آمادگی ‌الکترونیکی کتابخانه‌های مرکزی واحدهای‌ دانشگاه‌ آزاد اسلامی در شهر تهران

محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

آتوسا مویدپور ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان)
میترا صمیعی ² (استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی ، دانشگاه علامه طباطبایی)

تاریخ دریافت : 1393/09/16 تاریخ پذیرش : 1393/10/10 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: آمادگی ‌الکترونیکی, شکاف ‌رقمی, فناوری اطلاعات و ارتباطات, کتابخانه‌‌های دانشگاهی, کتابخانه‌های مرکزی,

چکیده مقاله :

هدف: هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت آمادگی الکترونیکی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران است. این پژوهش به بررسی شش بعد منابع انسانی، زیرساخت ها ی الکترونیکی، برنامه ها و خدمات شبکه ای، امنیت اطلاعات، محیط بیرونی سازمان و طرح ها و سیاست های آتی توسعه می پردازد. روش: پژوهش حاضر پیمایشی- توصیفی و نوع تحقیق کاربردی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. در این پژوهش با تکیه بر سه مدل آی یو پی، استاپ، مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی ایران نورافروز، حریری و حنفی زاده الگویی جدیدی جهت ارزیابی آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی ارائه شده است. جامعه آماری پژوهش شامل مسئولان و کار کنان کتابخانه های مرکزی دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران می باشد. یافته ها: بر اساس نتایج شش عامل مورد بررسی بنا برمیانگین محاسبه‌شده، در ابعاد منابع انسانی(56/31)، زیرساخت های الکترونیکی(02/13)، وضعیت برنامه ها و خدمات شبکه ای(51/29)، وضعیت امنیت اطلاعات(68/15)، وضعیت ارتباط با محیط بیرونی(24/21) و وضعیت طرح ها و سیاست های آتی توسعه(83/37) مقادیر فوق را بدست آوردند. همچنین، یافته ها نشان داد که تلاش هایی جهت ارتقاء آمادگی الکترونیکی صورت گرفته است و این تلاش ها باید ادامه یابند تا به کاهش شکاف رقمی بینجامد و کتابخانه ها بتوانند در سطح مطلوبی از آمادگی الکترونیکی باقی بمانند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آمادگی الکترونیکی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران در ابعاد فوق در حد متوسطی قرار دارد.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The purpose of this research is to assess the e-readiness assessment of Central Libraries at the Islamic Azad University, Branches of Tehran. This model includes six dimensions of human resources, electronic infrastructure, programs and networking services, information security, the external environment (other organizations) and Future development plans and policies. Methodology: The method conducted by this research, applied research in a way, descriptive-survey research, and the gathering data tool is the questionnaire. A new model for academic libraries offered e-readiness assessment is based on IUP, stope, e-readiness assessment of academic libraries by Noorafrooz, Hariri, Hanafizadeh. The statistical sample consisted of all officials and employees of Central Libraries at  the Islamic Azad University. Branches of Tehran. Findings: Average calculated based on six factors examined, on the dimensions of human resources (31.56), electronic infrastructure (2.13), the status of programs and networking services (29.51), the status of information security (15.68), the relationship with the external environment (21.24) and Future development plans and policies (37.83) obtained those values. The findings indicated that efforts have been made to improve e-readiness and these efforts should be continued to reduce the digital divide and libraries could lead to a desirable level e-readiness remain. Conclusion: The results showed that the e-readiness of Central Libraries at Islamic Azad University, Branches of Tehran in the above-mentioned dimensions is moderate.

منابع و مأخذ:

بادامچی وایقان، رقیه. (1391). بررسی و ارزیابی شاخص­های معیار آمادگی­الکترونیکی درنهاد کتابخانه­های عمومی کشور، مطالعه موردی: کتابخانه­های عمومی استان آذربایجان شرقی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

حسن زاده، محمد. (1385). اطلاع­رسانی و توسعه از نگاهی دیگر.  فصلنامه کتابداری و اطلاع­رسانی، 1(9)، 81-90.

حنفی­زاده، پیام. (1390). روند تکامل مدل­های آمادگی­الکترونیکی و شکاف­رقمی از منظر روش شناسی. فصلنامه علوم و مدیریت ایران، 6(23)، 51-80.

حنفی­زاده، پیام، حنفی­زاده محمدرضا و هدایتی­پور، سیده­ریحانه. (1387). طراحی مدل ارزیابی آمادگی­الکترونیکی دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی ایران. فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، 48، 103-137.

رجب پور، ابراهیم. (1390). ارزیابی آمادگی­الکترونیکی در شرکت­های تابعه مادر(مطالعه موردی: شرکت سرمایه­گذاری دارویی تامین). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت. دانشگاه علامه طباطبایی.

نطاق، فرزانه. (1390). الگوی سنجش آمادگی بهداشت الکترونیک در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت. دانشگاه علامه طباطبایی.

Budhiraja, Renu  (2005). E-readiness Assessment In India , Retrieved  Nov. 2 ,2010, from  http://www.mit. gov.

Kirkman, G. S. P. K, Osorio, C. A.,& Sachs, J. D.(2002). The Networked Readiness Index: Measuring the Preparedness of Nations for the Networked World, In The Global Information Technology Report 2001-2002G.S. Kirkman...et al.(eds). New York: Oxford University Press.

Olatokun, Wole ; Michael, Opesade, O. A.(2008). An e-readiness assessment of Nigeria’s Premier University (Part 1). International Education and Development of Using ICT, 2(4), 16-46.

Seakow, Apitep ; Samson, Dolly (2011). E-learning Readiness of Thailand’s Universities Comparing to the USA’s Cases. International Journal of e-Education, e-Business,
 e-Management and e-learning, 2(1), 126-131.