بازشناسی حقوق حیوانات در فقه امامیه، با تاکید بر حق نفقه
محورهای موضوعی : حقوق خصوصی
حسن علیدادی سلیمانی
1
*
,
سید مصطفی طباطبایی
2
1 - استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، پردیس بین الملل دانشگاه تهران، کیش، ایران
2 - مدرس و دانش‌آموخته سطح 4 حوزه علمیه قم، قم، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
مسأله حقوق حیوانات در قرن اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. فعالان و جنبش های حمایت از حقوق حیوانات بر این عقیده اند که عموم ادیان نسبت به مسأله حقوق حیوانات کوتاهی و کم توجهی داشته اند و اعتراض های فراوانی به ادیان وارد می کنند. هدف از این پژوهش بازشناسی دیدگاه اسلام نسبت به این مسأله است. این هدف با بررسی روایات اهل بیت علیهم السلام و کلام فقهاء گرانقدر شیعه انجام شده و در طی آن حقوق حیوانات از منظر فقه امامیه با تکیه بر حق نفقه مورد بررسی قرار گرفته است و تصویر کامل و جامعی از عنایت ویژه اسلام نسبت به آن ارائه شده است. بر اساس این پژوهش اولاً دین اسلام برای تمام موجودات عالم -به حسب جایگاهشان در دستگاه خلقت- در راستای رسیدن به کمال خود، حقوقی را قائل است و بر خلاف عقیده مدافعان حقوق حیوانات، آموزه ها و تعالیم زیادی در ارتباط با حقوق حیوانات دارد، خصوصا اینکه در مقایسه با دیگر ادیان، بسیاری از آن حقوق را نه تنها در قالب توصیه اخلاقی بلکه فراتر از آن و به صورت حکم شرعی و قوانین فقهی بیان نموده است که حاکی از اهمیت آنها و تضمین اجرایشان است. ثانیاً فقهاء شیعه علاوه بر اینکه در ابواب مختلف فقهی بر لزوم رعایت حق حیات حیوانات به طرق مختلف اذعان نموده اند، همچنین با دقت نظر در مورد نفقه آنها، موارد آن، مسؤول آن و چگونگی تأمین و تهیه آن نیز با استفاده از تعالیم عالی اسلام به ایراد نظر و ابراز فتوا پرداخته اند.
The issue of animal rights has been considered completely in the last century. Activists and animal rights movements believe that the religions –in general- have had little or no concern with animal rights issues, and that there are many protests to the religions. The purpose of this study is to recognize the views of Islam towards this issue. This goal was carried out by examining the narrations of the Ahlul-Bayt (PBUH) and the words of the Shi'a great scholars, during which the rights of the animals were examined from the perspective of Fiqh Imamiyah on the basis of the right of alienation and presented a complete and comprehensive picture of the special interest of Islam towards it. According to this study, firstly, the religion of Islam,for all the beings of the world-according to their place in the creation-in order to attain their perfection believe in rights, and contrary to the beliefs of animal rights advocates, there are many doctrines and teachings regarding animal rights. In particular, in comparison with other religions, many of those rights have been expressed not only in the form of moral advice, but also in the form of a religious order and jurisprudence, which imply their importance and the guarantee of their performance. Secondly, Shi'a jurisprudents, in addition to acknowledging the necessity of observing the right to live animals in various ways, have also acknowledged in a variety of ways, also carefully considering their alimony, its cases, its responsibility, and how to provide and prepare it, using the great teachings of Islam, they delivered Fatwa.