بررسی نمایه‌سازی مقالات کتابداری و اطلاع‌رسانی در پایگاه‌های اطلاعاتی نمایه و نمامتن

محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

فاطمه نوشین فرد ¹ (استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
شریفه شریف زاده ² (کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)

تاریخ دریافت : 1392/11/25 تاریخ پذیرش : 1393/07/14 تاریخ انتشار : 1393/09/30

کلید واژه: : نمایه‌سازی/ پایگاههای اطلاعا,

چکیده مقاله :

هدف: هدف این پژوهش شناخت نمایه‌سازی مقالات کتابداری و اطلاع‌رسانی در پایگاههای اطلاعاتی نمایه و نمامتن است. روش: روش پژوهش از نوع کاربردی و روش پیمایشی است و ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی و پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه پژوهش کلیه مقالات کتابداری و اطلاع‌رسانی در پایگاههای نمایه و نمامتن است که شامل 802 مقاله در پایگاه نمایه و 500 مقاله در پایگاه نمامتن می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی، جداول توزیع فراوانی و محاسبه شاخص‌های عددی میانگین و انحراف معیار استفاده شد، برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از آزمون‌های کایدو، آزمون تی مستقل وآزمون تیزوجی استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در پایگاه نمایه اکثریت مقالات (7/65 درصد) دارای 1 کلیدواژه و در پایگاه نمامتن (4/77 درصد) مقالات 2 کلیدواژه ای هستند. در پایگاه نمایه (1/92 درصد) توصیفگرها از نوع ترکیب حروف اضافه و در پایگاه نمامتن (8/86 درصد) توصیفگرها تک کلمه‌ای هستند. نتیجه‌گیری: نتایج فرضیه های پژوهش نشان داد که در عناوین مشابه در مقالات مورد بررسی در دو پایگاه از نظر تعداد کلیدواژه ها، تفاوت معناداری وجود دارد و روند رشد نمایه‌سازی در پایگاه نمایه بیشتر از نمامتن است.

چکیده انگلیسی:

Purpose: This project aims at considering the representation of articles on librarianship and information science in Namaye and Namamatn databases. Methodology: The survey method is researching and the means of collecting information have been the survey lists as well as the researchers’ questionnaire. The research body consists of all the articles on librarianship in Namaye and Namamatn databases which include 802 and 500 articles in Namaye and Namamatn databases respectively. Findings: Findings of the research indicated that most of the articles (%65.7) in Namaye database have only one keywords.  On the contrary, (%77.4) of the articles in Namamatn database have two keywords explainers in Namaye database are of the prepositions combination type while %86.8 of these explainers in Namamatn database are one-word types. Conclusion: The findings of the research theories revealed that there is a significant difference between the number of titular keywords. Results of the findings suggested that the process of namaye database development, by far, is longer than that those in namamatn database.

منابع و مأخذ:

آقا بخشی، علی (1386).  نمایه‌سازی همارا: مفاهیم و روش‌ها. تهران:چاپار.

انصاری، مریم (1379). بررسی انطباق میان توصیفگر نمایه‌سازی و کلیدواژه‌های عنوان پایان‌نامه‌های دکترای تخصصی کودکان، زنان، قلب و عروق و روانپزشکی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی. دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران.

سیروس علیدوستی، سیروس، عصاره، حسن، کاظمپور، زهرا (1384). "کیفیت فرایند نمایه‌سازی" فصلنامه کتاب س، 16 (4): 93-104.

غائبی، امیر ،خسروی، فریبرز، مالمیر، آزیتا (1390) وضعیت بازیابی اطلاعات در دو پایگاه نمایه و نما وسنجش اثربخشی استفاده از واژگان کنترل‌شده در نمایه‌سازی این دو پایگاه". تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی‌(پیام کتابخانه سابق) 17(2): 247-262.

کاظم پور، زهرا؛ اشرفی ریزی، حسن (1388).  مقدمه ای بر نمایه‌سازی و چکیده نویسی( راهنمای عملی) . تهران: چاپار.

میرجلیلی ، حسین (1381). "چگونگی نمایه­سازی در پایگاه­های اطلاعاتی مراکز اطلاع‌رسانی تهران". فصلنامه کتاب، 13(2).

 نوروزی، علیرضا؛ ولایتی، خالید (1389). نمایه‌سازی موضوعی، نمایه‌سازی مفهومی . تهران: چاپار.

 

Bertrand, Annick; Collier, Jean- Marie; Giroux, Luc ( 1996 ).  “Expertise and strategies for the identification of the  main ideas  in document indexing “. Applied  Cognitive Psychology, 10: 414- 443.

Cisco, S. L. (1998). “One foot in front of the other”. Inform, 12 (5): 20-32.

Cleveland, D. B.; Cleveland A. D. (2001) Introduction to indexing and abstracting, 3^rd

ed. Englewood: Libraries Unlimited.

Ellis, D.; Ford, N.; Furner J. (1998) “In search of the unknown user: Indexing, hypertext and the World Wide Web”. Journal of Documentation, 54 (1): 28-42.

Janson, J. (1972 ). “Mator trends in the experimental practice of automatic indexing”. eskoslorenskainformatika , 5.

Rowley , Jennifer E ( 1982 ) .Abstracting and indexing: outlines of modern librarianship . London: Clivebingley.