موانع استفاده اثربخش از شبکه‌های اجتماعی مجازی در ترویج و آموزش کشاورزی

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

وحید محمدی ¹ (دانشجوی دکتری رشته ترویج و آموزش کشاورزی، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان، ایران)
جعفر یعقوبی ² (دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان، ایران)
علی شمس ³ (دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان، ایران)
سهیل نصرتی ⁴ (دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی زنجان، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/11/03 تاریخ پذیرش : 1398/11/03 تاریخ انتشار : 1398/08/01

کلید واژه: شبکه‌های اجتماعی مجازی, کشاورزی, ترویج, آموزش, جهاد کشاورزی,

چکیده مقاله :

هدف تحقیق حاضر بررسی موانع استفاده اثربخش از شبکه‌های اجتماعی مجازی در ترویج و آموزش کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان بود. ابزار گردآوری داده‌های تحقیق توصیفی-همبستگی حاضر، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن با نظر اعضای هیئت‌علمی مرتبط و پایایی آن از طریق پیش‌آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ در بازده (94/0-87/0=α) تائید شد.جامعه آماری تحقیقکارشناسان جهاد کشاورزی استان زنجان در سال 1397 بودند (346 N=) که با استفاده از فرمول کوکران 105 نفر به‌عنوان نمونه با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد، موانع استفاده اثربخش از شبکه‌های اجتماعی مجازی در فعالیت‌های ترویجی و آموزشی سازمان جهاد کشاورزی در نه عامل شامل اطلاعات مرتبط و صحیح ناچیز کشاورزی با امنیت پایین، احساس نا‌امنی اداری و اجتماعی و عدم رشد فرهنگ استفاده آموزشی از شبکه‌های اجتماعی، استفاده محدود کشاورزان از شبکه‌های اجتماعی مجازی، هنجارهای سازمانی و مدیریتی منفی در استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی، موانع زیرساختی، موانع مالی و قانونی در سازمان جهاد کشاورزی، اطلاعات متناقض و فقدان اطلاعات محلی، عدم تسلط و دانش تخصصی کافی کارشناسان و وجود کامپیوترهای قدیمی در سازمانخلاصه شدند که 54/72 درصد از کل واریانس موانع را تبیین کردند. با توجه به‌صرف قابل‌توجهی از وقت مفید کارشناسان و کشاورزان در شبکه‌های اجتماعی مجازی، توصیه می‌شود با رفع موانع فوق نسبت به آموزش بهینه این ظرفیت برنامه‌ریزی شود

چکیده انگلیسی:

The purpose of the study was to investigate the barriers of effective use of virtual social networks in agricultural extension and education activities of Agricultural Jihad Organization of Zanjan province. The instrument for collecting data of this descriptive-correlation study was a researcher-made questionnaire. The validity of the questionnaire was approved by a panel of academic experts. Pre-test and calculating Cronbach's alpha coefficients were used to measure the reliability (α = 0/87- 0/94). Agricultural experts in Agricultural Jihad Organization of Zanjan province in 2018 formed the population of the study (N=346) and samples were selected using stratified random sampling (n=105). Results of confirmatory factor analysis of barriers to effective use of virtual social networks in agricultural extension and education activities has been summarized in nine factors including: Low relevant and correct agricultural information with low security, administrative and social insecurity and lack of culture of the educational use of social networks, farmer's limited use of virtual social networks, negative organizational and managerial norms in using virtual social networks, financial and legal barriers in organization, inconsistent information and lack of local information, lack of professional and adequate knowledge of experts and outside computers. These factors explained 72.54% of the total variance. Due to considerable amount of useful time that experts and farmers allocated to virtual social networks, it is recommended that to plan for this optimal and useful application of this capacity agricultural extension and education activities.

منابع و مأخذ:

افشاری، م. میرزایی، م. کنگاوری، م.، و افشاری، م. (1394). تجربیات دانشجویان از پیامدهای شبکه‌های اجتماعی: مطالعه کیفی. تحقیقات کیفی در علوم سلامت، سال 4، شماره 3، صفحات 256-265.

جوکار، م.، و نعامی، ع. (1396). اهمیت شبکه‌های اجتماعی در تبلیغات و بازاریابی و چگونگی تحلیل این شبکه‌ها. هفتمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت، تهران: شرکت ارتباط ارغوان ایرانیان.

خیری، ز. اکبری، ح. نقوی الحسینی، س.، و پور عباسی، ع. (1396). بهره‌مندی از ظرفیت رسانه در استقرار برنامه‌ی تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی؛ یک تجربه عملی. طب و تزکیه، شماره 1، صفحات 51-58.

رسولی، م.، و بندگی منفرد، س. (1393). تحلیل محتوای مضامین فرهنگی و اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی (موردپژوهش: فیس‌بوک و جوانان شهر تهران). فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات فرهنگ- ارتباطات، سال 15، شماره 27، صفحات 67-86.

رهبر قاضی، م.، مسعود نیا، ح.، صادقی نقد علی، ز.، و پوره، ا. (‌1395‌). نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در تمایل به مشارکت انتخاباتی و جهت‌گیری‌های سیاسی (‌مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه‌های شهر اصفهان‌). فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال 23، شماره 2، صفحات 125-145.

ساداتی، س.ن.، و کوهی، ا. (1392). بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر استفاده از رسانه‌های سنتی. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال 20، شماره 4، صفحات 65-86.

شریعتمدار، آ. (1395). کارورزی مشاوره در شبکه‌های مجازی: پرورش و تقویت هویت حرفه‌ای، امکانات و موانع. مطالعات رسانه‌های نوین، سال 2، شماره 7، صفحات 35-60.

اللهیاری، م.، و افتخاری، ه. (1394). بررسی عملکرد ترویج جهاد کشاورزی استان گیلان بر اساس دیدگاه‌های کشاورزان و کارشناسان کشاورزی. فصلنامه پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، سال 8، شماره 2، صفحات 33-65.

میرزایی، م. رحیمی، ص.، و مرادی، م. (1395). بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی در تبادل‌های علمی (مطالعه موردی: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی). کتابداری و اطلاع‌رسانی، سال 19، شماره 1، صفحات 108-130.

یعقوبی، ج.، و محمدی و. (1397). کاربردهای آموزشی شبکه‌های اجتماعی مجازی و آسیب‌های اجتماعی آن از دیدگاه دانشجویان کشاورزی (موردمطالعه: دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان). فصلنامه پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، سال 11، شماره 1، صفحات 33-44.

Al-Busaidi, K. A. Ragsdell, G., and Dawson, R. (2017). Barriers and benefits of using social networking sites versus face to face meetings for sharing knowledge in professional societies.

Barau, A. A., and Afrad, S. I. (2017). An overview of social media use in agricultural extension service delivery. Journal of Agricultural Informatics (ISSN 2061-862X), 8(3): 50-61.

Baruah, T. D. (2012). Effectiveness of Social Media as a tool of communication and its potential for technology enabled connections: A micro-level study. International Journal of Scientific and Research Publications, 2(5): 1-10.

Bhattacharjee, S., and Raj, S. (2016). Social media: Shaping the future of agricultural extension and advisory services. GFRAS interest group on ICT4RAS discussion paper, GFRAS: Lindau, Switzerland. Thakur, D., and Chander, M. (2018). Social Media in Agricultural Extension: Benefits and Challenges under Indian Context. Asian Journal of Agricultural Extension, Economics and Sociology, 1-8.

Devi, B. M., and Yameena, A. (2015). Science communication through social networking sites. SRELS Journal of Information Management, 52(5): 337-344.

Kipkurgat, T. Onyiego, M., and Chemwanria, S. (2016). Impact of social media on agricultural extension in Kenya: a case of Kesses District. International Journal of Agricultural Extension and Rural Development Studies, 3(1): 30-36.

Manca, S., and Ranieri, M. (2016). Facebook and the others. Potentials and obstacles of social media for teaching in higher education. Computers and Education, 95: 216-230.

Musa, N. S. Githeko, J. M., and El-Siddig, K. (2012). The adoption and use of ICTS by small scale farmers in Gezira State, Sudan. Research Application Summary, 625-633.

Raj, S., and Bhattacharjee, S. (2017). Social Media for Agricultural Extension. National Institute of Agricultral Extension Management, 1: 1-36.

Ramanigopal, C. S. Palaniappan, G., and Hemalatha, N. (2012). Social networking: Problems and prospects of the knowledge society. International Journal of Research in Management, Economics and Commerce, 2(2): 116-129.

Stern, M. J. Adams, A. E., and Boase, J. (2011). Rural community participation, social networks, and broadband use: Examples from localized and national survey data. Agricultural and Resource Economics Review, 40(2): 158-171.

Suchiradipta, B., and Saravanan, R. (2016). Social media: Shaping the future of agricultural extension and advisory services. GFRAS interest group on ICT4RAS discussion paper, GFRAS: Lindau, Switzerland, 9.