شناسایی و رتبه‏ بندی عوامل مؤثر بر بهبود امنیت غذایی بر اساس نقش فناوری نانو

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

مرجان آزادفر ¹ , فرهاد لشگرآرا ² , سید جمال فرج اله حسینی ³ , مریم امیدی نجف آبادی ⁴ , حامد افشاری ⁵

1 - دانشجوی دکتری اقتصاد، ترویج و آموزش کشاورزی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
2 - دانشیار گروه اقتصاد، ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران.
3 - دانشیار گروه اقتصاد،ترویج و آموزش کشاورزی،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد علوم و تحقیقات تهران
4 - دانشیار گروه اقتصاد، ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
5 - استادیارگروه مهندسی صنایع غذایی ، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

تاریخ دریافت : 1400/02/15 تاریخ پذیرش : 1400/08/16 تاریخ انتشار : 1400/08/01

کلید واژه: امنیت غذایی, توسعه فناوری نانو", "فناوری نانو, ستاد ویژه,

چکیده مقاله :

فناوری نانو در صنعت غذا چارچوبی منطقی را برای توسعه درک واکنش ها و رفتار خود آرائی اجزای غذایی در مقیاس کوچک ایجاد می کند. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر بهبود امنیت غذایی بر اساس نقش فناوری نانو می باشد. جامعه آماری تحقیق، کلیه متخصصان ستاد ویژه توسعه فناوری نانو بودند که تعداد آنان ۹۰نفر بود و به دلیل محدود بودن جامعه متخصصان ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، از طریق سرشماری انتخاب شدند. تحقیق حاضر توصیفی، همبستگی است که جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس چارچوب نظری تحقیق استفاده شد. روایی و پایایی پرسشنامه حاکی از آن بودند که ابزارهای اندازه گیری از روایی و پایایی خوبی برخوردار بودند. نتایج حاصل از تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS و ربته بندی گویه ها بر اساس ضریب تغییرات (CV) نشان داد که در بخش نگهداری غذا، پوشش دهی میوه و سبزیجات با استفاده از نانوکیتوزان حاوی مس از اهمیت بالاتری برخوردار بوده است، همچنین در بخش فرآوری غذا، محافظت از مواد مغذی در برابر اکسیداسیون، در بخش تولید غذا، تولید فرمولاسیون آفت کش زیست سازگار، در بخش بهبود طعم و رنگ غذا، نانو کپسوله کردن عطرها و طعم های مختلف در مواد غذایی به منظور کنترل رهاسازی عطر ها و طعم ها، در بخش سلامت غذا، استفاده از نانو حسگرها جهت تشخیص عوامل بیماری زا در مواد غذایی و در بخش بسته بندی غذا، استفاده از نانو ذرات با خاصیت ضد میکروبی بودن بسته بندی از اهمیت بالاتری برخوردار بودند.

چکیده انگلیسی:

Nanotechnology in the food industry provides a logical framework for developing an understanding of the reactions and self-arrangement behavior of small-scale food components. The purpose of this study is to identify and rank the factors affecting the improvement of food security based on the role of nanotechnology. The statistical population of the study was all the specialists of the Special Staff for Nanotechnology Development, whose number was 90 and due to the limited community of specialists of the Special Staff for Nanotechnology Development, they were selected through census. The present study is a descriptive correlation that a researcher-made questionnaire based on the theoretical framework of the research was used to collect data. Validity and reliability of the questionnaire indicated that the measuring instruments had good validity and reliability. The results of the research using SPSS software and prioritization of items based on coefficient of variation (CV) showed that in food storage, covering fruits and vegetables with nanocytosan containing copper was more important, also in Food processing, protection of nutrients against oxidation, in food production, production of biocompatible pesticide formulations, in food flavor and color improvement, nano-encapsulation of various fragrances and flavors in food to control the release of fragrances Flavors were more important in food health, the use of nanosensors to detect pathogens in food and in food packaging, the use of nanoparticles with antimicrobial properties of packaging.

منابع و مأخذ:

حسینی نژاد، م.، و صمدی، س. (۱۳۹۱). کاربرد نانوحسگرهای زیستی در امینت غذایی. مجله ایمنی زیستی، دوره پنجم، شماره دوم، صفحه ۱۲۴-۱۰۹.

حسینی صدر، ص.، سبلان وند، ص.، و ولیزاده، ر. (۱۳۹۶). کاربرد نانو تکنولوژی در بسته‏بندی مواد غذایی. پویش در اموزش علوم پایه. دوره سوم، شماره سوم، صفحه ۶۰-۴۱.

ده یوری، س.، و فرج اله حسینی، سی. ج. (۱۳۸۸). بررسی تأثیر تولید و پذیرش محصولات نانو فناوری بر کشاورزی پایدار از دیدگاه محققان کشاورزی. پژوهش‏های ترویج و آموزش کشاورزی، سال دوم، شماره ۳، صفحه ۱۴-۱.

راشدی، ح.، پرتوی، ف.، فتاح، ر.،. خلیل زاده کلاگر، م.ع.، و خیابانی، م. (۱۳۹۵). بررسی اثر پوشش­های بسته‏بندی نانو نقره بر پایه دی اکسید تیتانیوم در افزایش زمان ماندگاری فیله ماهی قزال آلا رنگین کمان. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، سال یازدهم، شماره ۳، صفحه ۹۲-۸۵.

سلیمی، ع. ا.، و معتکف کاظمی، ن. (۱۳۹۵). مروزی بر کاربردها و فرصت‏های نانو فناوری در حوزه کود کشاورزی. دنیای نانو، سال دوازدهم، شماره چهل و چهار، صفحه ۴۴-۴۰

صدیقی، ح. (۱۳۹۵). تحلیل زیست محیطی پیاده سازی فناوری نانو در عرصه کشاورزی از دیدگاه پژوهشگران). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم کشاورزی.

فرجی، ن. (۱۳۹۵). ارزیابی تأثیر کاربرد فناوری نانو در صنعت بسته‏بندی مواد غذایی بر توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط (مطالعه موردی: صنایع غذایی استان قزوین). پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت کارآفرینی گرایش MBA. . دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه خوارزمی.

فتحی، م.، و محبی، م. (۱۳۸۹). افزایش امنیت غذایی با استفاده از فناوری نانو. ماهنامه فناوری نانو، سال نهم، شماره ۴، صفحه ۱۸-۱۶.

قادری، آ.، سینکاکریمی، ا.، گرانسایه، م.، و فتاح زاده، فرشته. (۱۳۹۳). کاربرد فناوری نانو در صنایع غذایی. سومین همایش ملی فناوری نانو از تئوری تا کاربرد. مجموعه مقالات سومین همایش ملی فناوری نانو از تدوری تا کاربرد. اصفهان، موسسه آموزش عالی جامی.

عشقی، ف.، راشدی، ح.، اهری، ح.، و انوار، ا. (۱۳۹۲). بررسی فعالیت‏های باکتریایی پوشش‏های بسته‏بندی نانو نقره در افزایش زمان ماندگاری. ارائه شده در بیست و یکمین کنگره ملی علوم و صنایع غذایی ایران، ۷ تا ۹ آبان، دانشگاه شیراز.

لیاقتی، ل.، عزیزی، م. ح.، و جوکار، م. (۱۳۹۱). کاربرد نانو کامپوزیت‏ها در صنایع بسته‏بندی و مواد غذایی، ماهنامه فناوری نانو، سال یازدهم، شماره ۱۰، صفحه ۱۴-۱۸.

مرشدی، س. ز.، و معارف وند، م. (۱۳۹۶). امنیت غذایی زنان مهاجر افغان در منطقه­ی فرحزاد و شهر ری. فصلنامه مددکاری اجتماعی، شماره ۵، جلد ۱، صفحه ۴۰-۳۴.

ما قبل، ر.، چیذری، م.، و نادری مهدیه، ک. (۱۳۹۳). بررسی نقش فناوری نانو در کاهش ضایعات محصولات کشاورزی. فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی. سال دوازدهم، شماره 45، صص ۴۵-۴۲.

میر سعید قاضی. ن.، علی محمدی فرد، ا.، و کاویانی، م. (۱۳۹۲). بررسی کاربردهای فناوری نانو در صنایع غذایی. دومین همایش ملی فناوری نانو از تئوری تا کاربرد. موسسه آموزش عالی جامی، اصفهان.

Azeredo, m., & Henriette M.C. (2009), “Nanocomposites for food packaging applications, Food Research International”, 42 (2009), 1240-1253

Bala, B. K., Alias, E. F., Arshad, F. M., Noh, K. M., & Hadi, A. H. A. (2014). Modelling of food security in Malaysia. Simulation Modeling Practice and Theory, 47, 152- 164

Berekaa, M. M. (2015). "Nanotechnology in food industry: Advances in food proccesing, Packaging and Food Safety." International Journal of Current Microbiology and Applied Science . p ‏357-345.

Costa, C., A. Conte, G. G. Buonocore & M. A. Del Nobile. (2011). Antimicrobial silver-montmorillonite nanoparticles to prolong the shelf life of fresh fruit salad. International Journal of Food Microbiology 148: 164-167.

FAO. (2019). Global report on food crises 2019. available in: http://www.fao.org/resilience/resources/resources-detail/en/c/1187704/

FAO, (2010). The State of Food Insecurity in the World: Addressing food insecurity in protracted crisis. Food and Agricultural organization of the nited Nations, Rome.

Fanar Hamad., Alshammari., Han, Jong-Han. Kim, Byung-chun., & Irfan, A. Rather. (2017) The intertwine of nanotechnology with the food industry. Saudi Journal of Biological Sciences 22.

He X., Aker WG., Fu PP., & Hwang  H-M. (2015). Toxicity of engineered metal oxide nanomaterials mediated by nano-bio-ecointeractions: a review and perspective. Environ Sci Nano 2015;2:564e82.

Huanga, Jen-Yi., Lib, Xu & Zhoua, (2015), “Weibiao, Safety assessment of nanocomposite for food packaging application”, Trends in Food Science & Technology, Volume 45, Issue 2, 187–199.

Iavicolia, Ivo., Veruscka Lesoa, Donald H. , & Beezholdb, Anna A. Shvedova.(2017). Nanotechnology in agriculture: opportunities, toxicological implications, and occupational risks.

Kumar, Naveen., & Pathera, Ashok K. (2014). Nanotechnology for food security. Emerging Science and Technology for Food, Agricutture and Environment. 550-558.

Krishnan, U., Barbara, S.,  Arifullah, M. Noori Abdul-Nabi, & Nasir, A. (2018). Relevance of Nanotechnology in Food Processing Ondustries. ‏International Journal of Agriculture Sciences. Volume 10, issue 7, 5733-573.

Pathakoti, K., Manjunath Manubolu, b., & Huey-Min, Hwang. (2017). Nanostructures: Current uses and future applications in food science.

Omanović-Mikličanin, E., Maksimovic, M., Vinkovic-Vrcek, L., Mulaomerovic, Dz.,  & Doric, A. (2016). Application of Nanotechnology Food Packaging.

Sastry, R., Kalpana. Rashmi, H.B., & Rao, N. H. (2011). Nanotechnology for enhancing food security in India Food Policy, Volume 36, Issue 3, June 2011, 391-400.

Smyth, S.J., Phillips, P.W.B., & Kerr, W.A. (2015). Food security and the evaluation of risk, Global Food Security, 4: 16-23.

See, L., Fritz, S., You, L., Ramankutty, N., & Herrero, M. (2015). Improved global cropland data as an essential ingredient for food security, Global Food Security, 4: 37-45.

Varis, O., Keshinen, M.  & Kummu, M. (2017). Four dimensions of water security with a case of the indirect role of water in global food security. Water Security, Volume , 36-45