56. https://doi.org/10.1108/JCMARS-08-2019-0032