میزان آگاهی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز از مصادیق سرقت علمی و عوامل مؤثر بر آن
محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتیگیتی جمشیدی بروجنی 1 , مریم سعیدی 2 , غلامرضا حیدری 3
1 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
2 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانششناسی و مسئول بخش اسناد کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - استادیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
کلید واژه: سرقت علمی, اخلاق پژوهشی, دانشجویان تحصیلات تکمیلی, دانشگاه شهید چمران اهواز,
چکیده مقاله :
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آگاهی دانشجویان از مصادیق سرقت علمی و عوامل مؤثر بر آن به منظور ارائه ی راهکارهایی جهت جلوگیری از سرقت علمی در دانشگاه ها است. روش: روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار آن پرسشنامه ای محقق ساخته است که روایی آن از طریق روایی محتوایی (صوری) و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد (8/0=ɑ). جامعه ی آماری مورد نظر شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز بود (4765 N=) که از این میان، تعداد 354 نفر با استفاده از جدول مورگان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که میزان آشنایی دانشجویان با مصادیق سرقت علمی با توجه به میانگین به دست آمده (14/3) متوسط است. همچنین، عوامل مؤثر بر سرقت علمی به ترتیب : عوامل پرورشی، اقتصادی، فناورانه، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی هستند. نتیجه‌گیری: تسلط ناکافی دانشجویان به همه ی جوانب موضوع پژوهش، توانایی مالی و دادن وجه به شخصی به منظور انجام کار تحقیقاتی یا پروژه، مدرک گرا بودن، کوتاهی در انجام تکالیف محول شده و تأخیر در انجام آن ها و آموزش‌ندادن شیوه ی صحیح نگارش مقاله ی علمی در دانشگاه به دانشجویان به عنوان مهم ترین دلایل شناسایی شدند.
Purpose: The purpose of this study is to assess the knowledge of post graduate students of Shaheed Chamran University of Ahwaz of instances of plagiarism and its influencing factors in order to present solutions to avoid plagiarism in universities. Methodology:This research was a descriptive-analytic type and the data gathering tool was a researcher-made questionnaire. The validity of the questionnaire was measured through content validity technique, and its reliability was measured by calulating Cronbach’s Alpha which rendered an alpha of 0.8 ( The research population included all the post graduate students of Shaheed Chamran University. Applying the Morgan table, the sample size was chosen as 354 cases from the statistical population (N= 4765 ). Findings: Findings of the research indicated that knowledge of students of instances of plagiarism is normal. Also, in view of students under study, effective factors on plagiarism are in order of priority: upbringing, economic &, technological , social, cultural, and educational. Conclusion: Inadequate proficiency of students on all aspects of the research subject, financial capability and giving money to the person in order to do research or project, document-oriented, delinquency in doing homework and delay in those and not learning the correct way of writing a scientific paper in universityies to students were identified as the most important reasons to plagiarism.
ابراهیمی، مهدی (1388). مدرک: از تولید به مصرف. پرونده، 37، 69-106.
اسلامی، حسن (1390). چو دزدی با چراغ آید: سرقت علمی در سطوح دانشگاهی. آینه پژوهش، 22(1)، 7-17.
توکل، محمد؛ ناصری راد، محسن (1388). دستبرد علمی با تبیینی از جامعه شناسی علم. اخلاق در علوم و فناوری، 4(3و4)، 1-16.
رجب زاده عصارها، امیرحسین (1390). مطالعه میزان آشنایی اساتید و دانشجویان دانشگاه تهران با تعاریف و مصادیق سوء رفتارهای پژوهشی و روش‌های کاهش آن. پایاننامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
ستوده، هاجر؛ رفیع، نجمه؛ میرزایی، زهرا (1389). نگاهی به دستبرد علمی و راهکارهای پیشگیری و پیگیری آن. کتابداری و اطلاعرسانی، 14(4)، 27-50.
عزیزی، محمدحسین (1387). نگاهی به پدیده زیانبار دستبرد علمی در مقالههای پزشکی. گوارش، 13(3)، 173-176.
علیزاده اقدم، محمدباقر؛ عباسزاده، محمد؛ شیشوانی، عسل؛ تجویدی، مینا (1390). بررسی تعیین کنندههای پایبندی به اخلاق علمی در بین اعضای هیأت علمی؛ مطالعه موردی دانشگاه تبریز. حیات علم و فناوری، 3(4)، 57-68.
مجاهدیان، مجتبی (1391). در نکوهش «انتحال»: شکوهای بر شیوع بلیّه «سرقت علمی». ماهنامه آموزشی اطلاعرسانی، 91، 4-6.
محمودی، علی (1386). نگرشی فلسفی بر اخلاق در پژوهش. فصلنامه دانشگاه اسلامی 36، 11(4)، 129-148.
مصدق، هادی؛ قندهاری، محمد (1391). اخلاق پژوهشی در بین دانشجویان دانشگاه تهران. بازیابی 20 مهر 1393 از پایگاه تحلیلی- تبیینی برهان www.borhan.ir
نخعی، نوذر؛ نیکپور، هادی (1384). بررسی نظرات دانشجویان پزشکی در مورد فریب کاری پژوهشی در تدوین پایان نامه و فراوانی نسبی آن. گام های توسعه در آموزش پزشکی، 2(1)، 10-17.
Aronson, J. K. (2007). Editor's view: Plagiarism – please don’t copy. British Journal of Clinical Pharmacology, (64)4: 403–405.
Batane, T. (2010).Turning to Turnitin to Fight Plagiarism among University Students.Educational Technology & Society, 13(2), 1-12.
Deckert, G. (1993). Perspectives on plagiarism from ESL students in Hong Kong. Journal of Second Language Writing, 2(2), 131-48.
Jones, K., Reid, J. &Bartlett, R. (2005).Student plagiarism and cheating in an IT age.International Conference on Computer Systems and Technologies.1-6.
Ryan, G., Bonanno, H., Krass, I., Scouller, K., & Smith, L. (2009).Undergraduate and postgraduate pharmacy students’ perceptions of plagiarism and academic honesty.American Journal of Pharmaceutical Education, 73(6), 1-8.
Sarlauskiene, L., Stabingis, L. (2014). Understanding of Plagiarism by the Students in HEIs of Lithuania. Social and Behavioral Sciences, 110, 638-6.
Smith, M., Ghazali, N., &Minhad, F.(2007).Attitudes towards plagiarismamong undergraduate accounting students: Malaysian evidence. Asian Review of Acc ounting, 15( 2), 122-146.
Walter, J. (2008). The Puzzle of Internet Plagiarism and Instructional design: helping high school teachers put the pieces toghether. Capella University.