نقد و بررسی زندگی سیاسی- نظامی سپهبد تیمور بختیار و نقش وی در تحولات حکومت پهلوی دوم
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
علی مختاری
1
(استادیار و عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد گناوه، ایران)
افسانه حیاتی
2
(کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی)
کلید واژه: حزب توده, ساواک, تیمور بختیار, فرماندار نظامی, پهلوی دوم,
چکیده مقاله :
حکومت پهلوی دوم با در اختیار داشتن افرادی چون تیمور بختیار و استفاده از توانمندی های آنها در رأس مدیریت ارگان های امنیتی و اطلاعاتی، سعی در کنترل وسرکوبی مخالفین و همچنین تقویت حکومت خود داشت. سپهبد تیمور بختیار به عنوان اولین رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) در یک دوره ی شش ساله، پایه گذار یک سیستم اطلاعاتی- امنیتی گردید که در طول سال های 1355 تا 1335 هـ.ش به عنوان سازمانی منسجم و سرکوب کننده ی مخالفان رژیم پهلوی مطرح شد. اما دیری نپایید که این رئیس سازمان امنیتی در جرگه ی مخالفان حکومت پهلوی در آمد و علیه آن دست به اقداماتی زد که در ابتدای انجام آن با بازداشتش در بیروت با ناکامی همراه بود. وی عاقبت موفق شد در عراق به ادامه ی فعالیت های خود با تشکیل گروهی تحت عنوان "جنبش آزادی بخش ملت ایران" مبادرت ورزد. در این بین اداره کل سوم ساواک حرکات و اقدامات وی را زیر نظر داشت، به گونه‌ای که با گماشتن افراد نفوذی ساواک در تشکیلات بختیار سرانجام موفق به ترور وی شد. مرگ بختیار موجب شد محمدرضا شاه پهلوی با اطمینان بیشتر به حکومت خود ادامه دهد و خیالش از این بابت آسوده گردد.
Having people likeTeymurBakhtiar as the head of security and intelligenceagencies and using their capabilities and competence, Mohammad Reza Pahlavitried to repress the opponents and strengthenhis monarchy. Lt. Gen. TeymurBakhtiar, the firsthead ofSAVAK (Iranian Intelligence and National Security Organization),in asix-year period, developed an information- security system. As a structured organization, during 1952-1976, it crushed the opposing forces. However, soon, as a security chief, he opposed the Pahlavi regime and involved in some hostile activities towards it. Before long, he was detained in Beirut and failed to accomplish his purposes. Finally hemanagedtocontinuehis activitiesin Iraq and formeda groupcalled the “Liberation Movementof Iranian people". In the meantime, the GeneralOffice ofSAVAK was monitoring his actions, put several infiltrators in his organizationand finally managed toassassinate him. Bakhtiar’s assassination put Mohammad Reza Shah at ease and assured him that he could maintain his rule more confidently.