امکان‌سنجی در توسعه‌بخشی به معنای بغی از منظر فقه سیاسی
محورهای موضوعی : فقه و حقوق جزا و جرم شناسیسید مهدی جوکار 1 * , محمدمحسن صفائی 2 , حمید ساقی 3
1 - دانشیار گروه الهیات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مفید، قم، ایران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
ماهیت و آثار بغی اگرچه در قانون نوظهور است، اما در فقه از زمان شیخ طوسی ذیل کتاب جهاد مطرح شده است. فقیهان بغی را قیام مسلحانه علیه امام معصوم ع تعریف کرده‌اند و اگر ارکان بغی محقق شود قتال باغیان واجب است. لکن در عصر کنونی گاهی شورش علیه حاکمیت اسلامی به روشهایی کاملاً نرم و براندازانه صورت میگیرد. در پژوهش پیش رو که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده، ضمن واکاوی فقهی مفهوم بغی و تطبیق‌سنجی آن با جرم سیاسی، محور اصلی پاسخ به این سؤال است که آیا با توسعه بخشی به معنا و کارکرد بغی، صرف ابراز اندیشۀ مخالف حکومت اسلامی مشمول بغی مصطلح فقهی می‌شود یا خیر؟ در صورت اثبات چنین ادعایی معنایش آن است که مجرمین سیاسی باغی بشمار می‌آیند. یافتههای تحقیق بیانگر این است که اولاً بغی قیام مسلحانه‌ای است که هم در زمان امام معصوم قابل صدق است و هم در زمان غیبت؛ یعنی اگر شورش مسلحانه‌ای حتی علیه امام عادل غیر معصوم شکل گیرد مشمول حکم بغی خواهد بود و ثانیاً صرف ابراز اندیشه مخالف در مکتوبات یا رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی همچون توییتر، بیانیه‌های سیاسی، و غیره در اعتراض و انتقاد به حکومت مادامی که به درگیری نینجامد بغی یا در حکم آن نیست.
Although the nature and works of Baghi are emerging in the law, they have been discussed in jurisprudence since the time of Sheikh Tusi under the Jihad book. Jurists have defined rebellion as an armed uprising against Imam Masoom (a.s.), and if the principles of rebellion are realized, it is obligatory to fight the rebels. However, in the current era, sometimes the rebellion against the Islamic rule takes place in completely soft and subversive ways. In the upcoming research, which is written with a descriptive-analytical method, in addition to the jurisprudential analysis of the concept of baghi and its comparison with political crime, the main focus is to answer the question whether by developing a section on the meaning and function of baghi, the mere expression of thoughts against the Islamic government is included. Is it a jurisprudential term or not? If such a claim is proven, it means that political criminals are considered gardeners. The findings of the research show that, firstly, it is an armed uprising that can be true both during the time of the infallible Imam and during the occultation; That is, if an armed rebellion takes place even against a righteous Imam who is not innocent, it will be subject to the sentence of sedition, and secondly, simply expressing opposing thoughts in letters or media, social networks such as Twitter, political statements, etc. in protest and criticism of the government as long as it does not lead to conflict is sedition. or not in its ruling