مقایسه تطبیقی یافته‌های جرم‌شناسان و مکاتب حقوقی معاصر با سیاست جنایی و فقه جزایی علی (ع)
محورهای موضوعی : حقوق خصوصیمسعود حیدری 1 * , مسعود مومنی 2
1 - استادیار گروه حقوق، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - دانشجوی دکتری گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، واحدخوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
سیاست جنایی به عنوان مجموعه ای از تدابیر برای کنترل پدیده مجرمانه در دهه های اخیر، تحت تأثیر رهیافت های مکاتب حقوقی و نظریات جرم شناسان، تحولی چشمگیر یافته و مفهوم موسع آن مورد توجه قرار گرفته است. لکن این نگرش در طول تاریخ حقوق کیفری بی سابقه نیست و در فقه جزایی اسلام بویژه در دوران حکومت حضرت امیر (ع) سیاست جنایی در مفهوم مذکور مورد توجه بوده است. همسویی یافته های جرم شناسان و مکاتب حقوقی معاصر با دیدگاه های آن فقیه جرم شناس، بیانگر این واقعیت است. توجه ایشان به مقوله های پیشگیری، بازپروری، قابلیت های جامعه مدنی، اصل قانونمندی و مداخله حداقلی حقوق کیفری و در یک کلام؛ توجه ویژه به کرامت انسانی، باعث گردیده است علیرغم گذشت قرن ها، سیاست های جزایی ایشان همچنان با نیازهای انسان امروزی منطبق و در قالب یک سیاست منحصر به فرد مطرح باشد. لذا با توجه به همزیستی مسالمت آمیز فقه جزایی امامیه با داده های نظری جرم شناسی و تجارب علمی سیاست جنایی؛ شایسته است سیاست های حاکم بر فقه جزایی معاصر، تمامی اصول مقبول و مؤکد در نظام حقوقی اسلام را رعایت کند تا عنوان سیاست جنایی اسلام بر آن قابل اطلاق باشد.
In the recent decades, criminal policy as a set of measures to control criminal phenomenon has been changed remarkably influenced by the approaches of law schools and theories of criminologists and its widespread concept has been taken into consideration. However, this view is not unprecedented in criminal law history and it has been considered in the Islamic criminal justice especially during the reign of Imam Ali (Peace be upon him). The concordance of findings of contemporary criminologists and law schools with the viewpoints of that criminologist jurist shows this fact. His attention to the categories of prevention, rehabilitation, civil society capabilities, the principle of legality and minimal intervention of criminal law and in brief, special attention to human dignity has caused his penal policies to still meet the needs of modern human beings and to be considered as a unique policy. Therefore, regarding the peaceful coexistence of Imamiyeh criminal law with criminological theoretical data and practical experiences of criminal policy, it’s worthy that the policies of modern criminal jurisprudence follow all the accepted and emphasized principles of Islamic law system for the title “criminal policy of Islam” to be applied.