ترکمنان و اسرای ایرانی
محورهای موضوعی : مباحث معرفتی و روش شناختی و تاریخ پژوهی
کلید واژه: ایران, قاجاریه, ترکمنان, اسرای ایرانی,
چکیده مقاله :
در طول تاریخ همواره نقاط آباد و معمور مورد حمله و تعدی اقوام صحرانشین و بیابانگرد بوده است. ایران زمین نیز از این قاعده مستثنی نبوده، چرا که همواره مورد حمله اقوام صحرانشین حاشه مرزهای خود بوده است. از جمله این حملات، ترکتازی های ترکمنان در نواحی مرزی شمال و شمال شرقی بوده است.حملات آنان به نواحی مسکونی و اسیر بردن روستاییان ساکن در نواحی شمال و شمال شرقی ایران، از جمله مسائل اساسی طول عصر قاجاریه برای ایرانیان حوزۀ خراسان وبه ویژه حکومت مرکزی ایران بوده است؛ مسأله‌ای که دامنۀ تأثیر آن تا سال‌های اولیۀ دوران مشروطیت هم کشیده شد. هدف این تحقیق، بررسی علل و عوامل پدیداری این مسأله و چگونگی وقوع آن و سیاست حکومت قاجاریه در قبال تهاجمات ترکمنان بوده است. در این مقاله، با ابتناء بر روش تاریخی، نحوه اسیر بردن ترکمنان و سرنوشت اسرا و فعالیت های نظامی و سیاسی حکومت قاجار در جهت حل مسأله اسرا مورد نقد و بررسی قرار گرفت. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که مخاصمات، ریشه در سیاست‌های خشونت بار حکومت قاجاریه و کینه توزی مهاجمان ترکمن داشته است. اگرچه انعقاد قرارداد آخال به سال 1299هـ.ق/ 1881م. و الحاق قسمت هایی از سرزمین های ترکمن نشین به قلمرو روسیه، از میزان حملات ترکمنان کاست، اما خصومت‌ها ریشه کن نشد و حملات ترکمنان کماکان ادامه پیدا کرد.
During the history inhabited areas have always been attacked by desert residents and nomadic races. Iran has not been an exception, since it has always been attacked by nomad races of its borders` margin. Among those attacks we can point out Turkmen`s attack around northern and eastern north borders. Their attacks to residential areas and captivating villagers who live in northern and eastern north of Iran were among substantial problems during Qajar age for Iranians of Khorasan area, especially central government of Iran; a problem whose range of effect lead to first years of constitution period. The aim of the research has been investigating constancy reasons and factors of the problem, the way of its happening and policy of Qajar against attacks of Turkmens. Based on historical method, in this research the way of capturing Turkmens, fate of captives and military and political activities of Qajar were criticized and investigated to solve the problem. The research findings indicate that predicaments, originate from violent policies of Qajar and malice of Turkmen attackers. Although signing contract of Akhal in 1881 and addition of some parts of Turkmen lands to Russia domain reduced level of Turkmens` attack, hostilities were not removed and attacks of Turkmens continued.