تأثیر ساختار سنی جمعیت و نرخ پس‌انداز بر رشد اقتصادی ایران: با رویکرد رگرسیون چندک
محورهای موضوعی : اقتصاد کاربردیجبرئیل دودکانلوی میلان 1 , سید کمال صادقی 2 , محمدعلی متفکر آزاد 3
1 - کارشناسی ارشد توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی دانشگاه تبریز
2 - دانشیار دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه تبریز
3 - استاد دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه تبریز
کلید واژه: ساختار سنی جمعیت, نرخ پس‌انداز, رشد اقتصادی, رگرسیون چندک,
چکیده مقاله :
دستیابی به رشد اقتصادی و درآمد سرانه بالا نیازمند شناخت عوامل و امکانات بالقوه اقتصاد می باشد. عوامل مختلفی همچون نرخ پس انداز و تغییر در ساختار سنی جمعیت که نشان دهنده ی پویایی جمعیت می باشد، می تواند رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد.هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر ساختار سنی جمعیت و نرخ پس انداز بر رشد اقتصادی ایران طی دوره ی1393-1345 است. برای این منظور، مدل تجربی تحقیق با استفاده از رگرسیون چندک به عنوان ابزار مفید تخمین زده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تأثیر نسبت وابستگی به عنوان شاخصی از ساختار سنی جمعیت بر درآمد ملی سرانه در همه دهک ها منفی و معنی دار است و این تأثیر گذاری در دهک های ابتدایی بیشتر از دهک های انتهایی بوده است. همچنین تأثیر نرخ پس انداز بر درآمد ملی سرانه در دهک اول تا سوم معنی دار نبوده ولی از دهک چهارم تا نهم مثبت و معنی دار است. با اجرای باز نمونه گیری (بوت استرپ) نتایج حاصل رگرسیون چندک نیز در مدل تأیید شد.
اسد زاده، احمد، بهشتی، کریم، خداوردیزاده، صابر، شمالی،عادل(1394)، بررسی تأثیر افزایش جمعیت بر تولید ناخالص داخلی سرانه ایران با استفاده از رهیافت ARDL، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، سال چهارم، شماره 19، صص 87-69.
الماسی فاطمه (1390) ، بررسی رابطه تجربی متغیرهای جمعیتی با رشد درآمد سرانه و رشد اقتصادی در ایران پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه ارومیه ، ارومیه.
انصاری، محمد، بامنی مقدم، محمد، خوش گویان فرد، علیرضا و عزت الله سام آرام (1385)، کاربرد رگرسیون چندک در تحلیل سلامت روانی، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال پنچم، شماره 20، صص 59-45.
برادران خانیان، زینب و اصغرپور، حسین و پناهی، حسین و کازرونی، علیرضا (1395)، اثرات نامتقارن تورم بر کسری بودجه در ایران: رویکرد رگرسیون کوانتایل، فصلنامه نظریههای کاربردی اقتصاد، سال چهارم، شماره 3، صص 194-169
پناهی، حسین و رضا عباسی اصل (1392)، بررسی تأثیر ساختار سنی جمعیت بر رشد و توسعه کشورهای با درآمد بالا، دو فصلنامه جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، سال دوم، شماره 1، صص 49-29.
توانایان فرد، حسن (1368)، اقتصاد جمعیت. انتشارات مروى. صص 89-88.
حسنجان ملکشاه، مرتضی (1390)، رشد جمعیت و رشد اقتصادی در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه با تأکید بر جمعیت فعال، پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.
حسینی چاوشی، میمنت و محمد جلال عباسی شوازی (1394)، ضرورت تدوین سیاست‌های جامع جمعیت در ایران، مجموعه مقالات سیاسی، صص 12-4.
دلالى اصفهانى، رحیم، اسمعیل زاده، رضا (1386)، نگرشى نو بر ایده‌های جمعیتى. مجله علوم اجتماعى دانشکده ادبیات وعلوم انسانى دانشگاه فردوسى مشهد. شماره 9. صص 120-97.
صادقی، امیر (1391)، ارزیابی تأثیر تغییر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
عرب مازار، عباس، کشوری شاد، علی (1384)، بررسی اثر تغییر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 15، صص 27-15.
فتاحی، شهرام، عباسپور، سحر، تظیفی، مینو (1391)، بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در ایران با استفاده از رگرسیون چندک، اولین همایش بینالمللی اقتصادسنجی، روشها و کاربردها، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، صص 21-1.
قره‌باغیان، مرتضى (1368) ، اقتصاد رشد و توسعه. نشر نى. صص 655-640.
کیهانی حکمت، رضا (1382)، تأثیر ساختار سنی جمعیت بر اندازه دولت و رشد اقتصادی طی دوره 79-1338، پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد،دانشگاه بوعلی سینا، همدان
مشفق، محمود، میرزایی، محمد (1389)، "انتقال سنی در ایران: تحولات سنی جمعیت و سیاستگذاریهای اجتماعی، جمعیتی"، فصلنامه جمعیت، شماره 71/72، صص 22-1.
منصوریان، محمد کریم (1375)، بازنگری نظریه انتقال جمعیت، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره دوازدهم، شماره اول، صص 46-27.
نیکوقدم،مسعود، هوشمند،محمود، همایونیفر،مسعود ، سلیمیفر، مصطفی (1393)، بررسی تأثیر ساختار سنی جمعیت بر درآمد سرانه (با تأکید بر نقش جمعیت در عرضه نیروی کار و سرمایه انسانی)، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، سال دوم، شماره 6، صص 171-139.
وب سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (www.cbi.ir)
Davino, C., Furno, M., & Vistocco, D. (2014). Quantile regression: theory and applications. John Wiley & Sons.
Efron, B., & Tibshirani, R.J. (1994). An introduction to the bootstrap. CRC press.
Koenker, R., & Bassett Jr, G. (1978). Regression quantiles. Econometrica: journal of the Econometric Society.vol.46 ,no.1 ,pp. 33-50.
Lee, B. & Lin, S., (1994) Government Size, Demographic Change and Economic Growth, International Economic Journal, vol.8, no.1,pp.91-108.
Navaneetham, K., (2002) Age Structural Transition and Economic Growth: Evidencesfrom South and South East Asia, Asian Metacentre Research Paper, no.7.
Rosado,J. A., Alvardo Sanchez,M,.i,.(2017), “From Population age structure and savings rate to economic growth: Evidence from Ecuador”, International Journal of Economics and Financial Issues,vol,7,no3,pp352-361.
Ross, j., (2004), “ understanding the Demographic Dividend, policy project, futures Group one Thomas Circle”, NW,suite 200, Washington.
Sauas, Bilal. (2008); “The Relationship Between Population and Economic Growth”, Central Journal of Asian Economice, vol.22, no.3, pp.183-161.
Uddin, G.A., Alam, K., Gow, J.,(2016), “Population age structure and savings rate impacts on economic growth: Evidence from Australia”, Journal of Economic Analysis and Policy, vol.52, pp.23-33.
Zhang H., Zhang H., and Zhang J., (2013) Demographic Transition and Economic Growth: Evidence from Chinese Provinces, Working Paper, Department of Economics, Chinese University of Hong Kong.