طراحی مدل مدیریت استراتژیک در نظام آموزشی دانشگاه با استفاده از تئوری داده بنیاد
محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزیمسعود برادران 1 , محمدمهدی فراحی 2 , مطهره آبادیخواه 3
1 - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان،اهواز، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
3 - دانشجو دکتری، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی ،دانشگاه کشاورزی ومنابع طبیعی خوزستان،اهواز،ایران
کلید واژه: نظام آموزش دانشگاه, مدیریت استراتژیک, تئوری بنیانی,
چکیده مقاله :
با وجود آن که درباره اهمیت نقش نظام مدیریت استراتژیک در سازمان ها توافق کلی وجود دارد اما در زمینه نقش مدیریت استراتژیک در نظام آموزش بسنجد خلاء پژوهشی وجود دارد. در پژوهش حاضر سعی شده است با رویکرد تئوری بنیانی، به ارائه الگویی جهت پیاده‌سازی مدیریت استراتژیک در نظام آموزشی دانشگاه پرداخته شود. جامعه مورد مطالعه، اعضای هیات علمی متخصص در بحث مدیریت استراتژیک و همچنین مدیران با تجربه دانشگاه فردوسی بودند که از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند(گلوله برفی) انتخاب شدند. در این تحقیق نتیجه یافته های کیفی با کدگذاری داده‌های گردآوری شده به شیوه‌های مختلف مصاحبه، مشاهده ،اسناد و مدارک و به وسیله نرم افزار Maxqda تحلیل شد و موفق به استخراج 168 مفهوم و 15 مقوله، در قالب مدل پارادایمی مدیریت استراتژیک شامل عوامل درون دانشگاهی و عوامل برون دانشگاهی به عنوان شرایط علی، راهبردهای فرایندی و ساختاری ، توسعه مدیریت و منابع انسانی ، رهبری و سبک مدیریت، سیستم های کنترل، به عنوان راهبردهای پیاده سازی و فرهنگ سازمانی، نظام مدیریت دانش و اطلاعات، رویکرد نوآوری محوری به عنوان شرایط مداخله‌گر، عامل محیطی به عنوان عوامل زمینهای و پیامد‌اقتصادی، پیامد اجتماعی فرهنگی، پیامد ساختاری فرآیندی و پیامد دستیابی اهداف و ارتقاء جایگاه دانشگاه به عنوان پیامدهای نظام مدیریت استراتژیک از طریق نظریه داده بنیاد شناسایی گردیده اند
Although there is general agreement on the importance of the strategic management system in organizations, but still there is a gap in the role of strategic management in the education system. This research tries to identify, categories and modelling the functional approach and factors affecting on implementing strategic management in educational system using grounded theory qualitative method. MAXQDA 10 was used to analyses data. based on 12 interviews with some faculty members in Ferdosi university168 concepts among 15 main categorize were identified. Also these concepts are structured according to the paradigm model grounded theory in six dimensions including "casual conditions", "phenomenon", "Strategies", "context", "intervening factors" and "consequences".In the form of strategic management paradigm model including intra-university and extra-university factors as causal conditions, process and structural strategies, management and human resource development, leadership and management style, control systems, as implementation strategies and organizational culture, management system Knowledge and information, innovation-oriented approach as an intervening condition, environmental factor as contextual and economic consequences, socio-cultural consequence, structural structural consequence and achievement of goals and promotion of the university as the consequences of strategic management system through Foundation data theory have been identified.
اسدی،ف. تابان،م. صفری کهره،م. (1392). تجزیه و تحلیل وضعیت راهبردی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی در ایران: به کارگیری رویکرد جامع تحلیل راهبردی . فصلنامه مدیریت بازرگانی. دوره 5. شماره 3. ص 38-19
انصاری، م. و حق شناس گرگابی، م. (1395). شناسایی و تبیین عوامل کلیدی موفقیت دانش محور شدن شرکتهای تولیدی ایران بر اساس روش نظریه زمینهای. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری. دوره سوم. شماره 5. ص74-41.
بهادری، ع. (1397). پژوهش کیفی داده بنیاد، کدگذاری و اهمیت، مراحل وشیوه اجرای آن در کارورزی دانشگاه فرهنگیان. دو فصلنامه راهبردهای نوین تربیت معلمان. سال چهارم. شماره 5. 88-69.
توانی، ز. (1391). تدوین استراتژی آموزش دانشگاه محیط زیست کرج بر پایه تحلیل سوات. . پایان نامه ارشد. گروه مدیریت آموزشی . دانشکده علوم انسانی . دانشگاه پیام نور کرج.
دانایی فرد، ح. ، امامی، س. م. (1386). استراتژیهای پژوهش کیفی: تاملی بر نظریهپردازی داده بنیاد. اندیشه مدیریت، سال اول، شماره دوم. صفحه 97-69.
رامشگر، ر. رجایی پور، س. سیادت، ع. ( 1392). رابطه ابعاد ساختار سازمانی و میزان کاربست مولفه های مدیریت استراتژیک در دانشگاههای دولتی اصفهان. فصلنامه رهبری و مدیریت . سال هفتم. شماره 3. ص 32-9.
رستمزاده،ر. بوداقی خواجه نوبر، ح. و سلطانی، ز. (1395). بررسی تاثیر مدیریت استراتژیک منابع انسانی بر جذب، نگهداشت و توانمندسازی نیروی انسانی(مطالعه موردی: بانک کشاورزی شهر ارومیه). فصلنامه آینده پژوهی مدیریت. سال بیست و هفتم. شماره 107. صفحه 31-13.
زاهدی، ش.س.، و رفیعی، م. (1390). بررسی رابطه هماهنگی بین استراتژی منابع انسانی و استراتژی تصمیمگیری اخلاقی با عملکرد سازمانی: پژوهشی در سازمانهای تحقیقاتی وزرات جهاد کشاورزی. پژوهشهای مدیریت عمومی. سال چهارم. شماره سیزدهم. صفحه 24-۵.
شعبانی،احمد. رجایی پور . سعید. (1391). میزان کاربست مولفه های مدیریت راهبردی در کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر اصفهان. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران،سال 28. شماره2. ص521-497
شهاب فرد، ز.، عرب مختاری، ر.، رجایی پور، س. (1388). میزان کاربست مولفههای مدیریت استراتژیک در دانشگاه آزاد خوراسگان و دانشگاه اصفهان. دانش و پژوهش در علوم تربیتی ـ برنامه درسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان(اصفهان). شماره بیست و یکم.ـ بهار. صص 136-117.
عمادی، س.، امیر حسینی، س. ا.، حمیدی، م. (1399). طراحی و تدوین برنامه استراتژیک نظام مدیریت منابع انسانی در وزارت ورزش و جوانان. دو ماهنامه علمی ـ پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال یازدهم، شماره 2. پیاپی 42. ص 2-26.
غنچی، م. حسینی، م. مجازی،ی. (1391).تحلیل عاملی مولفه های مدیریتی تأثیرگذار بر کیفیت آموزش عالی از دیدگاه اعضای هیات علمی پردیسهای کشاورزی دانشگاه تهران. پژوهشهای ترویج و آموزش کشاوری. سال پنجم. شماره 2. ص 18-2
قاسمی،م. (1395). شناسایی موانع فراروی استقرار نظام مدیریت استراتژیک در سازمان جهاد کشاورزی سمنان. پایان نامه کارشناسی ارشد. گروه مدیریت دولتی. دانشکده مدیریت و حسابداری. دانشگاه شاهرود.
قهرمانی، محمد .(1393) . تدوین الگوی مدیریت آموزش عالی ، مجله پژوهش های تربیتی.سال .... شماره29 . ص 103-102
گیوریان،ح.؛ دیندار فرکوش، ف.(1390). بررسی تأثیر اجرایی مولفه های مدیریت استراتژیک بر اثربخشی آموزشگاهها. فصلنامه علمی و پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی،سال دوم . شماره 4. ص 142-125
محمدی نیا، س. ا.، فروزانی، م.، محمدزاده، س. و برادران، م. (1396). تحلیل نظام مدیریت دانش در سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان با استفاده از روش SWOT. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران. جلد 13. شماره 1. ص229-226.
مطلبی ورکانی، ا. (1395). تاثیر مدیریت راهبردی نیروی انسانی بر چگونگی عملکرد کارکنان نیروی دریایی ارتش؛(مطالعه موردی: دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره) نوشهر). فصلنامه علمی پژوهشی آموزش علوم دریایی. شماره 5.صفحه 28-39.
موسی، م. ن.، حسینپور، م.، وظیفه دوست، ح. (1391). بررسی رابطه برنامههای استراتژیک منابع انسانی و نوآوری شغلی(مطالعه موردی: سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان). مجله مدیریت فرهنگی. سال ششم. شماره شانزدهم. صفحه 53-64.
هاشمی نژاد، آ.، غنیان، م.، عبدشاهی، ع. و خسروی پور، ب. (1397). تحلیل و ارزیابی ریسکهای مرتبط با تولید گندم در زنجیره تامین نان استان خوزستان. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 2-49. شماره 3. ص439-459.
هاشمی، ع. ثقفی، مهدی(1394). تدوین و ارزیابی استراتژی های دانشگاه با مدل تلفیقی,SWOT صنعت و دانشگاه. سال هشتم. شماره 28-27. ص 69-60.
یزدان پناه، م. و رحیمی فیض آباد، ف. (1398). دلایل عدم موفقیت ترویج کشاورزی با استفاده از تئوری بنیانی(مورد مطالعه: جهاد کشاورزی استان لرستان). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 2-50، شماره 3. ص 549-575.
Corbin, J. & Stauss, A. (2015). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (4th ed. (Thousand Oaks, CA: Sage Publication. Pp. 614-617.
Corbin, J. & Strauss, A. (2008). for Developing Grounded Theory. Thousand Oaks, CA: Sage. Organizational Research Methods, Vol.12, N.3, pp. 307.
Fatemi, M., Jafari, M. M. (2011). Application of strategic planning for extension and development of agricultural production cooperatives in Iran. African Journal of Agricultural Research. Vol.17, pp. 4046-4056.
Fred, D. (2016). Strategic Managment. Translation: Ali Parsaiyan and Mohammad Arabi. Cultural Research Office Publications. Tehran. First Edition. pp.25-60.
Heijden, R.& Bradfield, G& Burt, G. Crains and G. Wright .(2005). The Sixth Sense, John Wiley & Sons, Chichester. Pp.46.
Kaplan, A. Pucciarelli, F. (2016). Competition and Strategy in higher education: managing complexity and uncertainty. Kelley school of business, Indiana university. Pp.311-320.
Kuosa, T. (2011). Evolution of futures studies. Futures. Vol.43, pp. 327–336
Milladi, H., Malekmohammadi, I., Chizari, M., Hosseini, S. M.( 2017). Role of external factors on application of strategic management in agricultural knowledge and information system in Iran. International Journal of Agricultural Management and Development(IJAMAD). Vol.7, N. 3, pp: 325-335.
Moammaee, H., Amini, M., Dargahi, T., Hossein. Sheikhs, M. 2013. Assessment of strategic thinking among staff managers of Tehran University of Medical Sciences. Health Management, Vol.6, N.53, pp. 89-70
Monastiriotis, V. 2012. Regional Growth Dynamics in central and Eastern Europe .33.
Roney, C.W. 2010. Intersectegic planning and futures studies: methodological complementaries, Journal for futures studies.Vol.2, pp. 71-100.
Soltani, A., Boodtani, D., Golestani, S. 2020. Exploring the strategies of faculty-student interactions: A grounded theory study in Irainain academic context. Learning, Culture and Social Interaction. Vol. 26, 100408.
Wanger, S. M., Lukssen, P., Mahlendorf, M. 2010. Misused and missed Use-Grounded theory and objective hermeneutics as methods for research in industrial marketing. Industrial marketing management. Vol. 39, pp. 5-15.
Wilkinson, A. Mayer. M., Ringler, V. 2014. Collaborative Futures: Integrating Foresight with Design in Large Scale Innovation Processes-Seeing and Seeding the Futures of Europe. Journal of Futures Studies, Vol.18, N.4, pp. 1-26.
_||_