نقش نخبگان و ادیبان ایرانی در نهضت علمی ـ ادبی عصر اکبرشاه گورکانی(1556-1605)

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

رحما بردبار ¹ , محمود سید ² , رضا دهقانی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه تاریخ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه تاریخ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - دانشیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/01/07 تاریخ پذیرش : 1402/04/10 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: ایرانیان, هند, گورکانیان, اکبرشاه, علم و ادب,

چکیده مقاله :

اکبر شاه به عنوان بزرگترین پادشاه گورکانی هند، در تکمیل سیاست آزاد اندیشی و تسامح دینی خود در جامعه چند مذهبی و چند قومی هند، جهت آشنایی با ادیان و دانش ملل هندی دستور داد آثار برجسته هندو ، مسیحی ، بودایی و دیگر ادیان در زمینه های دینی ، تاریخی و ادبی به زبان فارسی برگردانده شود، به این ترتیب در روزگار وی نهضت ترجمه ای به راه افتاد که ایرانیان مقیم هند سهم بی بدیلی در آن داشتند، به طوری که نخبگان و مترجمان و ادبای ایرانی را می توان پیشگامان اصلی این نهضت ترجمه دانست.هدف این مقاله مطالعه نقش نخبگان ایرانی در نهضت علمی ـ ادبی عصر اکبرشاه است و به تبع آن سوال اصلی پژوهش این است که نخبگان ایرانی در چه عرصه و رشته هایی در نهضت علمی ـ ادبی عصر اکبرشاه نقش آفرین بودند؟یافته های پژوهش نشان می دهد که ایرانیان ساکن هند نه تنها از پیشرانان علم و ادب در دوره اکبر و فرمانروایان بعدی گورکانی بودند، بلکه به رشد ، گسترش و تعمیق زبان فارسی در هند بسیار یاری رساندند. روش پژوهش در این مقاله روش توصیفی ـ تحلیلی است و گردآوری اطلاعات در آن به شیوه کتابخانه ای است.

چکیده انگلیسی:

Akbar Shah as the greatest Mughal king of India, in order to complete his policy of free thinking and religious tolerance in the multi-religious and multi-ethnic society of India, he ordered prominent works of Hindu, Christian, Buddhist and other religions in the fields of religious, historical and literary to be translated into Persian language. In this way, during his period, a translation movement was launched in which Iranians living in India played a prominent role, so that Iranian elites, translators and poets can be considered the main pioneers of this translation movement.The purpose of this article is to study the role of Iranian elites in the scientific-literary movement of Akbar Shah's era, and accordingly, the main question of the research is, in which fields and disciplines did Iranian elites play a role in the scientific-literary movement of Akbar Shah's era?The findings of the research show that the Iranians living in India were not only the promoters of science and literature in the period of Akbar and the subsequent Mughal rulers, but also greatly helped the growth, expansion and deepening of the Persian language in India. The research method in this article is the descriptive-analytical method and the method of collecting information is the library method.