بررسی ساختار تشریحی گامتوفیت چهار گونه از جنس Brachythecium Schimp در ایران

محورهای موضوعی : زیست شناسی سلولی تکوینی گیاهی و جانوری ، تکوین و تمایز ، زیست شناسی میکروارگانیسم

فهیمه سلیم پور ¹ (گروه زیست شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران)
فاطمه رستگار ² (گروه زیست شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران)
علی مازوجی ³ (گروه زیست شناسی ، دانشگاه آزاداسلامی ، واحد رودهن، رودهن ایران.)
فریبا شریف نیا ⁴ (گروه زیست شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/08/30 تاریخ پذیرش : 1397/02/29 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: ایران, مازندران, Brachytheciaceae, گامتوفیت,

چکیده مقاله :

جنس Brachythecium از تیره Brachytheciaceae دارای 14 گونه در ایران بوده که در بررسی فلور خزه ای جنگل سواد کوه از استان مازندران چهار گونه این جنس شامل B. salebrosum؛ B. rutabulum ؛ B. rivular و B. mildeanum. برا ساس مشخصات ریخت شناسی و تشریحی مقایسه شدند. نتایج نشان داد که شکل برگ نما ̜ شکل قاعده برگ نما̜ خصوصیات رگبرگ میانی و سلول های انتهایی قاعده برگ از جمله صفات متمایز کننده در این چهار گونه می باشند .به طوری که در B. salebrosum برگ نما تا حدودی وسرنیزه ای است وحاشیه پهنک دندانه ای بوده وسلولهای پهنک باریک شونده تا قاعده پهنک ونزدیک به رگبرگ میانی هستند. همچنین خمیدگی در قسمت راس برگ دیده می شود که در سه گونه دیگر این حالت دیده نمی شود. در گونه B. mildeanum چرو کیدگی حاشیه پهنک وشکل نوک برگ نما متمایز کننده گونه است.در گونه B. rivular سلول های قسمت گوشه قاعده پهنک مکعب- مستطیلی شکل است که با سلول های دیگر برگ نما متفاوت اند. درگونه B. rutabulum راس برگ نما باریک و دارای چین خوردگی کمتر و رگبرگ میانی نرسیده به انتها و کوتاه می باشد. همچنین خمیدگی برگ نما صفت شاخص درتشخیص این گونه است.

چکیده انگلیسی:

Brachythecium is one of the genus of Brachytheciaceae family that has 14 species in Iran specially in Hyrcanian region.Many species of Brachythecium exhibit a broad range of variation. In this study, foue species of this genus consisting B. salebrosum, B. rutabulum, B. rivular and B. mildeanum were comparised based on morphological and anatomical characters in Savadkooh forests of Mazandaran province. Our results showed that leaf shape, basal cells of leaf , margins plane and costa characters are an important to distinguish their species. B. salebrosum is charactrised by slightly falcate, lanceolate leavesrather distinctly serrulate leaf margins, narrow laminal cells almost reaching the leaf base near the costa, and a small quadrate alar region composed of subquadrate cells. In B. mildeanum leaf margin and apex shape of leaf can distinguished this taxon from another species. In B. rivular, that closely resemble B.rutabulum, distinct patches of colorless cells and basal cells are different from another lamina cells.

منابع و مأخذ:

[1] Akhani, H. and Kurschner, H.  2004. An annotated and updated checklist of the Iranian bryoflora. Cryptogamie, Bryologie 25: 315-347.

[2] Feridonfar S.; Shirzadian S.; Ranjbar M. and Ghahremaninejad F. 2011. A survey to the moss flora of Alvand mountains in Hamadan Province, W Iran. Iranian Journal of Botany. 17(1): 125-132.

[3]     Goffinet B.; Buck W.R.  and Shaw A.J. 2008. Morphology and classification of the Bryophyta, in Goffinet & Shaw (eds.) Bryophyte Biology 2nd edition, Cambridge University Press, p. 55-138.

[4]     Huttunen S. and Ignatov M. 2004. Phylogeny of the Brachytheciaceae based onmorphology and sequence level data. Cladistics, 20(2): 151-183.

[5]     Khoshravesh R. and Kazempour Osanloo, 2007, Spore morphology of certain mosses of Northern Tehran- Iran: Taxonomic and Ecological Implication. Iranian Journal of Botany. 13(2): 150-156.

[6]     Kürschner, H. 2006. A Key to the Pleurocarpous Mosses (Bryophytina p. p.) of the Near and Middle East. Towards a Bryophyte flora of the Near and Middle East, 5, Nova Hedwigia. 83: 353-386.

[7]     Kurschner H. 2008. A key to the acrocarpous mosses (Bryophytina p. p., excl. Pottiaceae) of the near and middle East. Towards a bryophyte flora of the near and middle East, 7. Nova Hedwigia, 86: 1-2.

[8]     Shirzadian S.; Akhoondi Darzikolaei S. 2011. New national and regional bryophyte records. Journal of Bryology. 33: 4.

[9]     Zare H.; Akbarinia M.; Hedenas L. and Massumi A.A. 2011. Eighteen mosses from the Hyrcanian forests region new to Iran. Journal of Biology 33(1): 62-65.