بررسی تأثیر جنگ های ایران و بیزانس بر تغییر مسیر جاده های تجاری در عهد ساسانی
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهیمحمدتقی ایمان پور 1 , رضا کوهساری 2
1 - دانشیارگروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد
2 - کارشناس ارشد تاریخ ایران باستان
کلید واژه: ایران, بیزانس, تغیر مسیرهای تجاری, جاده ابریشم, راه‌های دریایی, راه‌های زمینی,
چکیده مقاله :
جنگ های طولانی مدت و فرسایشی بین ایران و بیزانس که در عصر ساسانی اتفاق افتاد ابتدا با انگیزه کشورگشایی و گسترش مرزهای جغرافیایی صورت می گرفت، اما بتدریج به سمت تسلط بر شهرهای کاروانی، جاده های بازرگانی، رودها، بنادر و آبراهه های تجاری با انگیزه تسلط بر این جاده های تجاری سوق داده شد. از طرفی طولانی شدن جنگ ها به نوبه خود منجر به تغییراتی در مسیر جاده های تجاری خشکی و دریایی می شد، این تغییرات، بعضاً یک مسیر تجاری را کامل حذف می کرد و مسیر جدیدی برای تجارت ایجاد می کرد. یکی از این تغییرات، تغییری بود که در اثر جنگ های این دو امپراطوری در جاده و شاهراه باستانی ابریشم اتفاق افتاد و آن را از رونق اقتصادی و تجاری انداخت و در کنار آن جاده های دریایی و مسیرهای خشکی جدیدی را جایگزین نمود و انجام تجارت را در مسیر تازه به جریان انداخت. در هر حال این پژوهش بر آن است با استناد به منابع ایرانی - رومی و سایر شواهد تاریخی و با استفاده از شیوه تحقیقات تاریخی به بررسی جنگ های امپراطوری ایران ساسانی و روم شرقی (بیزانس) در این دوره و تأثیر آن در تغییر مسیر جاده های تجاری از خشکی به دریا و بالعکس و از سرزمینی به سرزمین های دیگر بپردازد.
The main aim behind long war between Iran and Bezant was initially to conquer new lands and to extend Empires, but it gradually changed to dominate trade roads including carvani's roads, rivers, seas and main trade cities, from which the path of main trade roads passed. Long war between Bezant and Persia caused the path of many those roads located at arena of war to be changed, as traders left many roads and chose new paths for their trade. Silk Road was one of those main roads that was effected by this competition and the traders followed new paths out of Persian-Bezant war arena. Based on Persian and Roman sources and other historical evidence, this research has tried to examine the effect of Sasanian-Bezant wars on the change in path of trade roads from lands to sea and vice- versa.