بررسی فقهی و حقوقی ماهیت بیع در فضای مجازی
محورهای موضوعی : حقوق خصوصی
مهدی محمدیان امیری
1
,
علیرضا عسگری
2
,
سید محمد مهدی احمدی
3
,
سید حسن عابدیان
4
1 - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
2 - استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
3 - استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
4 - استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
کلید واژه: فضای مجازی, معاطات, بیع, مخابرات,
چکیده مقاله :
با پدیدآمدن فروشگاه های الکترونیکی و انجام بیع محیط این مدل از فروشگاه، این پرسش مطرح می گردد ماهیت این بیع چیست؟ بعضی معتقدند این بیع از نوع معاطات است و احکام این بیع بر آن بار می گردد. اما با بررسی های صورت گرفته در واقع این بیع همراه با عقد است، ولی همانند بیع سنتی نیست و بعضی از شرایط مندرج در آن را دارا نیست، بیع معاطات نیز نیست. زیرا در آن صیغه ی بیع با علامت مطرح می گردد. همچنین بیع غایب محسوب نمی شود، زیرا طرفین از طریق اینترنت یکیدیگر را دیده و با توصیف کالا معامله انجام می دهند. از طرفی ملاحظه می شود در بیع در فضای مجازی مشتری فروشنده را با دادن پیام از قصد انجام بیع در آن محیط با خبر می نماید و فروشنده نیز قصد خود بر انجام بیع را با ارائه ی بنر و سایر فن آوری ها مطرح می نماید. نگارندگان با اخد ملاک از نمونه های اثبات شده به این نتیجه رسیده اند، بیع در فضای مجازی مدل جدیدی از بیع است که همانند مدل سنتی اش همراه با صیغه بوده و طرح آن با کتابت به کمک واسطه های الکترونیکی انجام می شود و می تواند دارای نام جدیدی باشد، لذا آن را می توان بیع مخابرات نامید تا علاوه بر حفظ نام بیع، اخباری بودن اعلام قصد در آن را بیان دارد.
The emergence of online shopping, as a form of electronic commerce, has raised the question of what the role of the sale is in this new virtual world. Some believe that online selling activities can be classified as »Moatat «, which is the transaction by contract without using words, and can be followed by the related rules. However, although it seems that such a transaction is in the form of a contract, it is neither a traditional market nor the non-written nor the non-verbal nor the non-oral contract. It is not a Moatat transaction because of using a click to continue the online purchase, nor the absent selling because of setting out the quantity and description of the goods and the buyer-seller interaction through online sites. It is worth mentioning that the quality of interaction between the buyer and the seller within the web is a function of the compatibility with respect to both the style and the content of communication. Thereby, e-commerce seller can enhance the influence of the information she/he provides through advertising and the buyer can inform the seller by an email easily. Taking into account all the evidence, the authors arrived at the conclusion that selling through cyberspace and online marketplaces can be considered as a new brand of selling based on a contract between two parties like traditional one but in the form of e-contract that is an agreement created and "signed" in electronic form. Accordingly, it can be called telecommunication buyer-seller interactions in order to express the communication.
_||_
Ameli, M.I. (1996). Durus Al-Shar'iyyah fi Fiqh Al-Imamiyyah. Qom: Islamic Publications affiliated with the Seminary.
Ansari Dezfuli, M.M. (1991). Al-Makāsib Al-Muḥarrama. Qom: Al-Manshurat Al-Dhakhayer Publishing.
Bahrani, A.Y. (No date). Al-Anwar Al-Lavami fi Sharheh Mafatih Al-Sharae. Qom: Mjma Al- Buhuth al-'Ilmiyah.
Davari, M.R. (2017). Cyber security awareness: electronic commerce security. Retrieved from SSU.ac.ir.
Feiz Kashani, M.M. (1986). Al-Vafi. Isfahan: Imam Amir Al-Momenin Office.
Gharavi Naeini, M. H. (1986). Almakisb va Bay. Qom: Islamic Publications affiliated with the Seminary.
Hakim, M. T. (1993). Usul Allameh al Fiqh Al-Muqaran. Beirut: Dar Al-Andalus.
Hashemi Shahroudi, S.M. (2003). Dictionary of jurisprudence according to Ahl Aal Bayt’s religion in Farsi. Qom: Encyclopedia of Islamic Law.
Helli, F.M. (2008). Idhah Al-Fawa'id fi Sharh Mishkat Al-Qavaed. Qom: Al-Islamiyyah Publishing House.
Helli, H.M. (1993). Tadhkirat Al-Foqaha. Qom: Al-Bayt Institute.
Helli, H.M. (1998). Nihayah Al-Ahkam fi Ma'rifat Al-Ahkam. Qom: Al-Bayt Institute.
Horr Ameli, M. (1988). Wasā'il Al-shia. Qom: Aal-Bayt Institute.
Hosseini Shirazi, S.M. (1987). Mosuat Al-Istidlaliyat fi Fiqh Islami. Qom: Fikr Islami Publication.
Isfahani, S.A.(1973). Wasila Al-Naja. Qom: Mehr Publishing.
Jafari Langeroudi, M.J. (2008). Civil code of Iran. Tehran: Ganj Danesh.
Karaki, A., Ameli, A. (1989). Rasael. Ayatollah Marashi Najafi Islamic Publishing Office.
Kashshi, M. O. (1984). Ikhtiyar Ma'rifat Al-Rijal. Qom: Al-Bayt Institute.
Khomeini, S.R. (2000). Kitab Al-Bay. Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
Khorasani, M. M. K. (1993). Kifayah Al-Usul . Qom: Al-Nashr al-Islamic Publication.
Kulayni, A.J. (1987). Al-Kafi. Tehran: Dar-ol Kutub al-Islamiyah Publishing.
Maghrebi, A., & Tamimi, M. (2006). Da'a'im Al-Islam. Qom: Aal-Bayt Institute.
Makarem Shirazi, N. (No date). Al-Anwar Al-Fiqahat. Qom: Imam Ali ibn Abi Talib School.
Maleki Isfahani, M. (2000). The glossary of Usul. Qom: no publication name.
Mazandarani, I, A., & Ali, R. (1950). Muti shabeh Quran Al-Mukhtalifah. Qom: Dar Al Bidar Alnashr.
Mojahed, O.A. (2003). Khususiyat Al-Taaqat Abar Alternet. Cairo: Dar al-Nahdha al Arabiya.
Moosavi Khoie, S.A. (2008). Mūsawī Al-Khoeī. Qom: The Revival of Ayatollah Al-Khoei works Publishing House .
Mousavi Bojnourdi, S.M. (2008). The legal thoughts. Qom: Majd Publication Office.
Mousavi Bojnourdi, S.M. (2009). Civil Jurisprudence. Qom: Majd Publication Office.
Mousavi Qazvini, S.A. (2003). Yanabe Ahkam fi Marefat Al-Halal wal-Haram. Qom: Islamic Publications Office.
Najafi, K. (2001). Anwar Al-Fiqahat. Najaf : Kashif Al- Qita Publication Office.
Najafi, K. (2001). Sharhul Khayrat Al-Mae. Qom: Islamic Publishing House affiliated with the community of teachers of the Qom Seminary.
Najafi, K., & Jafar, A. (No date). Al- Fawaid A- Jafariyah. No location name : Kashif Al- Qita Publication Office.
Naraqi, M.M. (2004). Anis Al-Tijar. Qom: Islamic Propagation Office.
Qorbanvand, M. (2010). The e-commerce law. Tehran: Jangal Publishing Office.
Rezaei, A. (2008). E-commerce law. Tehran: Mizan Publication.
Sabzevari, M.M. (2002). Madhabul Ahkam. Qom: Almanar Publication.
Sadri, S.M. (2013). Electronic transactions. Tehran: Andisheh hay Hquqi Publishing House.
Shobairi Zanjani,S.M. (1999). Kitabol Nikah. Qom: Rai Pardaz publishing House.
Soleimani Amoli, H. (2015). Philosophy based on logic. Zawar Publishing House.
Tabatabai Yazdi, S.M.K. (1998). Al-Orwa Al-Wusqa. Qom: Islamic Publications affiliated with the Seminary.
Tabatabai Yazdi, S.M.K. (2007). Al-Orwa Al-Wosqa maa Al-Taliqat. Qom: Ali ibn Abi Talib publishing House.
Tabrizi, J. (1996). Irshad Al-Talib Ilal Taliq Ala Al-Makasib. Qom: Ismailian Publication Office.
Toussi, J. (1967). Al-Mabsout fi Fiqh Imamiyah. Tehran: Maktabah Mortezaviyah Le Ehya Athat Jafariyah.
Toussi, J. (1968). Al-Istibsar fima Ikhtalaf Min Al-Akhbar. Tehran: Dar-ul-Kitab Islamiyah.
Toussi, J. (1968). Tahdhib Al-Ahkam. Tehran: Darol Ketab Islamiyah.
Toussi, J. (1987). Al-khilāf fī Ahkam. Qom: Islamic Publications affiliated with the Seminary.
Zolqadr, H. (2012). The role of social networks on the McLuhan global village. Journal of Culture and Communication, 2(8), 118-141.