آسیب شناسی فقهی ماده 234 قانون مجازات اسلامی

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

سید احمد میرخلیلی ¹ , نفیسه متولی زاده نایینی ² , مهری نساجی زواره ³

1 - استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آیت الله حائری میبد، میبد، ایران
2 - استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آیت الله حائری میبد، میبد، ایران
3 - دانشجوی دوره دکتری حقوق جزای دانشگاه آیت‌الله حائری میبد، میبد، ایران

تاریخ دریافت : 1398/05/16 تاریخ پذیرش : 1398/05/16 تاریخ انتشار : 1398/05/01

کلید واژه: قتل, رجم, لاضرر, احصان, لواط, تازیانه,

چکیده مقاله :

با تغییر قانون مجازات اسلامی در سال 1392 ماده ی 234 قانون مجازات اسلامی در رابطه با مجازات فاعل لواط (که قانون مجازات اسلامی 1370، مجازات وی را به صورت مطلق قتل دانسته بود) تغییر کرد. در قانون فعلی، قتل فاعل، مشروط به شرط احصان، عنف یا کفر فاعل، و در غیر این صورت مجازات وی را صد ضربه تازیانه دانسته است. این تغییر فاحش مجازات، ما را بر آن داشت در راستای مفاد قاعده لاضرر و نظر به اینکه تغییر مجازات این جرم از مجازات شدید به خفیف، ضرر عظیمی برای جامعه به دنبال دارد به بررسی مبانی فقهی این ماده قانونی بپردازیم. در رابطه با مجازات فاعل لواط، در میان فقها با دو نظریه مواجهیم: مشهور فقها معتقدند که مجازات لواط، در صورت احصان و عدم احصان، قتل است؛ در مقابل نظریه غیر مشهوری در فقه داریم که مجازات لواط را در صورت احصان، قتل یا رجم و در صورت عدم احصان، تازیانه می داند. در این مقاله که با روش تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای نگاشته شده ضمن انتقاد بر قانونگذار در رابطه با عدم تناسب میان مجازات لواط و تعریفی که از لواط ارائه داده است به بررسی نظرات مطرح در فقه و مستند روایی آنها پرداخته و اثبات نموده ایم که مجازات قتل برای فاعل، با دقت روایی و فقهی سازگارتر است

چکیده انگلیسی:

Through amending the Islamic Penal Code in 2013, article 234 of the Islamic Penal Code has been amended in relation to the punishment of the sodomy (which the Islamic Penal Code of 1370 punished his absolute death sentence). In the current law, the slaughter of the subject is conditional upon the condition of the guardian, the Onf or the non-applicable subject, and otherwise the penalty is considered to be one hundred whistleblowers. This great change in punishment has led us to look at the legal foundations of this article, in line with the provisions of the general rule of law, and the view that changing the punishment of this crime from severe to mild punishment would be a huge loss for society. Concerning the punishment of sodomy agents, we encounter two theories among the jurisprudents: the famous jurists believe that the punishment for sodomy in the case of anonymity and murder; in contrast to the unusual theory of jurisprudence that punish sodomy in the form of scapegoat, murder or furious, and if you do not know, he knows the creeps. In the article, which is based on the analytical method and using the library resources, criticizing the legislator regarding the disproportion between the sodomy punishment and the definition of sodomy, has examined the opinions expressed in jurisprudence and documented their validity. We believe that the punishment for murder for the subject is more consistent with the narrative and jurisprudential accuracy.

منابع و مأخذ:

1. قرآن.


2. ابن بابویه (صدوق)، محمد بن علی، (1415)، المقنع، مؤسسه امام هادی، قم.


3. ابن منظور، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، (1414)، لسان العرب. جلد 4، دارالفکر، بیروت، چاپ سوم.


4. اردبیلی، احمد بن محمد، (1403)، مجمع الفائده و البرهان. جلد13، دفتر انتشارات اسلامی، قم.


5. استوارت میل، جان، (1385)، رساله درباره آزادی، ترجمه: جواد شیخ‌الاسلامی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، چاپ پنجم.


6. اصفهانی، حسین بن محمد راغب، (1412)، مفردات الفاظ قرآن، دارالعلم، لبنان.


7. حر عاملی، محمد بن حسن، (1409)، وسائل الشیعه، جلد20 و 28، مؤسسه آل البیت، قم.


8. حسینی روحانی قمی، سید صادق، (1412)، فقه الصادق علیه السلام، جلد 25، دارالکتاب، قم.


9. حلی (ابن ادریس)، محمد بن منصور بن احمد، (1410)، السرائر لتحریر الفتاوی، جلد3، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم.


10. حلی (علامه)، حسن بن یوسف بن مطهر، (1413)، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، جلد3، دفتر انتشارات اسلامی، قم.


11. خمینی، سید روح الله، (بی­تا)، تحریر الوسیله، جلد 2، مؤسسه مطبوعات دار العلم، قم.


12. خویی، سید ابوالقاسم، (1422)، مبانی تکمله المنهاج، جلد 41،  مؤسسه احیاء آثار خویی، قم.


13. سید مرتضی، علی بن حسین، (1415)، الانتصار فی انفرادات الامامیه، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم.


14. شکری، رضا، سیروس، قادر، (1386)، قانون مجازات اسلامی در نظم کنونی، میلاد نور، تهران، چاپ ششم.


15. شهید ثانی(عاملی)، زین الدین بن علی، (1410)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. جلد 2، کتابفروشی داوری، قم.


16. شهید ثانی(عاملی)، زین الدین بن علی، (1413)، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام. جلد14، مؤسسه المعارف الاسلامیه، قم.


17. طریحی، فخرالدین، (1416)، مجمع البحرین. جلد4، کتابفروشی مرتضوی، تهران، چاپ سوم.


18. طوسی (ابوجعفر)، محمد بن حسن، (1390)، استبصار فی ما اختلف من الاخبار،  جلد4، دارالکتب الاسلامیه، تهران.


19. طوسی (ابوجعفر)، محمد بن حسن،  (1407)، الخلاف،  جلد 5، دفتر انتشارات اسلامی، قم.


20. طوسی (ابوجعفر)، محمد بن حسن، (1387)، المبسوط فی فقه الامامیه، المکتبه المرتضویه، تهران، چاپ سوم.


21. طوسی (ابوجعفر)، محمد بن حسن،  (1400)، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، دار الکتاب العربی، بیروت، چاپ سوم.


22. عبدالرحمن، محمود، (بی­تا)، مصطلحات الالفاظ الفقهیه، جلد3،  بی­نا، بی­جا.


23. مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبری، (1413)، المقنعه. کنگره جهانی هزاره شیخ مفید الحاوی، قم.


24. موسوی اردبیلی ، سید عبدالکریم، (1427)، فقه الحدود و التعزیرات، جلد2،  مؤسسه نشر الجامعه المفید، قم، چاپ دوم.


25. نجفی، محمدحسن، (1404)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، جلد 41، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ هفتم.


26. نوری، میرزا حسین، (بی­تا)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. جلد 18، بی­نا، بی­جا.

 

 

 

Ardebili, A. (1982). Majma Al-Faedah va Al-Borhan. Qom: Islamic Publishing Office.

Esfahani, H. M. (1991). Mofradat  Alfazl Quran. Lebanon: Dar Al-Elm.

 Helli, H. (1992). Qavaed Al-Ahkam fi Ma'refah Al-Halal va Al-Haram. Qom: Islamic Printing Office.

Helli, M. A. (1989). Al-Saraer Le-Tahrir Al-Fatava (2^nd ed.). Qom: Islamic Printing Office.

Hur Ameli, M. H. (1988). Vasael Al- Shi'a. Qom: Aal Bayt Institute.

Ibn Babavayh, M. (1994). Almoghne. Qom: Imam Hadi Institute.

Ibn Manzour, A. J. (1993). Lesan Al-Arab. Beirut: Dar Al-Fakr.

Khoei, A. (2001). Mabani Takmelah Al-Menhaj. Qom: Imam Khoei's Works Institute.

Mousavi Ardebili, A. (2006).Fiqh Al-Hodoud va-Al-Ta'zirat. Qom: Al-Jame'ah Al-Mofid Publishing House.

Najafi, M.H. (1983).  Javaher Al-Kalam fi  Sharh Sharaye Al-Islam. Beirut: Dar Ehya Al- Torath Al-Arabi.

Seyyed Mortaza, A. H. (1994). Al-Entesar fi Enferadat Imamiyah. Qom: Islamic Bookstore affiliated with Qom Seminary Teachers Society.

Shahid Sani, Z. A. (1989). Al-Rozah Al-Baheiiah fi Sharh Al-Lom'ah Al-Damashghiyah. Qom: Davari Bookstore.

Shahid Sani, Z. A. (1992). Masalak Al-Alafam  Tanghih Sharahi Al-Islam. Qom: Al-Ma'aref Al-Islamiiah Institute.

Stuart Mill, J. (  2006). A thesis on freedom. Tehran: Scientific and Cultural Printing Company.

Torayhi, F. (1995). Majma' Al-Bahrain. Tehran: Mortazavi Bookstore.

Tousi, M. (1979). Al-Nehayah Fi Mojarrad Al-Fiqh va Al-Fatavi. Beirut: Dar Al- Kotob Al-Arabi

Tousi, M. (1986). Al-Khalaf. Qom: Islamic Printing Office.

Tousi, M. (2008). Al-Mabsut Fi Fiqh Al-Amamiyah (3^rd ed.). Tehran: Al-Maktabah Al-Mortazaviyah.