بررسی شاخص های هنر فلز کاری دوره ی ساسانی و میزان تاثیر پذیری سلجوقیان از ساسانیان

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

فرناز دهقانی اسمعیل آقا محله ¹ , امیر اکبری ² , امید سپهری ³

1 - دانشجوی گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران [e-mail]
2 - استادیار گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران. (نویسنده مسئول)[e-mail]
3 - استادیار گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران [e-mail]

تاریخ دریافت : 1402/07/07 تاریخ پذیرش : 1402/12/13 تاریخ انتشار : 1403/01/28

کلید واژه: ساسانیان, فلزکاری, سلجوقیان,

چکیده مقاله :

چکیده دوران ساسانیان از جمله درخشان‌ترین ادوار هنر ایران قبل از اسلام است. هنر فلزکاری ساسانیان دارای ارزشی بسیار است زیرا از عناصر هنری کهن اثر پذیرفته و به عبارت دیگر در قالب ذوق و سلیقه ایران عصر ساسانی ریخته شده است. این هنر تا اندازه‌ای سنت‌های هخامنشیان و به ویژه اشکانیان را تعقیب نموده و پس از ظهور اسلام و فتوحات اعراب تا زمان مورد بحث ما ( سلجوقیان) و حتی پس از آن هنر فلزکاری بدون واسطه این تاثیر را از ایران باستان دریافت نمود. در این مقاله بر آن هستیم با استفاده از روش تحقیق تاریخی به بررسی شاخص‌های هنر فلزکاری دوره ساسانی و میزان تاثیر پذیری سلجوقیان از ساسانیان بپردازیم. بررسی منابع و مآخذ و مقالات بیانگر این است که آثار فلزکاری ساسانیان دارای ویژگی‌های مختلف فرمی، نقشی ،تزیینی و ساختاری هستند. که از آن میان تاثیرات و الهامات حاصل از فرم و نقش علاوه بر دوره‌های اسلامی بیشتر در دوره سلجوقیان به چشم می‌خورد. زیرا ایرانیان از پیشینه تمدنی غنی برخوردار بودند و اعراب فاتح و دیگر فاتحان را بر آن داشتند تا بیدرنگ از این میراث فرهنگی استفاده نمایند همان ویژگی‌ها و شاخص‌های هنر فلزکاری گذشته را به کار گیرند که به طرزی با شکوه و عالی در آثار خلق شده متجلی گردید و تداوم یافت. کلید واژه: ساسانیان، فلزکاری، سلجوقیان

چکیده انگلیسی:

Abstract The Sasanian era is one of the most brilliant periods of Iranian art before Islam. Sasanian metalwork art has a great value because it was influenced by ancient artistic elements and in other words, it was cast in the form of taste and taste of Sasanian era Iran. This art to some extent followed the traditions of the Achaemenians and especially the Parthians and after the emergence of Islam and the Arab conquests until the time we are discussing (the Seljuks) and even after that, the art of metalworking directly received this influence from ancient Iran. In this article, we aim to investigate the indicators of Sasanian metalwork art and the degree of influence of the Seljuks from the Sasanians using the historical research method. The review of sources and articles shows that Sasanian metalwork works have different formal, role, decorative and structural characteristics. Among them, the influences and inspirations of the form and role, in addition to the Islamic periods, are more visible in the Seljuk period. Because the Iranians had a rich civilizational background, and the conquering Arabs and other conquerors encouraged them to immediately use this cultural heritage and use the same features and indicators of the past metalworking art, which was manifested in a magnificent and excellent way in the created works. And it continued. Key words: Sassanians, metalworking, Seljuks