مطالعه تجربی اثرات هیستوپاتولوژیکی داروی جنتامایسین بر روی کلیه ماهی اسکار

محورهای موضوعی : پاتوبیولوژی مقایسه ای

محمد حسن علوی ¹ (.دانش آموخته دانشکده دامپزشکی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسالمی، کرج، ایران)
بابک شعیبی عمرانی ² (گروه بهداشت آبزیان، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)
سهیل علی نژاد ³ (موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران)
فریبرز معیر ⁴ (گروه پاتوبیولوژی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/05/31 تاریخ پذیرش : 1399/05/31 تاریخ انتشار : 1398/11/01

کلید واژه: جنتامایسین, ماهی اسکار, کلیه, ضایعات پاتولوژیک,

چکیده مقاله :

جنتامایسین در درمان عفونت‌های حاصل از باکتری‌های گرم‌منفی بکار می‌رود. سمیت شدید این دارو در کلیه حتی با دزهای درمانی نیز مشاهده می‌شود. باتوجه به اهمیت موضوع، اثرات جنتامایسین روی کلیه ماهی اسکار بعنوان یکی از گونه‌های آب شیرین در این تحقیق بررسی گردید. تعداد 90 قطعه ماهی اسکار نژاد قرمز با میانگین وزنی 10 گرم در گروه‌های 5 تایی در هجده آکواریوم 30 لیتری قرار گرفتند. شاهد یک: تزریق سرم فیزیولوژی بمدت 5 روز، شاهد دو: تزریق سرم فیزیولوژی بمدت 10 روز، تیمار یک: تزریق mg/kg 5 جنتامایسین بمدت 5 روز، تیمار دو: تزریقmg/kg 5 جنتامایسین بمدت 10 روز، تیمار سه: تزریق mg/kg20 جنتامایسین بمدت 5 روز، تیمار چهار: تزریقmg/kg 20 جنتامایسین بمدت 10 روز. حجم همه تزریقات یکسان و معادل ml/kg1 و در محوطه صفاقی انجام شد. این آزمایش در 6 گروه و با سه تکرار انجام شد. 24 ساعت بعد از آخرین تزریق، نمونه‌گیری ازکلیه جهت بررسی ضایعات بافتی انجام گرفت. نمونه‌ها با روش هماتوکسیلین ائوزین رنگ آمیزی شدند. در دو گروه شاهد، بهم ریختگی بافتی یا ضایعه مشخصی دیده نشد. در همه تیمارها علایم هیستوپاتولوژیک در بافت کلیه مشاهد شد. این ضایعات شامل نکروز، کوچک شدن گلومرول‌ها، حضور سلول‎های آماسی، گشاد شدن لوله‌های ادراری، پرخونی، خون‌ریزی، ادم بینابینی، دژنرسانس آبکی سلول‌های جدار توبول‌های ادراری و نهایتاً نکروز یا از بین رفتن بافت کلیه بود. با افزایش دز و مدت زمان استفاده از دارو میزان آسیب وارده افزایش یافت.

چکیده انگلیسی:

جنتامایسین در درمان عفونت‌های حاصل از باکتری‌های گرم‌منفی بکار می‌رود. سمیت شدید این دارو در کلیه حتی با دزهای درمانی نیز مشاهده می‌شود. باتوجه به اهمیت موضوع، اثرات جنتامایسین روی کلیه ماهی اسکار بعنوان یکی از گونه‌های آب شیرین در این تحقیق بررسی گردید. تعداد 90 قطعه ماهی اسکار نژاد قرمز با میانگین وزنی 10 گرم در گروه‌های 5 تایی در هجده  آکواریوم 30 لیتری قرار گرفتند. شاهد یک: تزریق سرم فیزیولوژی بمدت 5 روز،  شاهد دو: تزریق سرم فیزیولوژی بمدت 10 روز، تیمار یک: تزریق mg/kg 5 جنتامایسین بمدت 5 روز، تیمار دو: تزریقmg/kg 5  جنتامایسین بمدت 10 روز، تیمار سه: تزریق mg/kg20 جنتامایسین بمدت 5 روز،  تیمار چهار: تزریقmg/kg 20 جنتامایسین  بمدت 10 روز. حجم همه تزریقات یکسان و معادل  ml/kg1 و در محوطه صفاقی انجام شد.  این آزمایش در 6 گروه و با سه تکرار انجام شد. 24 ساعت بعد از آخرین تزریق، نمونه‌گیری ازکلیه جهت بررسی ضایعات بافتی انجام گرفت. نمونه‌ها با روش هماتوکسیلین ائوزین رنگ آمیزی شدند. در دو گروه شاهد، بهم ریختگی بافتی یا ضایعه مشخصی دیده نشد. در همه تیمارها علایم هیستوپاتولوژیک در بافت کلیه مشاهد شد. این ضایعات شامل نکروز، کوچک شدن گلومرول‌ها، حضور سلول‎های آماسی، گشاد شدن لوله‌های ادراری، پرخونی، خون‌ریزی، ادم بینابینی، دژنرسانس آبکی سلول‌های جدار توبول‌های ادراری و نهایتاً نکروز یا از بین رفتن بافت کلیه بود. با افزایش دز و مدت زمان استفاده از دارو میزان آسیب وارده افزایش یافت.

منابع و مأخذ:

1. Statistical yearbook of Iran fisheries 2012-2017: Iran fisheries organization. Management and Resources Development Deputy, the Office of Management and Budget, Department of Statistics; 2018.


2. Noga EJ. Fish Disease: Diagnosis and Treatment. Iowa, USA: Wiley-Blackwell; 2010.


3. Austin B, Austin DA. Bacterial fish pathogens: disease of farmed and wild fish. Switzerland: Springer International Publishing; 2016.


4. Moori Bakhtiari N, Peyghan R, Monzavi SF. Determination of isolated Aeromonas hydrophila antibiotic resistance profile from farmed common carp (Cyprinus carpio) in Khuzestan province. Iranian Scientific Fisheries Journal. 2017; 25 (5): 41-50. 5. Ismail NEDA, Atta NS, Mohamed Ahmed, AEA. Oral vaccination of Nile tilapia (Orechromis niloticus) against Motile Aeromonas Septicaemia. Report and Opinion. 2010; 2(1): 46-51.


5. Fadaeifard F. Determination of enrofloxacin residue in the muscle and liver of cultured rainbow trout in Chaharmahal-va-Bakhtiary province by ELISA. Journal of Food Hygiene. 2012; 2(5): 53-62.


6. Sealy WM, Gatlin DM. Overview of nutritional strategies affecting the health of marine fish. Lim, C, Webster CD. (Ed) Nutrition and fish health. Binghomton, USA: Howorth press; 2001.


7. Block SL, Schmier JK, Notario GF, Akinlade BK, Busman TA, Mackinnon GE, 3rd, et al. Efficacy, tolerability, and parent reported outcomes for cefdinir vs. high-dose amoxicillin/clavulanate oral suspension for acute otitis media in young children. Current medical research and opinion. 2006; 22(9): 1839-47.


8. Khan-Nazer AH, Kahba H. Detection of antibiotic residues in the carcases of poultry by four plate test method and the boiling effect on them. Animal Science Journal. 1999; 43: 62-65.


9. Roberts H, Palmeiro BS. Toxicology of Aquarium Fish. Veterinary Clinics: Exotic Animal Practice. 2008; 11(2): 359-374. 11. Reimschuessel R, Williams D. Development of new nephrons in adult kidneys following gentamicin-induced nephrotoxicity. Renal failure. 1995;17(2):101-106.


10. Augusto J, Smith, B, Smith, S, Robertson J, Reimschuessel R. Gentamicin-induced nephrotoxicity and nephroneogenesis in Oreochromis nilotica, a tilapian fish. Disease of Aquatic organisms. 1996; 26: 49-58. D13. Noori Moogahi SMH, Nabavi SMB, Mahmoodzadeh Sagheb HR, Heidari Z, Morovati H, Movahednia AA. Fish Physiology. Tehran: University of Tehran Press; 2011. Pp. 288.


11. Abdollah Mashaie M. Physiology of Fish in Intensive Culture Systems. Tehran: Daryasar Publishing; 2009. Pp. 302


12. Caramai N, Kamei Yan Liu, Iain A, Drummond. Kidney Regeneration in Adult Zebrafish by Gentamicin Induced Injury. Journal of Visualized Experiments. 2015; 102:1-6.


13. Reimschuessel R. A Fish Model of Renal Regeneration and Development. ILAR Journal. 2001; 42(4): 285-291. D17. Emami Langeroodi F, Haydaripoor Sh. Oscar fish. Tehran: Elmi-e- abzian Publishing; 2009.


14. Gibson-Corley KN, Olivier AK, and Meyerholz DK. Principles for valid histopathologic scoring in research. Veterinary Pathology. 2013; 50(6): 1-22.


15. Salice C J, Rokous JS, Kane AS, Reimschuessel R. New Nephron Development in Goldfish (Carassius auratus) Kidneys Following Repeated Gentamicin-Induced Nephrotoxicosis. 2001; 51(1): 56-59.


16. Ferguson HW. Systemic Pathology of Fish, A Text and Atlas of Normal Tissues in Teleosts and their Responses in Disease. London: Published by Scotian Press; 2006. Pp 367.