بررسی روابط بین عملکرد دانه و اجزای آن در ارقام گندم نان با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره
محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتاتحسین علی فلاحی 1 , عاطفه کاویانی چراتی 2 *
1 - استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس، ایران
کلید واژه: تجزیه علیت, رگرسیون گام به گام, همبستگی صفات, عملکرد گندم,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای آن در گندم نان، آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار بر روی 10 ژنوتیپ گندم نان (مروارید، N-87-4، N-87-9، N-86-6، N-86-8، N-80-19، N-86-5، N-85-5، کوهدشت، لاین 17) اجرا شد. در این آزمایش 7 صفت مورفولوژیک اندازه‌گیری شد. تجزیه واریانس ژنوتیپ‌ها برای همه صفات در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود. ژنوتیپ‌های N-85-5 و لاین 17 به ترتیب بالاترین و پایین‌ترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. از میان تمامی صفات مورد آزمایش تعداد سنبله بارور بالاترین میزان همبستگی (**999/0) را با عملکرد دانه داشت. با استفاده از رگرسیون گام به گام صفت تعداد سنبله بارور به عنوان صفت تاثیرگذار وارد مدل شد که 8/99 % از تغییرات داده‌ها را توجیه کرد. در ادامه برای یافتن روابط علّی صفات، تجزیه علیت برای عملکرد دانه انجام شد که تنها اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه مربوط به صفات تعداد سنبله بارور بود. نتایج تجزیه خوشه‌ای به روش وارد نشان داد که ارقام مورد مطالعه در دو گروه طبقه‌بندی شدند و گروه دوم از نظر میانگین عملکرد دانه بیش‌ترین مقدار (66/4397) را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان اظهار داشت ژنوتیپ N-85-5 دارای بالاترین عملکرد دانه بود و صفت تعداد سنبله بارور به عنوان صفت مؤثر بر افزایش عملکرد دانه شناسایی شد.
In order to investigate relationship between yield and its components in bread wheat, tested during 2011-2012 were conducted in Agricultural Research Station of Gonbadin randomized complete block design with three replications whit 10 bread wheat genotype (Morvarid, N-87-4, N-87-9, N-86-6, N-86-8, N-80-19, N-86-5, N-85-5, Kohdasht, Line 17). In this experiment, were measured 7 morphological traits. Analysis of variance genotypes for all traits was significant at 1% probability level. N-85-5 and Line 17 genotypes produced the highest and the lowest grain yield, respectively. Among all tested traits, the number of fertile spike had the highest correlation (0.999 **) with grain yield. Using stepwise regression, the number of fertile spikes entered the model as an effective attribute, justifying 99.8 percent of the data variation. In order to find the causal relationships, the path analysis was performed for grain yield The direct effect on the grain yield was related to the number of fertile spike traits. The results of cluster analysis by ward method showed that the studied cultivars were classified in two groups and the second group in terms of grain yield was the most (397.66). According to the results, can be said that N-85-5 genotype had the highest grain yield and trait number of fertile spike was identified as an effective trait for increasing grain yield.
_||_