مؤلفه های اصلاح نظام مالیاتی ایران با رویکرد پذیرش عمومی وکاهش فرار مالیاتی
محورهای موضوعی : مدیریت دولتیعلیرضا جلالی 1 , سعید دائی کریم زاده 2 , مهربان هادی پیکانی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت دولتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - دانشیار گروه علوم اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
3 - استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
کلید واژه: نظام مالیاتی, مدلسازی معادلات ساختاری, رویکرد تلفیقی, پذیرش عمومی, فرار مالیاتی,
چکیده مقاله :
چکیده با توجه به اهمیت کارکرد مالیات در اقتصاد کشور، اصلاح نظام مالیاتی و رفع نواقص آن ضروری است. پذیرش عمومی در واقع میزان اعتماد جامعه به ساختاری مالیاتی کشور می باشد و اطمینان از اینکه از طرفی عدالت مالیاتی رعایت می شود و از طرف دیگر مالیات اخذ شده صرف توسعه کشور می گردد. از طرفی فرار مالیاتی همواره یکی از دغدغه های بزرگ دولت ها بوده تا ضمن تأمین حداکثری درآمد مالیاتی به عدالت مالیاتی نزدیک تر شوند، لذا هدف از این تحقیق ارائه الگوی پیشنهادی جهت اصلاح نظام مالیاتی ایران با دو رویکرد افزایش پذیرش عمومی و کاهش فرار مالیاتی می‌باشد. تحقیق حاضر با رویکرد ترکیبی (تلفیق روش کیفی و کمی) انجام‌شده است. در بخش کیفی، با نظرخواهی از 32 نفر از خبرگان حوزه مالیات و از طریق پرسشنامه باز، مدل مفهومی تحقیق طراحی شد. در مرحله کمی از طریق نمونه آماری متشکل از 112 نفر از افراد مطلع، مدل طراحی‌شده با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری (PLS) مورد آزمون قرار گرفت. نتایج بیانگر آن است که نظام مالیاتی زمینه‌ساز ارتقای شفافیت ناشی از نظارت‌ها و الزامات آن می‌باشد. شفافیت نیز تأثیر مثبت و معناداری بر کاهش فرار مالیاتی در این فضا دارد. همچنین کاهش فرار مالیاتی منجر به افزایش اعتماد عمومی به این نظام خواهد شد.نتایج بیانگر آن است که نظام مالیاتی زمینه‌ساز ارتقای شفافیت ناشی از نظارت‌ها و الزامات آن می‌باشد. شفافیت نیز تأثیر مثبت و معناداری بر کاهش فرار مالیاتی در این فضا دارد. همچنین کاهش فرار مالیاتی منجر به افزایش اعتماد عمومی به این نظام خواهد شد.نتایج بیانگر آن است که نظام مالیاتی زمینه‌ساز ارتقای شفافیت ناشی از نظارت‌ها و الزامات آن می‌باشد. شفافیت نیز تأثیر مثبت و معناداری بر کاهش فرار مالیاتی در این فضا دارد. .نتایج بیانگر آن است که نظام مالیاتی زمینه‌ساز ارتقای شفافیت ناشی از نظارت‌ها و الزامات آن می‌باشد.
Abstract Considering the importance of tax function in the country's economy, it is necessary to reform the tax system and eliminate its deficiencies. Public acceptance is actually the level of society's trust in the country's tax structure and the assurance that tax justice is observed on the one hand and that the collected tax is spent on the development of the country on the other hand. On the other hand, tax evasion has always been one of the major concerns of governments in order to get closer to tax justice while providing maximum tax revenue, so the purpose of this research is to provide a proposed model for reforming Iran's tax system with two approaches of increasing public acceptance and reducing tax evasion. . The current research was conducted with a combined approach (combining qualitative and quantitative methods). In the qualitative part, the conceptual model of the research was designed by asking the opinions of 32 tax experts and through an open questionnaire. In the quantitative stage, through a statistical sample consisting of 112 informed people, the model designed with the structural equation modeling (PLS) approach was tested. The results show that the tax system is the foundation for the promotion of transparency due to its supervision and requirements. Transparency also has a positive and significant effect on reducing tax evasion in this area. Also, the reduction of tax evasion will lead to an i ncrease in public trust in this system. The results show that the tax system is the basis for improving transparency due to its supervision and requirements. Transparency also has a positive and significant effect on reducing tax evasion in this area. Also, the reduction of tax evasion will lead to an increase in public trust in this system.
منابع و مآخذ
1- احمدی، موسوی. سیدمهدی، صالح ولیدی. محمد، نجفی توانا. علی، 1393 " آسیب شناسی نظام مالیاتی ایران و تبیین عوامل موثر در بروز آسیبها"، مجله حقوقی دادگستری،سال هشتادم، شماره 96، صفحات 37-58
2- امیری، کیومرث و انواری رستمی ، علی اصغر و قنبری، مهرداد و جمشیدی نوید، بابک، 1398"شناسایی و ارزیابی مؤلفه های نظام مالیاتی سازگار با توسعه اقتصادی کشور با استفاده از روش ترکیی دلفی و تصمیم گیری چند معیاره" فصلنامه علمی پژوهشی رشد و توسعه اقتصادی، سال دهم، شماره سی و هفتم، زمستان 1398، صفحات 65-90
3- ایزدخواستی، حجت و عرب مازار، عباس و خواجه، علیرضا ، 1398" تحلیل اثرات اصلاح مالیات های زیست محیطی و ساختار مخارج دولت بر رشد اقتصادی و رفاه: رویکرد الگوی تعادل عمومی، تحقیقات اقتصادی" دوره 54، شماره 4، زمستان 98، صفحات 821-846.
4- ترکی هرچگانی، محمدعلی و دهمرده، نظر ، 1397" مدل سازی تأثیرات مالیات سبز بر هزینه های سلامت با استفاده از الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه"فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال دوازدهم، شماره 3 پیاپی 43، پاییز 1397، صفحه های 97-79
5- سالم، علی اصغر و نادمی، یونس، 1395" مالیات ها و توزیع درآمد در ایران: رویکرد رگرسیون آستانه ای" پژوهشنامه مالیات،شماره سی و چهارم مسلسل82، تابستان 1396، صفحات 18-29.
6- خداداد کاشی، فرهاد و اکابری تفتی، مهدی و موسوی جهرمی، یگانه و خسروی نژاد، علی اکبر، 1394" مقایسه آثار رفاهی و زیست محیطی انواع مالیات بر كربن به تفكیك مناطق مختلف در ایران با استفاده از الگوی تعادل عمومی پویای منطقه ای" پژوهشنامه مالیات، شماره بیست و هشتم مسلسل 76، زمستان 1394، صفحات 15-23.
7- درویشی. مریم، افجه. علی اکبر، محمدیان. محمود، امیری. مقصود، 1393" ارایه مدلی برای بخش بندی مصرف کنندگان در محیط های خرده فروشی چندکانالی و چندرسانه ای بر اساس متغیرهای روانشناختی و اجتماعی" رساله دکتری، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.
8- سید نژاد فهیم، سیدرضا و اقدامی، اسماعیل، 1390" مالیات سبز در مسیر توسعه پایدار" ماهنامه بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی، شماره های 3 و 4، ص 91-100.