روش ترکیبیBSC و VFB-DEA در محیط فازی جهت طراحی مدلی برای ارزیابی عملکرد بیمارستان ها
محورهای موضوعی : دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی
علیرضا علی نژاد
1
(دانشیار گروه مهندسی صنایع ، دانشکده مهندسی صنایع و مکانیک، واحد قزوین ، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین،ایران)
جواد خلیلی
2
(دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین ، دانشکده مهندسی صنایع و مکانیک، قزوین، ایران)
کلید واژه: ارزیابی عملکرد, کارت امتیازی متوازن, تحلیل پوششی داده های فازی, کارایی متقاطع, VFB-DEA,
چکیده مقاله :
بهبود کارایی یکی از مهمترین شاخص های ارزیابی عملکرد سازمان است و اساسی ترین و نخستین گام در بهبود کارایی، اندازه گیری و ارزیابی آن می باشد. تاکنون تحقیقات بسیار اندکی در زمینه ارزیابی عملکرد بیمارستان ها با استفاده از ترکیب BSC وDEA انجام شده استو کارایی واحدها با استفاده از مدل های کلاسیک DEA که دارای دو محدودیت خود ارزیابی و عدم تشخیص بین DMU های کارا هستند محاسبه شده استو شرایط عدم قطعیت نیز در نظر گرفته نشده است، در صورتی که در برخی از شاخص های عملکرد نیاز به قضاوت و تفکر انسانی است. برای رفع این محدودیت ها، در این تحقیق از مدل جدید کارایی متقاطع VFB-DEA در محیط فازی استفاده شده است. بنابراین در این تحقیق، با استفاده از مدل VFB-DEAدر روش تحلیل پوششی داده های فازی(FDEA)و کارت امتیازی متوازن (BSC) به ارزیابی عملکرد بیمارستان های دولتی شهر مشهد در بازه زمانی سال 1393پرداخته می شود. در این راستا با مطالعه شاخص های استفاده شده برای ارزیابی عملکرد مراکز خدمات درمانی در مطالعات گذشته و با نظر خبرگان حوزه سلامت، سه شاخص میزان رضایت پرسنل و سرانه آموزش و هزینه دارو و لوازم مصرفی و سه شاخص میزان رضایت بیماران و میانگین مدت بستری و درصد اشغال تخت، در چهار منظر کارت امتیازی متوازن به عنوان شاخص های ورودی و شاخص های خروجی انتخاب گردید. سپس با به کارگیری مدل جدید VFB-DEA مشخص گردید بیمارستان 1 به عنوان واحد کارا و بیمارستان 6 به عنوان واحد ناکارا می باشند.با توجه به عدم قطعیت لحاظ شده و تعیین شاخص های ورودی و خروجی بر اساس کارت امتیازی متوازن، مدل ارائه شده نسبت مدل های گذشته دقیق تر بوده و مدیران را قادر می سازد تا بهتر و دقیق تر جهت بهبود کارایی سازمان ها تصمیم گیری نمایند
Improving efficiency is one of the most important indicators to evaluate the Organization performance and the most basic and the first step to improve efficiency is measure and evaluate it. So far, little researches has been conducted on the hospitals performance evaluation using the combined of balanced scorecard (BSC) and data envelopment analysis (DEA). But in the researches has found by the researcher; 1. Simple performance of units has calculated using DEA classic models, which have two limitations: a) self-evaluation; and b) a lack of recognition between efficient DMUs; The new VFB-DEA cross efficiency model used in this research eliminates these limitations and makes the evaluation results more reasonable. 2. Conditions of uncertainty are not considered if some performance indicators require human judgment, to overcome this problem, the development of the VFB-DEA cross efficiency model in fuzzy environment is done by the researchers. This research attempts by using fuzzy data envelopment analysis (FDEA) and BSC to evaluate the public hospitals performance in Mashhad during 2014. In this regard, the indicators used to evaluate the performance of health care in situations in past studies and with health experts, three indicators of Staff satisfaction, capita Education and the cost of medicine and supplies, and three indicators of patient satisfaction and the average length of stay and percentage of bed occupancy, in four perspectives of the balanced scorecards elected as input indicators and output indicators. Then, using a new model VFB-DEA in fuzzy environment, mentioned units were evaluated. The results show in the VFB-DEA model thehospital2is ranked first and the hospital 1 and 6 are the most inefficient hospitals. Given the uncertainty and determination of input and output indicators based on a balanced scorecard, the proposed model is more accurate than the past models and enables managers to make better and more accurate decisions to improve the efficiency of organizations.
ایروانی تبریزی پور، ا. پ. الوندی، م.، 1389، "به کار گیری رویکرد ترکیبی FAHP-BSCجهت ارزیابی عملکرد بیمارستان هاشمی نژاد تهران"، مدیریت اطلاعات سلامت، شماره 3، دوره 9، 338-327.
شهریاری، س. رضوی، س. م. اصغرزاده، ع.، 1391، "تحلیل پوششی داده های فازی و رویکرد نوین FIEP-AHP جهت رتبه بندی کامل واحدهای تصمیم گیرنده (مطالعه موردی: دانشکده های علوم انسانی دانشگاه تهران"، مجله مدیریت صنعتی، شماره1، دوره 5، 42-21.
دادمند، ف.، 1394، "اثرات ابعاد چندگانه کیفیت خدمات بیمارستان بر رضایت بیماران: آزمون مدل سروکوال"، افق دانش، شماره ۲1، دوره 4، ۵۰-۵۷.
مومنی، م. خدایی، س. بشیری، م.، 1388، "ارزیابی عملکرد سازمان تامین اجتماعی با استفاده از مدل ترکیبی BSC و FDEA"، مجله مدیریت صنعتی، شماره 3، دوره 1، 152-137.
مهرگان، م. ر.، 1391، "تحلیل پوششی داده ها مدل های کمّی در ارزیابی عملکرد سازمان ها"، نشر کتاب دانشگاهی، تهران، ایران.
محقر، ع. حکاک، م. یعقوبی، ح.، 1393، "ارزیابی کارایی واحدهای ارزی بانک کشاورزی با استفاده از روش های ترکیبی DEA و BSC و AHP"، مهندسی صنایع و مدیریت تولید، شماره 2، دوره 25، 247-237.
نصیری پور، ا.ا. طیبی، س. ج. قاسم بگلو، ا.، 1388، "طراحی الگوی ارزیابی عملکرد بیمارستان های دولتی ایران با استفاده از روش ارزیابی متوازن"، دانشگاه علوم پزشکی اراک، شماره 1، دوره 12، 106-95.
Asosheh, A. Nalchigar, S. & Jamporazmey, M., 2010, “Information technology project evaluation: An integrated data envelopment analysis and balanced scorecard approach”, Expert Systems with Applications, 37(8), 5931-5938.
Amado, C. Santos, S. & Marques, P., 2012, “Integrating the Data Envelopment Analysis and the Balanced Scorecard approaches for enhanced performance assessment”, Omega,40(3), 390-403.
Cui, Q. & Li, Y. (2015). Evaluating energy efficiency for airlines: An application of VFB-DEA. Air Transport Management, 44, 34-41.
Chen, C. B., & Klein, C. M., 1997, “A simple approach to ranking a group of aggregated fuzzy utilities. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics”, Part B (Cybernetics), 27(1), 26-35.
Eilat, H. Golang, B. & Shtub, A., 2008, “R & D Project evaluation : an integrated DEA and Balanced Scorecard approach”, Omega, 36(5), 895-912.
Grigoroudis, E. Orfanoudaki, E.&Zopounidis, C., 2012, “Strategic performance measurement in a healthcare organisation: A multiple criteria approach based on balanced scorecard”, Omega, 40(1), 104-119.
Kadarova, J. Durkacova, M. Teplicka, K. & Kadar, G., 2015, “The Proposal of an Innovative Integrated BSC-DEA Model” Procedia Economics and Finance, 23, 1503-1508.
Kaplan, R.S. & Norton, D.P, 1996, “Translating Strategy into Action: The Balanced Scorecard”, Harvard Business School Press Boston.
Moslemzadeh, M. alinezhad, A. vahdani, B. & Moslemzadeh, M., 2014, “Integrated Fuzzy DEA-BSC approach For Evaluating and Ranking Of Outsourcing Companies (Case Study:System Group Corporation)”, Applied Science and Engineering Management, 1, 23.
Wang, Y. M., Greatbanks, R., & Yang, J. B., 2005, “Interval efficiency assessment using data envelopment analysis. Fuzzy sets and Systems”, 153(3), 347-370.
_||_